تحلیل و بررسی بمب افکن توپولف-۹۵

گردآوری و تالیف:علی گوهر صمیمی

چه چیزی باعث میشود تا یک بمب افکن دهه پنجاهی هنوز هم در خدمت باشد و کارایی خود را حفظ کرده باشد و هنوز هم محبوب باشد.

در این مقاله قصد داریم به برسی بمب افکن توپولف-۹۵ بمب افکن قدیمی و محبوب نیروی هوایی روسیه بپردازیم پس با ما همراه باشید.

۱-توسعه

توسعه توپولف ۹۵ را می توان الگو برداری از بمب افکن بی ۲۹ آمریکا و اعاده حیثیت صنعت هوایی شوروی در مقابل غرب دانست.

شوروی ها علاقه زیادی به بمب افکن بی ۲۹ داشتند ولی درخواستهای آنها مبنی بر واگذاری این بمب افکن بی جواب بود تا اینکه در جریان جنگ جهانی دوم سه فروند بمب افکن بی ۲۹ آمریکایی که از لوس وجود نیرو هوایی ژاپن که به شدت آسیب دیده بودند مجبور به فرود اضطراری در شوروی شدند و این باعث شد تا طراح اسطوره ای و شورشی شوروی که ۱۰ سال در زندان بود اندری توپولف این هواپیما را از پیچ و مهره تا موتور و قطعات اصلی باز و بسته کند و به طور کلی کپی بردای انجام شود،ماحصل این کار توپولف ۴ بود که تا سال ۱۹۵۳ صدها فروند از این بمب افکن ساخته شد.

با ورود شوروی به جنگ سرد با غرب ،شوروی ها به شدت نیاز به یک بمب افکن اتمی استراتژی و راهبردی داشتند در جواب به این نیاز شوروی ،بمب افکن میاشویچ ام ۴ طراحی شد ولی این بمب افکن جواب گوی نیاز شوروی نبود چراکه برد کمی برای رسیدن به خاک آمریکا داشت،این بار توپلوف با بزرگتر کردن توپلوف۴ و افزایش میزان سوخت و قدرت  موتور بمب افکن جدید را خلق کند که در نهایت منجر به ساخت توپلوف ۸۰ شد ولی طرح این بمب افکن اگرچه به مرحله پرواز رسید ولی یک ماه قبل از اولین پروازش لغو شد و باعث شد تا توپولف با ارتقا این طرح توپولف ۸۵ را طراحی کند ولی درخشش عالی ساخته میگ یعنی میگ-۱۵ و اسیب پذیری بالای بی ۲۹ که بمب افکن شوری نیز کم و بیش کپی بی ۲۹ بود نظر کمونیستها را تغییر دهد.

سلسله بمب افکن های شوروی

درواقع اندری توپولف دوست نزدیک خروشچف بود و خروشچف نیز از طرح او یعنی توولف ۵۸ دفاع کرد ولی بررسی ها و تجربه جنگ باعث شد تا نظر کمونیستها عوض شود.

حال طرحی با ویژگی هایی چون: حداقل باید ویژگی برد پروازی در حدود ۸۰۰۰ کیلومتر بدون سوخت گیری برای هدف قرار دادن اهداف کلیدی استراتژیک در امریکا را میداشت. همچنین توانایی حمل حداقل ۱۱ تن بمب بر فراز هدف نیز از دیگر ویژگی های بود که باید بمب افکن میداشت.

توپولف بعد از دریافت طرح تمرکز خود را بر افزایش برد و   سرعت گذاشت و در نتیجه  بین موتور پر  مصرف توربوجت و کم مصرفتر توربوپراپ، موتور توربوپراپ را برای  طرح جدید انتخاب کرد. بمب افکن جدید توپلوف ۹۵ نام گرفت که دارای چهار موتور توربوپراپ ساخت کوزنستوف بود که از  دو ملخ  پشت سر هم هر کدام با چهار تیغه بهره می برد.

موتورهای این هواپیما زیر نظر کوزینتسف و توسط مهندسین اسیر آلمانی شرکت جومو با شرط آزادی طراحی و ساخته شد.

اولین پرواز  توپلوف ۹۵ در ۱۲ نوامبر  سال ۱۹۵۲  با چهار موتور توربوپراپ تی وی ۲  انجام شد  . این نمونه در می سال ۱۹۵۳ به دلیل جدا شدن موتور سقوط کرد و خدمه کشته شدند . مشخص شد موتور عیب داشته  و به دستور استالین مهندسین  به جوخه اتش سپرده شدند.

