تاکتیک تیربار عبارتست از اینکه : یک فرمانده دسته یا تیربارچی ، عملیاتهای
آفندی و یا پدافندی ، سلاح تیربار را با توجه به عوارض زمین بصورتی چیدمان
نماید تا بهترین کارآیی را از آن سلاح بدست بیاورد . و یا چیدمانهای مختلف
تیربار را با توجه به شرایط محیطی در یک منطقه عملیاتی را تاکتیک تیربار
می گویند .
در کنار چیدمان سلاح یکسری موارد دیگر وجود دارد که نیاز است فرمانده دسته و
خدمه تیربار از آنها مطلع باشند و به آنها عمل نمایند تا تاکتیک تیربار
کامل شود.که در ادامه متن به آنها اشاره می شود .
کاربردهای تیربار
به تناسب استفاده و کاربردهای مختلف تیربارها مأموریتهای مختلفی را میتوان به آنها واگذار کرد.
مأموریت تیربارها
الف : در عملیات آفندی
مأموریت تیربارها در عملیات آفندی ، پشتیبانی سریع و نزدیک نیروهای پیاده در هنگام هجوم است .
ب : در عملیات پدافندی
مأموریت تیربارها در عملیات پدافندی ، حراست از منطقه پدافندی تصرف و یا واگذار شده می باشد .
با توجه به نوع ساخت تیربارها ، بعضی از تیربارها در عملیاتهای آفندی و
برخی از آنها در مواقع پدافندی مورد استفاده قرار میگیرند . تیربارهایی مثل
تیربار ژ3 و تیربار پی کا در مواضع آفندی بکار می روند . تیربارهای سنگین
تر مانند دوشکا و کالیبر 50 بدلیل سنگینی ، حمل آنها میتواند مشکلات زیادی
را در آفند بوجود آورد و بیشتر در مواضع پدافندی استفاده می شوند .
تیربارها برای بهتر انجام دادن مأموریت خود در محیطهای مختلف ، دارای
دوپایه و یا سه پایه می باشند که از دوپایه بیشتر در عملیات آفندی و از سه
پایه در عملیات پدافندی استفاده می شوند .
تاکتیک تیربارها در اجرای آتش
فرمانده دسته ، تیربارها را در ( لجمن ) طوری سازمان میدهد که دارای تقاطع
آتش باشند و همچنین بتوانند در آخرین آتشهای حفاظتی شرکت نمایند و خدمه
تیربار بایستی در پدافند کارت تیر را تنظیم نماید.
انواع آتش
آتش برحسب سمت هدف و نوع زمین ، یعنی چگونگی قرار گرفتن هدف در مقابل خودی و
بر حسب نوع زمینی که در آن اجرای آتش می شود ، مورد بررسی قرار میگیرد .
الف – انواع آتش بر حسب سمت هدف : آتشهایی که با تیربار اجرا میشود به سه دسته تقسیم میشوند :
1 – آتش جبهه ای
2 – آتش ترادفی
3 – آتش پهلویی
آتش جبهه ای : به آتشی گفته می شود که مستقیما از روبرو به هدف شلیک شود.
آتش ترادفی : به آتشی گفته می شود که بر روی یک هدف محوری بزرگ شلیک
شود.بعنوان مثال دشمن در خط پدافندی از سلاحهای بخصوصی استفاده می کند که
هرگاه این سلاح را زیر آتش بگیریم به آن آتش ترادفی می گوئیم.
آتش پهلویی : به آتشی گفته میشود که از جانب چپ و راست خودی بر روی دشمن اجرا می شود .
ب – انواع آتش بر حسب زمین : این نوع آتش نیز بر دو قسمت می باشد که عبارتند از :
1 – آتش تراش
2 – آتش افتان
آتش تراش : آتشی که بر روی سطح افق یا سطحی که شیب خیلی کمی دارد اجرا می
شود . موارد اجرای این نوع آتش ، زمینهای بایر ، دشتها و ...است .
آتش افتان : این نوع آتش معمولا از روی مناطق مرتفع بر روی مناطق باز و قسمتهای صاف انجام میشود .
