عامل شیمیایی

بیش از یک قرن از زمانی که استفاده و نگهداری و آزمایش از عوامل شیمیایی مورد تقبیح قرار گرفته می‌گذرد. بیش از یک قرن می‌گذرد که ساخت سلاح شیمیایی و استفاده از آن بر ضد ملل ممنوع گشته است اما هنوز هم ابرقدرت‌ها و بسیاری از کشورهایی که خود طعم استعمار و ستم را چشیده‌اند دست به تولید و انبار این سلاح می‌زنند. استفاده از سلاح شیمیایی ناجوانمردانه‌ترین شکل استفاده از یک سلاح است. شاید فقط بمب اتمی باشد که استفاده از آن ناجوانمردانه‌تر از سلاح شیمیایی است.

طبق توافقات بین‌المللی استفاده از عامل شیمیایی در کنار برخی سلاح‌های دیگر غیر مجاز بوده و عوامل و آمران بکارگیری این قبیل سلاح‌ها مورد پیگرد قضایی و جنایی دادگاه‌های بین‌المللی قرار خواهند گرفت! اما می‌بینیم که صهیونیست‌ها از بمب‌های فسفری و خوشه‌ای استفاده می‌کنند. بعثی‌ها از انواع عوامل شیمیایی استفاده می‌کنند. آمریکایی‌ها از تمام سلاح‌های ممنوعه در جنگ‌هایشان استفاده کرده و می‌کنند اما باز هم هیچ اتفاقی نمی‌افتد!

دسته بندی عوامل شیمیایی به چهار دسته کلی تنظیم شده است. که شامل (عامل اعصاب) (عامل تاول‌زا) (عامل خفه کننده) و (عامل خون است) در ادامه با عوامل مختلف آشنا می‌شویم.

عوامل اعصاب:

1ـ سارین GB

گاز ـ مرگ آور ـ بدون رنگ و بو ـ درجه بندی سمی شدید ـ ساخت آلمان ـ کشورهای دارنده این عامل = آمریکا، روسیه، انگلستان، برزیل (با تردید)، عربستان سعودی (با تردید)

2ـ تابون GA

گاز ـ مرگ آور ـ بدون رنگ و بو ـ درجه بندی سمی شدید ـ ساخت آلمان ـ کشورهایی که دارنده این عامل بوده یا هستند = آمریکا، آلمان، لیبی، روسیه، عراق، سوریه (با تردید)

3ـ وی ایکس VX

مایع ـ مرگ آور ـ نشانه رنگ و بوی این ماده ناشناخته است ـ درجه بندی سمی بسیار شدید ـ ساخت آلمان ـ کشورهای دارنده این عامل آمریکا و روسیه هستند. گفته می‌شود مقدار ذخیره شده این عامل در آمریکا آنقدر زیاد است که می‌تواند بارها زمین را از حیات خالی کند. آمریکایی‌ها قول داده بودند که عامل VX را منهدم کنند اما هنوز در بسیاری از انبارهای آمریکا این عامل بسیار مرگ آور و ضد بشری انبار شده است. روسها هم انبارهای آمریکایی را بهانه قرار داده و اعلام می‌دارند که حاضر نیستند به طور کامل این عامل مرگ‌بار را منهدم کنند. (توضیح: هراس آمریکا از انبارهای شیمیایی سوریه به خاطر این است که احتمال می‌دهد سوری‌ها مقدار قابل توجهی از این عامل را ذخیره کرده باشند)

4ـ سویان GD

گاز ـ مرگ آور ـ با بوی میوه‌ها یا کافور ـ درجه بندی سمی بسیار شدید ـ ساخت آلمان ـ کشورهایی که رسمن دارنده این عامل باشند هرگز اعلام وجود نکردند اما همیشه گمانه‌زنی در مورد اینکه صهیونیست‌ها و برخی اروپایی‌ها دارنده این سلاح هستند وجود دارد.

عوامل تاول‌زا

1ـ خردل HD

گاز ـ مرگ آور و ناتوان ساز (دردناک) ـ زرد رنگ و بوی خردل ـ درجه بندی سمی متوسط تا شدید ـ ساخت آلمان ـ کشورهای دارنده این عامل عراق، سوریه (با تردید)، ترکیه (با تردید)، مصر (با تردید)، عربستان (با تردید)، لیبی (هرگز اثبات نشد)

2ـ لویسایت L

مایع ـ مرگ آور و ناتوان ساز (بسیار دردناک) ـ رنگ سرخ (مات) در برخی منابع گفته شده است که بوی گل شمعدانی دارد‎، البته شاید درست باشد اما من کاملن به این موضوع اعتماد نکردم ـ درجه بندی سمی متوسط ـ  ساخت آمریکا ـ کشورهای دارند آمریکا (منکر تولید بیش از سطح آزمایشگاهی کوچک شده است) و روسیه و سوریه (با تردید)