دومین نمونه در ۱۶ فوریه سال ۱۹۵۵  پرواز کرد و دستور ساخت سری ان داده شد و در همان سال دو فروند دیگر نیز تولید شد  و با نمایش ان در نمایشگاه در مسکو غرب متوجه شد که شوروی بمب افکنی برای رسیدن به قاره امریکا با سلاح اتمی را دارد. از نظر غرب وجود  موتور توربوپراپ به این معنی بود که این بمب افکن  از ب ۵۲ امریکایی پایین تر است ولی به زودی   مشخص شده این بمب افکن کارایی  برابر با ب۵۲ با هشت موتور توبروجت دارد که این کارایی  بالا را به دلیل قویترین   موتور های توربوپراپ جهان بود(موتور ان کا ۱۲ که در خط تولید جای تی وی ۲ نصب شد). ناتو به توپلوف ۹۵ لقب بیر یا خرس را داد.

بدنه Tu-95 بعد ها در هواپیمای Tu-114 Cleat هم که یک هواپیمای مسافربری بود نیز به کار رفت اما این هواپیما هیچ گاه در نقش مسافربری آن طور که می بایست موفق نشد. گرچه Tu-114 نمونه موفقی به عنوان خانواده Tu-95 به شمار نمی آمد، اما طراحی هواپیمای Tu-126 موس بر پایه Tu-95 به عنوان نخستین هواپیمای AWACS روسی پایه گذار موفقیت یکی دیگر از اعضای خانواده «خرس» گردید. هواپیمای آواکس موس به دلیل محدودیت شدید رادار زمین نگر آن تنها به تعداد دوازده فروند تولید شد و تنها یکی از این دوازده فروند در جنگ هندوستان علیه پاکستان به کار گرفته شد. سال ها بعد این نمونه با هواپیمای Il-76 مین ستی جایگزین گردید.

 

بیر هواپیما بسیار دوست داشتی و عالی  بود و خدمه ان بسیار به ان علاقه داشتند. بسیار ایمن بود در ارتش شوروی کمترین میزان سقوط  را داشت  بلکه تعمیر و نگهداری ان نیز اسان بود حتی راحت تر  از توپلوف ۲۲  . با وجود نداشتن  صندلی پرتاب شونده ولی تنها با  از دست رفتن   ۷ فروند از انها طی ۵۰ سال باعث اعتماد خدمه با ان شد  و با وجود صدای بالای موتور   توربوپراپ ولی خدمه هرگز مشکلی را گذارش نکردند . برد ان در حالت غیر مسلح به ۱۱۰۰۰ کیلومتر می رسید ولی توان سوختگیریی هوایی نداشت و در هنگام مسلح  به سه بمب اتمی بردش ۹۳۰۰ کیلومتر بود برای مدت طولانی سازمانهای نظامی و اطلاعاتی غربی این هواپیما را با عنوان توپولوف ۲۰ میشناختند. با اینحال خود روسها نیز این هواپیما را با این نام میشناختند ولی از زمان تحویل، در واحدهای به کار گیرنده با نام تی یو ۹۵ شناخته میشد و البته به سرعت در خود شوروی این نام یعنی تی یو ۲۰ به سرعت تغییر یافت و در مدارک نیز از نام مصطلح مورد استفاده توسط دفتر توپولوف یعنی تی یو ۹۵ استفاده میشد و کسی ازتی یو ۲۰ استفاده نمیکرد. با این حال برای مدتهای زیادی در غرب و در سازمانهای اطلاعاتی غربی حتی در مدارکشان از نام تی یو ۲۰ برای این هواپیما استفاده میشد.

۲-بررسی

بررسی این بمب افکن را ابتدا با موتورها شروع می کنیم،چیزی که که به سادگی نمی توان از کنار آن گذشت و اصلا برسی این هواپیما بدون موتورهای قدرمتندش بیهوده است.

البته باید توجه داشت که بدنه Tu-95 از بسیاری جهات به همان B-29 قدیمی آمریکایی شباهت دارد، استفاده از سطح مقطع دایره ای شکل برای بدنه و موارد دیگر همه و همه اشاره به تقلید روس ها از آمریکایی ها دارد.

موتورها

این بمب افکن دارای چهار موتروقدرتمند توربوپراب می باشد که در روی هر بال دو عدد از این موتور قرار دارد.