انواع هدف
1 – هدف خطی
2 – هدف ستونی
3 – هدف نقطه ای
4 – هدف منطقه ای
الف – هدف خطی : به هدفی گفته می شود که عرض هدف بیشتر از عمقش باشد . ستون
نفرات دشمن که به حالت زنجیره ای جلو می آیند نمونه ای از هدف خطی است یا
خاکریز دشمن که در یک امتداد کشیده شده است به این دلیل که عرض آن بیشتر از
عمقش است این هدف را هم هدف خطی می گویند .
ب – هدف ستونی : هدفی که عمقش بیشتر از عرض آن باشد ( درست برعکس هدف خطی )
هدف ستونی است . نیروهای دشمن که از روبرو پشت سر هم به سمت ما نزدیک می
شوند یک هدف ستونی را تشکیل میدهند .
ج – هدف نقطه ای : به هدفی گفته می شود که در یک نقطه خاص قرار گرفته باشد ،
مانند سنگرهای دیده بانی و نفراتی که بر روی یک تانک قرار دارند .
د – هدف منطقه ای : هدفی است که تلفیق و ترکیبی از هدف خطی و ستونی است .
هدفی که هم دارای عرض و هم دارای عمق می باشد را هدف منطقه ای می گویند .
هدف منطقه ای در جایی قرار دارد که اطلاع دقیق از محل استقرار نیروهای دشمن
ندارید و احتمال نمیدهید که نیروهای دشمن به چه صورتی قرار گرفته اند .
این آرایش نیرویی که دشمن به این حالت اتخاذ کرده است ، هدف منطقه ای می
گویند.
مثال :
در مواقع پدافندی برای اینکه بطور دقیق تیراندازی کنید از سه پایه استفاده
می شود . اگر بطور مناسب از سه پایه تیربارهایی مانند : کالیبر 50 ، دوشکا
یا تیربار پی کا استفاده کنید ، هدفهای مختلف را به بهترین نحو مورد اصابت
قرار خواهد داد .
هدفهای خطی :
یک تیربار برای اینکه بتواند سطح خاکریز دشمن را پوشش دهد بوسیله قفلهای
حرکت در برد و در سمت میتوان آنرا تنظیم کرد . بعد از مشخص کردن برد ، به
تناسب فاصله تا خاکریز دشمن ، قفل حرکت در برد را محکم کرده بطوریکه اسلحه
بالا و پائین نرود . ولی سه پایه در سمت ، باز خواهد بود اگر با هدفهایی بر
روی خاکریز برخورد کردید میتوان با اجرای آتش و حرکت تیربار در سمت ،
اهداف را مورد اصابت قرار داد .
هدفهای ستونی :
اجرای آتش بر روی هدفهای ستونی بر عکس خطی میباشد . وقتی با یک هدف ستونی
برخورد کردید دیده می شود که افراد تیربار را خیلی بالا و پائین می کنند .
اگر تیربارچی در مقابل اهداف ستونی قرار بگیرد ابتدا باید فاصله خودش تا
هدف را مشخص نماید و بعد از دستگاه حرکت در برد و در سمت را کامل محکم می
کند تا اسلحه دیگر تکان نخورد . برای اجرای آتش با چرخاندن یک یا دو تقه
تنظیم برد می توان مسافت 50 تا 100 متر در عمق را پوشاند . اگر تنظیم سه
پایه در برد باز باشد و سر اسلحه را زیاد بالا و پائین کنید تیرها به هدر
می رود .
هدفهای نقطه ای :
هنگامیکه تیربار در مواضع پدافندی قرار گرفته باشد هدفهای نقطه ای که در
مقابل تیربار ظاهر میشوند ممکن است نفرات دشمن یا افرادی باشند که بر روی
تانک سوار شده باشند و یا سنگرهای تیربار دشمن یا بر روی خاکریز دشمن
هدفهایی مشخص باشد که اینها بصورت موقت ظاهر می شوند و سریع ناپدید می شوند
. برای تیراندازی و هدفهای نقطه ای باید درجه برد و سمت سه پایه تیربار را
با توجه به مسافت خودی با دشمن تنظیم کرد . وقتی فاصله نیروهای خودی با
دشمن مشخص شد بر روی دستگاه نشانه روی عدد مربوط به فاصله برد را ببندید ، و
در سمت ، هم تصحیح تیر کنید ، تا یک نقطه را زیر پوشش آتش قرار دهید این
نقطه را که ثبت آتش کردید ، آتش را قطع کرده و سه پایه را در سمت و برد قفل
می کنیم . در مواقع بخصوص میتوان به این هدفهای نقطه ای اجرای آتش کرد .
