مجله آمریکایی "نشنال اینترست" طی مقاله‌ای با عنوان "افشا شد: چرا آمریکا به سلاح‌های جدید و فوق قابل‌استفاده هسته‌ای نیاز دارد"، درباره نیاز آمریکا به سلاح‌های هسته‌ای که بر خلاف بمب‌های بزرگ اتمی، در شرایط متعارف "قابل‌استفاده" باشند، می‌نویسد: بر اساس دیدگاه یک اتاق فکر، آمریکا نیاز به تولید سلاح‌های
هسته‌ای "قابل‌استفاده" بیشتر برای جلوگیری از هرگونه درگیری نظامی هسته‌ای در آینده
دارد. مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی، یکی از اتاق فکرهای
برجسته مناسبات بین‌المللی که در واشنگتن واقع است که اخیرا گزارشی را تحت عنوان "پروژه اتم: رویکرد
استراتژی‌های رقابتی جهت تعریف وضعیت و استراتژی هسته‌ای آمریکا برای سال‌های 2025
تا 2050" منتشر ساخته است.
افشا شد: چرا آمریکا به سلاح‌های جدید و فوق قابل‌استفاده هسته‌ای نیاز دارد
کلارک مرداک نویسنده گزارش مذکور، بر لزوم تولید و گسترش
سلاح‌های هسته‌ای کنترل شده از سوی آمریکا جهت جلوگیری از حملات هسته‌ای محدود توسط
کشورهای دیگر تاکید کرده است. مرداک در ادامه می‌آورد: "آمریکا نیازمند تولید
سلاح‌های هسته‌ای محدود بیشتر جهت پاسخگویی قاطع و مستقیم به هر گونه بکارگیری
سلاح هسته‌ای از سوی دشمن دارد".
وی در جای دیگر به شرح و تفصیل توضیح می‌دهد: "سلاح‌های
مناسب برای استفاده کنترل شده شامل کلاهک‌هایی با قدرت انفجاری کمتر و تأثیر ویژه
(تخریب محیطی کمتر، تشعشع بیشتر، نفوذ به عمق بیشتر، موج الکترومغناطیسی، و تأثیرات
دیگر بر اساس پیشرفت فناوری) و شاید موشک‌های کروز با اندازه کوچک‌تر و برد کوتاه‌تر
با قابلیت شلیک از جنگنده‌های اف-35 می‌شود".
نگاه مرداک این تفکر را در خود دارد که قدرت غیرقابل مقایسه
نظامی آمریکا با دیگران، موجب تحریک دشمنان بالقوه این کشور جهت بکارگیری سلاح
هسته‌ای برای خاموش کردن آتش حقارتشان شده است. به اعتقاد مرداک، خطر اصلی این است
که یکی از این کشورها از سلاح هسته‌ای کنترل شده برای عقب‌نشاندن آمریکا استفاده
کند. اگر چنین سناریویی به وقوع بپیوندد، آمریکا دچار "خودبازدارندگی"
می‌شود و نمی‌تواند پاسخ هسته‌ای به کشور مهاجم بدهد.
این کارشناس، معتقد است از آنجا که اکثر گزینه‌های پاسخگویی
آمریکا، وسیع، "کثیف"، و دارای اثرات مخرب جانبی (مانند کشته شدن
غیرنظامیان) خواهد بود، واشنگتن ممکن است دچار خودبازدارندگی شود و نتواند به
حملات هسته‌ای محدود، پاسخی مشابه بدهد. حتی احتمال اینکه دشمنان بالقوه آمریکا
تصور کنند آمریکا گرفتار خودبازدارندگی است، بطور چشمگیری امکان اینکه از سلاح
هسته‌ای در جریان مناقشه با آمریکا استفاده کنند را بالا می‌برد.
مرداک، اولین تحلیل‌گری نیست که چنین خطری را پیش‌بینی می‌کند.
بطور مثال، "کی‌یر لیبه" و "داریل پرس" در مجله "فارن افیرز" در سال 2009 نوشتند: "طی مناقشه با آمریکا، اگر یکی از
کشورهای متخاصم سعی بر تحت فشار قرار دادن آمریکا بنماید، آنگاه کشور ما می‌ماند و
یک انبار عظیم از تسلیحات و گزینه‌های دهشتناک تلافی‌جویانه. نابود کردن تهران یا
پیونگ یانگ در تلافی یک حمله محدود، بسیار نامتناسب خواهد بود و حملات متعاقب
اتمی از سوی این دو کشور نیز محتمل است. بازدارندگی وابسته به این نوع تهدید غیرواقعی، اعتبار
ندارد."