در حقیقت موتورهای توربوپراپ دارای مصرف سوخت اقتصادی تر بود. بصورت همزمان بویینگ نیز در حال طراحی و ساخت یک گونه بمب افکن قاره پیمای توربوپراپ بود اما پیشرفتهای موتورجت جی ۵۷ ، ب ۵۲ را قادر ساخت تا تبدیل به یک بمب افکن استراتژیک مجهز به پیشرانه جت گردید. گروه رقیب یعنی میاسیشچف با نگاه به بمب افکن ب ۵۲ تصمیم به استفاده از موتور های اولیه جت گرفت ولی توپولوف تصمیم گرفت تا مسئله را با کار بروی موتورهای توربوپراپ انهم از نوع سریعترین نوع ان حل کند. موتوری که توپولوف در نظر داشت از ان استفاده کند ان کی ۱۲ کوزینتسف بود که دارای ۸ تیغه بود که در جهت عکس میچرخیدند و حداقل که نزدیک به ۹۰۰۰ Kw نیرو تولید میکرد(قدرت نجومی ۱۲۰۰۰ شفت اسب بخار). هرچند موتور بسیار نسبت به زمان خود پیشرفته محسوب میشد ولی بدنه هواپیما کاملا متعارف طراحی شد. فن های موتور از دو طبقه فن چهار تیغه ای AV-60 تشکیل شده است که مخالف جهت یکدیگر گردش می کنند. چنین طراحی، یعنی بهره بردن از قدرت موتورهای توربوپراپ برای گرداندن فن هایی آن هم در جهت مخالف موجب افزایش کارائی و همچنین کاهش قابل ملاحظه مصرف سوخت و در نتیجه افزایش برد این هواپیما به مقدار زیاد شده بود. با وجود چنین طراحی است که Tu-95 می توانست با سرعت نزدیک به ۰٫۹ ماخ یعنی چیزی در حدود ۹۵۰ کیلومتر بر ساعت کروز کند که در آن زمان حتی جنگنده های آمریکایی هم به زحمت به چنین سرعت هایی می رسیدند.

اما یک نکته برخلاف باور عمومی این جنگنده موتور پرصدا نداشت بله ،موتورهای استثنایی این بمب افکن بسیار کم صدا، مطمئن و پر قدرت بودند و می‌توانستند تمامی خواسته‌های شرق را از این بمب افکن راهبردی محقق نمایند.و این داستان که به دلیل صدای زیاد حتی خلبان های جنگنده های آمریکایی که این بمب افکن ها را اسکورت می کردند نیز از ادامه دادن تعقیب این بمب افکن ها امتناع می ورزیدند، حتی با وجود این که این خلبانان در کابین های تحت فشار و همچنین ماسک های ضد صدا قرار داشتند دورغی بیش نیست.

از نقطه نظر برد نیز این هواپیما بسیار عالی و به صرفه می باشد رزمایش نیروی دریایی هند در سال ۲۰۰۵ چند فروند از توپولوف ۱۱۴ فاصله محل رزمایش که حد فاصل دریای عمان تا انتهای قاره آفریقا تا نزدیکی های قطب جنوب پرواز کرده و برگشته بودند.

بدنه و اندرون هواپیما

توپلوف ۹۵ بدنه فلزی داشت . اکثر بدنه از الومینیوم  ساخته شده بود ولی بخش های هم از منیزیوم  بود. دارای  بالی پس گرا در میانه بدنه که روی هر بال دو موتور توربوپراپ نصب شده بود .سطح پس گرایی بال ۳۷ درجه بود و از سه بخش  فلاپ بر روی بال بهره می برد چیزی که مسدله تقلیدی بودن را حداقل در بخش بالها رد می کند.

فلپ های فاولر بزرگ و شهپر های معمولی نیز وظیفه سطوح افزایش برا و همچنین سطوح کنترلی را ایفا می نمایند. ضخامت زیاد بال ها و مساحتشان امکان حمل مقادیر زیادی سوخت را در این بال ها فراهم می کند. جالب است که بال های فرو افتاده توپولف Tu-95 در هنگام پرواز به دلیل نیروی برا کاملاً در یک خط راست قرار می گیرند و دیگر اثری از پدیده معروف به «هشتی بال» دیده نمی شود.

تسلیحات

توپلوف ۹۵ دارای دو محفظه حمل بمب در درون بدنه بود که در مجموع ۲۲ تن بمب را حمل کند. در یک ترکیب  تهاجمی توان حمل  تا شش   بمب اتمی  را داشت و در نقش متعارف توان حمل  تا  ۴۵ بمب ۲۵۰ کیلوگرمی و یا تا ۱۶ بمب ۵۰۰ کیلوگرمی،۱۲ بمب یک تنی و یا ۲ بمب ۵ تنی و یا یک بمب ۹ تنی را داشت .