هدفهای منطقه ای :
بعد از اینکه فاصله خودمان تا هدف را تشخیص دادیم تیربار را در سمت آزاد
میگذاریم ، وسط هدف را در نظر می گیریم ، توسط دستگاه حرکت در برد بوسیله
چند تقه بالا و پائین کردن می توانیم قسمتهای بالاتر یا پائین تر را بزنیم .
با انجام این عمل در فاصله های مختلف میتوانیم کاملا یک منطقه را پوشش
دهیم . این عمل بیشتر در مناطقی مثل دشتها کاربرد دارد .
چگونگی اجرای آتش به اهداف مختلف
1 – تقسیم آتش
2 – تمرکز آتش
3 – نواخت تیر
الف – تقسیم آتش : عبارتست از اینکه در یک منطقه بتوانید هم عرض هدف و هم
عمق هدف را با سلاحهای موجود بپوشانید . برای طرح ریزی یک عملیات وسعت آن
عملیات را در نظر می گیرند و بعد مشخص می کنند که چه منطقه ای را با توجه
به استقرار نیروهای دشمن سلاحهای سبک ، توپخانه و سلاحهای ضد تانک بپوشاند .
ب – تمرکز آتش : یعنی اینکه بتوان نقطه بزرگ هدف را زیر پوشش قرار داد .
وقتی مجبور می شوید بر روی هدفهایی حجم آتش بیشتری را اجرا کنید ، این را
تمرکز آتش می گویند .بطور کلی ، جمع کردن آتشها روی یک نقطه ای که خطرش از
همه بیشتر است ، تمرکز آتش گویند.
ج – نواخت تیر : در بعضی مواقع در هنگام غافلگیری برای اینکه دشمن نتواند
به نیروهای خودی نزدیک شود لازم است در مرحله اول یک برتری آتش نسبت به
دشمن پیدا کنید . این برتری آتش با عاملی بنام نواخت تیر بدست می آید .
تیربارها دارای سه نوع رگبار هستند
1 – رگبار کوتاه : شلیک 5 تا 10 فشنگ را رگبار کوتاه می گویند
2 – رگبار بلند : شلیک 10 تا 20 فشنگ را رگبار بلند می گویند .
3 – رگبار ممتد : شلیک 20 فشنگ به بالا را رگبار ممتد می گویند .
تقسیم دیگری از آتش تیربارها
1 – آتش ضد هوایی : جلوگیری از عملیات هوایی و نفوذ چرخ بالها به منطقه برد سلاح .
2 – آتش تیر تراش کوتاه : تیراندازی به اهداف تا ارتفاع 30 سانتیمتر از سطح زمین .
3 – آتش تیر تراش بلند : تیراندازی به اهداف تا ارتفاع 150 سانتیمتر از سطح زمین .
4 – آتش نقطه ای : خاموش کردن موضع تیربار ( سمت و برد سلاح قفل می شود ) .
5 – آتش خطی : تیراندازی به نیروهای در حالت دشتبانی دشمن ( برد قفل ، سمت آزاد ) .
6 – آتش ستونی : تیراندازی به نیروهای دشمن که در حالت ستونی می باشند ( برد آزاد ، سمت قفل ) .
7 – آتش سد کننده : تیراندازی به جلو خط یا نیروهای در حال حرکت دشمن .
8 – آتش پراکنده : تیراندازی به منطقه عمومی دشمن و خط لجمن .
9 – آتش ایذایی : تیراندازی به منطقه ای از دشمن.
منبع: آموزش دفاعی