استفاده از بمب اتمی در واکنش به یک حمله محدود، کاملاً غیرمتقارن خواهد بود
چنین سناریویی دور از ذهن نیست. حداقل از سال 2000 به این
طرف، موضع دفاعی روسیه بر سیاست کاهش تنش حملات هسته‌ای استوار بوده است. آیا می‌توان
این سیاست رسمی مسکو را اینگونه استنباط کرد که در صورت رویارویی با یک قدرت بزرگ،
روس‌ها از حملات اتمی محدود برای "کاهش تنش حملات هسته‌ای" استفاده می‌کنند؟!
یک چنین سیاستی از سوی دولت پیونگ یانگ نیز (در صورت دستیابی به کلاهک‌های هسته‌ای
قابل حمل) محتمل است.
همانگونه که مجله "نشنال اینترست" پیشتر اشاره
کرده بود، امروزه دقت بالای "موشک‌های هدایت‌شونده دقیق"، احتمال استفاده
از سلاح هسته‌ای کنترل شده بدون رساندن آسیب گسترده به غیرنظامیان را بالا برده
است.
لیبه و پرس با استفاده از یک مدل رایانه‌ای پنتاگون تخمین
زده‌اند که بطور مثال، هر گونه واکنش آمریکا به یک حمله نظامی، با استفاده از سلاح‌های
هسته‌ای با قدرت انفجاری بالا و هدف قرار دادن انبار موشک‌های بالستیک قاره‌پیمای
چین، موجب مرگ 3 الی 4 میلیون نفر می‌شود. این در حالی است که استفاده از موشک‌های
هوابُر کنترل شده، این مقدار را به 700 نفر تقلیل خواهد داد.
مرداک، لیبه، و پرس تنها کارشناسانی نیستند که دولت آمریکا را
تشویق به استفاده از سلاح‌های کاربردی‌تر می‌کنند. در گزارش جدید "پروژه اتم"، "آلبریج کولبی" تحلیل‌گر مرکز
امنیت نوین آمریکا، (به همراه شان بریملی و ایلای راتنر) نیز خواستار تاسی به چنین
رویکردی شده است.
البته آنطور که انتظار می‌رفت، توصیه مرداک بحث‌های خاص خود
را به دنبال داشت. "کینگستون ریف" –رئیس بخش خلع سلاح و سیاست کاهش تهدید هسته‌ای در شورای کنترل سلاح- در گفتگو
با پایگاه تحلیلی "ثینک‌پروگرس"، در مورد توصیه مرداک اینچنین گفت: "من به چندین دلیل،
سخنان مرداک را بی‌اساس می‌دانم. [فکر نمی‌کنم] روسیه و چین چندان به کاربرد تنش‌زدایی
و اینکه ما خواستار تغییر رژیم در آن کشورها نیستیم، واقف باشند".
بعید است روسیه و چین، به هرگونه اقدام آمریکا در جهت تنش‌زدایی اعتماد کنند
"باری بلشمن" –یکی از مؤسسان مرکز "استیمسون" که گزارشی جدید در
پروژه اتم نوشته است- نیز با دیدگاه مرداک مخالف است و در گزارش خود به همراه "راسل
رومبا" بر این تاکید می‌ورزند که اتفاقا تفوق و برتریت قدرت آمریکا موجب کاهش
انتشار سلاح در چارچوب استراتژی امنیت ملی این کشور می‌شود. بلشمن، در گفتگو با ثینک‌پروگرس،
با توضیح اینکه پیشنهاد مرداک یعنی هدر دادن بی‌رویه پول و ایجاد فرصت برای تروریست‌ها جهت دزدیدن این تجهیزات هسته‌ای [به
علت کوچک‌تر بودنشان]، آن را "از خیلی جهات وحشتناک" خواند.
به نوشته این مجله، یک چنین تغییر گسترده‌ای در بدنه هسته‌ای
آمریکا در دولت اوباما بسیار بعید به نظر می‌رسد. در هر حال، این گونه موضوعات،
چالش‌هایی است که رئیس جمهور بعدی آمریکا باید با آنها دست و پنجه نرم کند.
مشرق
منبع: ابنا