در توپلوف ۹۵ ام دارای  سه  سلاح دفاعی بود . یک توپ دو لول ۲۳ م م در زیر بدنه  یکی در بالای  بمب افکن و یک  در عقب بمب افکن  که توپ عقبی توسط رادار هدایت میشد. تمامی توپ ها روی هم ۲۵۰۰ گلوله حمل میکرد.

بمب افکن دارای  سامانه شناسایی دوست از دشمن و یک رادار روبین ام ام  برای بمب باران رادار در زیر دماغه بود .توپلوف ۹۵ ام دارای ده خدمه بود ،خلبان و کمک خلبان،دو ناوبر ،یک مهندس پرواز،اپراتور رادار و بمب اندار، سه  توپچی و کاربر سامانه جنگ الکترونیک. خلبان و کمک خبان در کنار هم قرار داشتند  و باقی  خدمه در پشت سر انها و یا در جایگاه زیر انها قرار داشتند. بمب انداز در داخل دماغه شیشه ای قرار داشت و سه توپ چی در بخشی در دم هواپیما و همگی   دارای خروجی اضطراری بودند.

 

۳-مدل های مختلف

 

توپلوف ۹۵  و توپلوف ۹۵ ام بیر A

توپلوف ۹۵ ام

مطلب  در بالا گفته  شده متعلق  به  نسخه های پاییه توپلوف ۹۵ بود. این نمونه  ها شامل  توپلوف ۹۵ بیر ای  که تا سال ۱۹۵۵ تولید شد و ۳۱ فروند از ان ساخته شد، توپلوف ۹۵ ای بیر ای (TU-95A BEAR A)  که بین سالهای ۱۹۵۵ تا ۱۹۵۷ تولید شد  و تیراژ ان ۱۸ فروند بود و توپلوف ۹۵ ام که مجهز به موتور ان کا ۱۲ ام وی  با توان ۱۵۰۰۰ اسب بخار  ۱۹ فروند از ان ساخته شد. همچنین نسخه اموزشی  با نام توپلوف ۹۵  یو با کد ناتو بیر تی ساخته شد

همچنین با تغییر برخی توپلوف ۹۵ ام  در خدمت چندین نسخه برای کارهای مختلف به دست امد که میتوان به توپلوف ۹۵ ال ال نسخه ازمایشی برای  ازمایشات  سامانه های مختلف پروازی، توپلوف ۹۵ ال ای ال  برای نصب راکتور اتمی که البته هرگز بر روی ان راکتوری نصب نشد

توپلوف ۹۵ کا

نسخه تغییر یافته با قابلیت پرتاب موشک های کروز اتی خاریج از برد پردافند دشمن . در واقع توپولف ۹۵ ام با قابلیت حمل موشک کروز که نام کا به اسم آن اضافه شد.تغغیرات مهم این مدل حذف پوشش شیشه ای مب انداز و جایگزینی ان با رادار یاد برای هدایت موشک خا ۵۰ اضافه کردن سامانه هشدار دهنده   راداری اس پی او -۲ بود و از یک سامانه جنگ الکترونیک  اس پی اس.این نمونه در سال ۱۹۶۰ وارد خدمت و ۴۷ نمونه تولید شد.

توپلوف ۹۶ کا دی

همان مدل کا که یک لوله سوخت گیری هوایی به آن اضافه شده بود.

نوپلوف ۹۵ کا ام

مدل ارتقا یافته کا دی با ویژگی هایی چون: ارتقا  در سامانه های پروازی همچون نصب موشک خا ۲۰ام با برد بیشتر و دقت بالاتر،نصب رادار پی ار اس ۴ در بالای کابین توپچی عقب برای  هدف گیری توپ ۲۳ م م دم به جای رادار قدیمی  پی ار اس-۱، نصب سامانه جمع اوری علائم رادار  اس ار اس ۶، سامانه هشدار  دهنده راداری اس پی او ۳ به جای سامانه اس پی او ۲،ارتقا سامانه های ناوبری   در بخش رادار ارتفاع یاب، قطب نمایی الکترونیکی جدید.

تمامی توپولف های نسخه کا دی به این مدل ارتقا یافته اند.

توپلوف ۹۵-کا۲۲

یک ارتقا در دهه ۱۹۷۰ بر روی توپلوف ۹۵ کا ام برای حمل تا ۶ موشک ضد کشتی خا ۲۲٫ این نمونه که ناتو به ان لقب بیر جی را داد  در میانه دهه ۱۹۹۰ در خدمت باقی ماند. از جمله تغییرات این نمونه نصب رادار  روبین پی ان ای  به جای رادار “یاد” بود. این رادار بر روی توپلوف ۲۲ پی نیز نصب شد. در این نمونه توپ دم حذف شد و به جای ان سامانه جنگ الکترونیک اس پی اس ۱۵۲ و ۱۵۳ نصب شد. حدود ۶۵ فروند نسخه کا و کا ام به این نسخه ارتقا یافتند

توپلوف ۹۵ ام۵

ارتقا تعداد از توپلوف ۹۵ ام به نسخه ام ۵  شامل  نصب رادار قویتر روبین  ۱ کا وی در زیر دماغه برای  هدایت موشک خا ۲۲ ،نصب یک جفت دکل در زیر  بدنه برای نصب و پرتاب دو موشک خا ۲۲ در زیر بدنه  ،نصب سامانه جنگ الکترنیک اس پی اس ۱۴۱  بود . قرار بود ۳۳ فروند توپلوف ۹۵ ام و ام ای  به این مدل  ارتقا یابند  ولی تنها ۵ فروند  به این استاندارد رسیدند.

توپلوف ۹۵ ام ار:

نسخه شناسایی دریایی مجهز به لوله سوختگیریی هوایی که از سال ۱۹۶۰ ساخت ان در دستور کار قرار گرفت. ساخت این نمونه برای عملیات بر فراز اقیانوس ارام مد نظر بود و در سال ۱۹۶۴ وارد خدمت شد. این نمونه بر اساس توپلوف ۹۵ ام توسعه  یافتد ولی به جای دهلیز بمب مجهز به چندین دوربین برای شناسایی از دو طرف جلو و زیر هواپیما بود. این نمونه دارای  دوربین عکس برداری روزانه ای اف ای ۴۲/۲۰ ، سامانه های جمع  اوری سیگنال  رادار دشمن از نوع اس ار اس -۱ ، اس ار اس ۶ و اس ار اس ۷ بود  ، نصب رادار روبین ۱ دی با توان کشف یک ناو هواپیما بر از ۳۰۰ کیلومتری،نصب لوله سوختگیری هوایی  در جلوی دماغه،سامانه هشدار دهنده راداری ای پی او -۲  .گفته شده تنها چهار فروند از این نمونه ساخته شد که بارها از ناوگان امریکا در اقیانوس ارام عکس برداری کرد. ناتو  به ان لقب بیر E داد

توپلوف ۹۵ ار تی  :

در دهه ۱۹۶۰ شوروی که سرمایع گذاری سنگینی بر روی موشک های ضد زیر دریایی کرده بود انها را نه فقط از ناو بلکه از بمب افکنها و زیر دریایی های خود اتش می کرد. شوروی در دهه  ۱۹۶۰ موشک پی۶ را توسعه داد ، موشکی ضد کشتی با برد ۴۵۰ کیلومتر که از زیر دریایی شلیک  میشد ولی مشکل این بود که زیر دریایی توان کشف هدف را از چنین بردی نداشت از این رو شوروی دست  توسعه نسخه ای از توپلوف ۹۵ برای گشت دریایی در برد زیاد  بر فراز اقیانوس زد  تا بتوان با ان  کشتی های  دشمن را کشف و اطلاعات ان را به زیر دریایی برای شلیک  موشک منتقل  کند.

نسخه جدید بر اساس توپلوف ۹۵ ام با نام توپلوف ۹۵ ار تی توسعه یافت که به ان ناتو ناو بیر دی داد . دارای  یک رادار مراقبتی با پوشش ۳۶۰ درجه در زیر بدنه بود که دارای  برد کشف  تا ۴۵۰ کیلومتر نیز بود  و از یک خط انتقال داده امن از نوع “”روبیدی ام ام””” برای انتقال تصاویر  راداری خود به زیر دریایی ها بود .همچنین این نمونه دارای  دوربین در دهلیز  پرتاب بمب و تجهیزات جمع اوری سیگنال الکترونیک دشمن بود. توپلوف ۹۵ ار تی در سال ۱۹۶۶ عملیات شد  و ۵۳ فروند از ان ساخته شد

توپلوف ۱۴۲

نسخه ضد زیردریایی توپولف ۹۵٫

این نسخه در زیر بدنه دارای رادار جستجوی”” کورسون کا””” که حتی توان کشف پیرسکوپ یک زیر دریایی روی اب امده را در برد  ۹۰ کیلومتر داشت،نصب سامانه کشف کننده اشفتگی های مغناطیسی  برای  کشف زیر دریایی در عمق کم،نصب موتور ان کا ۱۲ ام پی که دارای قدرت   ۱۴۷۹۵ اسب بخار بود و مصرف  سوخت کمتر و صدای کمتری ایجاد می کرد،  سنابوی(سونار هوا پرتاب) نصب دو توپ دو لول در برجک عقب و حذف دو توپ دیگر در بالا و پایین بمب افکن که تعداد توپچی های را به  یک نفر کاهش داد که ان نیز در عقب هواپیما بالای سر توپ زیر رادار کنترل توپ قرار داشت،سامانه جنگ الکترونیک  اس پی اس ۱۴۲،سامانه پرتاب کننده شراره، سامانه هشدار  دهنده  فروسرخ.  ۱۰۰ فروند از این نمونه برای نیروی  دریایی شوروی ساخته شد که همگی توان حمل سانبوی  ، اژدر و تسلیحات ضد زیر دریایی را داشتند  که در مقاله ای جدا به ان خواهیم  پرداخت .
بر اساس توپلوف ۱۴۲  ،توپلوف ۹۵ ام اس به عنوان اخرین نسخه تولیدی توپلوف  ۹۵ در سال ۱۹۸۳ تولید شد.

 

 

توپلوف ۹۵ ام اس

هدف از تولید این مدل حمل و پرتاب موشک کروز خا ۵۵ بود. موشک خا۵۵ پاسخ  شوروی به موشک  کروز کلکوم بود که از ب۵۲ شلیک میشد. خا ۵۵ در مرحله اول موشک اتمی بود ولی بعدها  توان متعارف نیز پیدا کرد. ناتو لقب بیر اچ را  بر نسخه ام اس داد

نسخه ام اس دارای  همان موتور و الکترونیک   توپلوف ۱۴۲ ام زد  بود ولی فاقد رادار جستجو در زیر بدنه بود و به جای دماغه شیشه ای دارای  یک رادار” ابزور ام اس” بود. رادار ابزور  ام اس برای کشف  اهداف  زمینی  و دریایی مورد استفاده  قرار میگیرد و میتواند   از فاصله ۳۰۰ متری یک کشتی  را کسب و یا دست  به نقشه بردار از سطح زمین  بزند .همچنین این نسخه مجهز به یک هشدار دهنده فروسرخ” ماک یو تی” برای هشدار به خدمه در مورد   نزدیک شدن موشک بود ،از سامانه جیمینگ گریان بهره می برد که حتی بر روی اس ۳۰۰ نیز ایجاد اختلال موثر کرد . توان حمل تا شش موشک خا ۵۵ را در زیر بال و بدنه در بیرون بمب افکن داشت و میتوانست  برای بمب باران نیز در محفظه  داخلی بمب حمل کند. در نسخه بعدی تولید در میانه دهه ۱۹۸۰ با نام  توپلوف ۹۵ ام اس ۱۶ … توان حمل تا ۱۶ موشک خا ۵۵ شامل  شش موشک در محفظه چرخان  داخلی را پیدا کرد.

توپلوف ۹۵ ام اس تنها نسخه در خدمت بیر

در مجموع  ۸۸ فروند  توپلوف ۹۵ ام اس تا میانه دهه ۱۹۹۰  تولید شد. طی دو دهه گذشته بر روی این نسخه که تنها نسخه در حال خدمت توپلوف ۹۵ است بهسازی های بسیاری انجام شده از جمله نصب موشک های کروز متعارف خا ۱۰۱ و خا ۱۰۲ است . قرار است با ارتقائات انجام شده روی این بمب افکن  به عنوان یک سکوی پرتاب موشک کروز این بمب افکن تا سالهای بعد از سال ۲۰۴۰ در خدمت باقی بماند. در مجموع ۵۰۰ فروند توپلوف ۹۵ ساخته شد

۴-استفاده کنندگان و سابقه

توپولف ۹۵ جزو معدود محصولات روسیه شوروی است که صادر نشد است تنها توپولف ۱۴۲ که از خانواده توپولف ۹۵ است به هند صادر گشته است.همچنین این بمب افکن در جنگ خاصی شرکت نکرده است اما با توجه به ویژگی های ذکر شده بمب افکن مخوف و قدرتمند و وحشتناکی می باشد.

یکی از خاطره انگیز ترین پروازها با توپولف ۹۵ برای روسها انداختن و آزمایش بمب اتمی تزار ،قدرتمند ترین بمب اتمی جهان می باشد.

این بمب افکن ید طولانی در رویارویی با انواع جنگنده های غربی را دارد به خصوص اینکه خلبانان روسی گهگاهی نیز با مانورهای عالی خود خلبانان غربی را به چالش می کشیدند.

خلبانان جنگنده ها اغلب گزارش میکردند که این هواپیما قادر است در مسافتهای کوتاه ناگهان برای مسافتی از تیررسشان خارج شود که البته باتوجه به ابعاد و موتورهای توربوپراپ این یک ویژگی قابل توجه به شمار میرود. همچنین داستانهای زیادی از خلبانان جنگنده ها در مورد توانایی هایی خلبانان روس در جاگذاشتن اسکورتهای غربی شان روایت میشد که با منحرف شدن های ناگهانی با کاستن از سرعت از مانورها را اجرا میکردند.

در سال ۱۹۸۰ یک فروند توپولف ۹۵ با اف ۱۶ نیروی هوایی نروژ در خارج از حریم هوایی نروژ با هم تصادف کردند این تصادف باعث اسیب رسیدن به شهپر های توپولف می شود ولی ر دو هواپیما توانستند فرود بیایند.

در ژوئن ۱۹۹۹ یک فروند تی یو ۹۵ بهمراه دو فروند تی یو ۱۶۰ بعد از رهگیری شدن توسط جنگنده های امریکایی در این مسیر بازگردانده شدند

در سپتامبر نیز حادثه مشابه ایی برای تی یو ۹۵ ها رخ داد که بدون هیچ گونه برخورد یا تماس جدی بعد از رهگیری مجبور به بازگشت شدند.

اوریل سال ۲۰۰۲ دو فروند تی یو ۹۵ H توسط اف ۱۵ های امریکایی در ۳۵ مایلی الاسکا رهگیری شدند
ژانویه ۲۰۰۴ در یک عمل بسیار عجیب و تحریک امیز یک فروند تی یو ۹۵در حال پرواز برفراز ناو یو اس اس کیتی هاوک در دریای ژاپن رهگیری شد.
۲۹ سپتامبر سال ۲۰۰۶ هورنتهای کانادایی پایگاه هوایی البرتا و البته ایگلهای امریکایی پایگاه هوایی الاسکا تی یو ۹۵ های روسی را در جریان یک تمرین سالیانه نیروی هوایی روسیه در نزدیکی سواحل کانادا و امریکا رهگیری نمودند.
در ماه مه ۲۰۰۷ دو فروند تی یو ۹۵ در حال عکس برداری از تمرین سالیانه نیروی دریایی سلطنتی انگلستان توسط تورنادوهای نیروی هوایی این کشور مستقر در اسکاتلند رهگیری شدند.
۱۷ جولای ۲۰۰۷ دو فروند اف ۱۶ نیروی هوایی نروژ در همراهی دوفروند تورنادو انگلیسی دو فروند تی یو ۹۵ را در حال تجاوز به حریم هوایی نروژ رهگیری نمودند این پرنده ها از مسیر اسکاتلند وارد اسمان نروژ شدند.
اگوست ۲۰۰۷ دو فروند تی یو ۹۵ به طرف پایگاه امریکایی دیگوگارسیا گوام پرواز میکنند و بلافاصله توسط جنگنده های امریکایی رهگیری شد. پنتاگون این مسئله را انکار کرد. پنتاگون اعلام کرد این هواپیما در حدی نزدیک نشده بودند که نیاز به اعزام رهگیرها احساس شود ولی یکی از افسران ارشد نیروی هوایی روسیه یعنی پاول اندرسوف در مصاحبه ایی مطبوعاتی اعلام کرد : ما رسوم و سنتهای قدیمی هوایی در هنگام رهگیری را در گوام تغییر دادیم و این به وسیله خلبانان جوان ما صورت گرفت. ما با همراهان امریکایی مان لبخندی رد و بدل کردیم و سپس به خانه برگشتیم .
۱۷ اگوست ۲۰۰۷ دو فروند تی یو ۹۵ که به سمت اسمان بریتانیا تغییر جهت داده بودند توسط تایفون های نیروی هوایی بریتانیا رهگیری شدند.
۵ سپتامبر شش فروند خرس روس توسط شش فروند ایگل امریکایی در نزدیکی ساحل الاسکا رهگیری شدند و یک روز بعد ابتدا در اسمان نروژ اف ۱۶ های این کشور هشت فروند از ۹۵ های روسی را رهگیری کرده انها را از اسمان این کشور خارج کردند و در ادامه مسیر این هواپیماهای روسی به سمت بریتانیا پرواز کردند که در انجا نیز یک دسته شامل چهار فروند تورنادوی این کشور انها را از اسمان بریتانیا خارج نمودند در مایلها در ان سوی کره ابی رنگ زمین هورنتهای کانادایی در زمانی که تی یو ۹۵ های روسی در حال نزدیک شدن به اسمان کانادا بودند را رهگیری نمودند .
۲۲ نوامبر۲۰۰۷ یکی از روزهایی است که در تاریخ هوانوردی جهان ثبت شده است زیرا اف ۲۲ های رپتور امریکایی نخستین رهگیری تاریخ خود را انجام دادند و ان جایی بود که دو فروند تی یو ۹۵ ام اس را که به حریم هوایی اسمان الاسکا تجاوز کردند.
۹ فوریه ۲۰۰۸ ، تی یو ۹۵ میرفت که آغاز گر یک جنجال بزرگ بین المللی شوند . بعد از تجاوز سه دقیقه ایی تی یو ۹۵ ها به اسمان این کشور ۲۴ فروند هواپیمای نیروی هوایی این کشور شامل اف ۱۵ ها و البته یک فروند اواکس در یک پرواز جمعی اخطاری شدید به متجاوزان دادند و سپس دولت ژاپن اعتراضی رسمی و شدیدالحن را منتشر کرد. این اعتراض به سفارت روسیه در توکیو تسلیم شد و البته روسیه ضمن تایید تمرینهای این هواپیماها هرگونه تهاجم به اسمان این کشور را رد کرد. در همین روز یک فروند دیگر از همین بمب افکن اقدام به پروازی در ارتفاع بسیار کم برفراز ناوهواپیمابر نیمتز نمود و زمانی که یک فروند دیگر به فاصله ۵۰ مایلی این ناو رسید و البته هواپیمای اول پرواز برفراز ناو را مجددا تکرار کرد چهار فروند هورنت برخاستند و اقدام به رهگیری و بازگرداندن هواپیماهای متجاوز نمودند.
۵ مارس ۲۰۰۸ در نزدیکی سواحل کره جنوبی زمانی که یک فروند تی یو ۹۵ اقدام به پرواز در ارتفاع ۲۰۰۰ فوتی ناو نیمتز در فاصله ۳٫۵ مایلی این ناو اقدام به پرواز نمود که بلافاصله توسط هورنتهای این ناو رهگیری شدند و البته چهارفروند اف ۱۵ کره ایی نیز برخاستند تا این رهگیری کامل شود.
در سال ۲۰۰۷ پوتین اعلام کرد که فعالیت توپولوفهای ۹۵ گشتی این کشوربعد از ۱۵ سال توقف از سر گرفته خواهد شد.

۵-چشم انداز

با توجه به سیاست های روسیه و ویژگی های این بمب افکن و بروزرسانی های انجام گرفته ،فعلا نباید انتظار داشت که این بمب افکن از رده خارج شده.

طبق اعلام منابع این بمب افکن تا بعد از سالهای ۲۰۴۰ هم انتظار می رود که نقش موثری در نیروی هوایی روسیه داشته باشد.

خلاصه مطالب

اولین پرواز: سپتامبر ۱۹۵۲
ورود به خدمت : ۱۹۵۶

خدمه: ۷  خلبان / کمک خلبان / توپچی عقب
۴ خدمه دیگر از ۱۰ خدمه در مدل های قدیمی حداکثر ۱۶ خدمه ممکن هست داشته باشد.

طول: ۴۹٫۵ متر
عرض:-
طول باله ها: ۵۱٫۱۰ متر
مساحت باله ها: ۳۱۰ متر مربع
ارتفاع: ۱۲٫۱۲ متر

وزن خالی: ۹۰ تن

نرمال تیک آف: ناشناخته
ماکس تیک اف: ۱۸۸ تن
ظرفیت سوخت: چه داخلی و چه خارجی ناشناخته
ماکسیمم وزن بارها: ۲۰ تن

پیشرانه: ۴ موتور KKBM Kuznetsov NK-12MV turboprops      با تراتست بیش از ۴۴ کیلو وات

حداکثر سرعت در ارتفاع بالاا :  ۹۲۵ کیلومتر در ساعت و ۶۵۰ کیلومتر در ساعت در ارتفاع پایین
نرخ اوج گیری: ناشناخته
سقف پروازی بدون بار : ۱۲۰۰۰ متر  و با بار کامل ۹۱۰۰ متر
برد: ۱۵۰۰۰ کیلومتر با حداکثر سوخت
حدود g : ناشناخته

————————————–

 

منابع:

سنترال کلوب

انجمن میلیتاری

جنگاوران

وبلاگ دنیای علم و تکنولوژی

سایت مرجع هوانوردی و هوافضای پارسی

————–

تالیف و گردآوری:علی گوهر صمیمی

تمانی حقوق این مقاله برای اوج آرمی و دانشنامه دفاعی محفوظ می باشد.

کپی بردای و انتشار تنها با ذکر منبع اصلی (اوج آرمی/دانشنامه دفاعی ) مجاز می باشد.