عوامل خون

1ـ سیانوزن سیانید CK

گاز ـ مرگ آور ـ بدون رنگ با گسترش یابی سریع و تحریک کنندگی بالا ـ درجه بندی سمی متوسط ـ سازنده اصلی انگلستان ـ کشور دارنده این عامل روسیه و انگلستان (با تردید) و ترکیه (ترکیه داشتن سلاح شیمیایی را رد کرده است اما بحث‌ها بر سر زد و بند‌های ترکها و دست‌یابی به برخی عوامل شیمیایی وجود دارد)

2ـ هیدروژن سیانید AC

گاز ـ مرگ آور ـ بدون رنگ با گسترش یابی سریع و بوی بادام تلخ ـ درجه بندی سمی متوسط ـ سازنده اصلی کشورهای اروپای مرکزی و احتمالن آلمان ـ کشور دارنده این عامل روسیه (با تردید) آمریکا (با تردید) و انگلستان (با تردید) هلند (به عنوان یکی از مظنونان ساخت این عامل هرگز موضع رسمی خود را اعلام نکرده است) گفته می‌شد از موادی است که صدام ملعون با همکاری هلند قصد ساخت با مقیاس بسیار زیادی از آن را داشته است.

3ـ آرسین هیدرید SA

گاز ـ مرگ آور ـ بدون رنگ با گسترش یابی بسیار و لیمو ـ درجه بندی سمی متوسط ـ سازنده و دارندگان این عامل ناشناخته مانده است؛ اما صحبت‌هایی مبنی بر اینکه فرانسه و رژیم صهیونیستی جزو دارندگان این عامل هستند وجود دارد.

عوامل خفه کننده:

1ـ CG

گاز ـ مرگ آور ـ بوی چمن تازه و آب خورده و بدون رنگ با قابلیت گسترش یابی ـ درجه بندی سمی متوسط ـ سازنده اصلی آلمان ـ دارندگان روسیه، عراق (بعثی)

2ـ DP

گاز ـ مرگ آور ـ بوی چمن تازه و آب خورده و بدون رنگ با قابلیت گسترش یابی سریع ـ درجه بندی سمی متوسط تا شدید ـ سازنده اصلی آلمان ـ روسیه، عراق (بعثی)، انگلستان، چین (با تردید) کره شمالی (اثبات نشده است، با تردید)

3ـ PS

گاز ـ مرگ آور ـ بدون بو و رنگ و گسترش بسیار سریع (گمانه‌زنی در مورد اینکه بوی خفیفی مانند بوی استخر داشته باشد وجود دارد) ـ درجه بندی سمی متوسط تا شدید ـ سازنده اصلی شوروی ـ دارنده این سلاح روسیه، چین (با تردید)

توضیح: بحث سلاح‌های شیمیایی همیشه داغ بوده و خواهد بود. همواره گمانه‌زنی در مورد دارندگان این سلاح‌ها نیز وجود خواهد داشت. اما کمتر ملتی است که به دولتش اجازه استفاده از این سلاح را بدهد. ما یکی از بزرگترین قربانیان سلاح شیمیایی هستیم و در کنار ما ملت ویتنام و عراق نیز مزه این سلاح ناجوانمردانه را چشیده است. در جلوی برخی از نام کشورها نوشته شده (با تردید) چرا که آن کشور رسمن در مورد داشتن آن عامل اعلام موضع نکرده و یا وجود آن را رد یا تأیید نکرده است.

نظر نویسنده مطلب: در زمان جنگ وقتیکه به شهرها و رزمندگان ما حمله شیمیایی می‌شد فکر می‌کردیم که چه خوب است ما هم پاسخی مشابه بدهیم اما امروزه معنی تدبیر حکیمانه حضرت امام خمینی (ره) را بهتر می‌فهمیم. چه بسا اگر ما هم از سلاح شیمیایی استفاده می‌کردیم خود را تا سطح صدام و ترومن و نیکسون و کارتر تنزل درجه می‌دادیم و امروز وجدان عمومی کشور ناراحت بود. آن روزها آن خشم را نگاه داشته و بغض تلخمان را فرو خوردیم اما عزت و شرافت خود را نگاه داشتیم و نگذاشتیم لکه‌ای بر گستره دامان پاک شرافت تاریخی ملت بزرگمان بنشیند.

پی‌نوشت: اگر عامل شیمیایی دیگری می‌شناسید کمک کنید تا این نوشتار را کامل کنیم.

این مطلب در زمستان 1389 توسط یاور (آرتب) گردآوری شده است.

حق نشر برای این پایگاه و نویسنده محفوظ می‌باشد.

این مطلب از انجمن میلیتاری گرفته شده است نام نویسنده آقای مهدی سپهری است

پیوند صفحه ذیل

مهم ترین عوامل شیمیایی و نحوه حفاظت در مقابل آنها

مهم ترین ترین عوامل خفه کننده:
1. کلر(CL )
2. کلرو پیکرین (PS)
3. دی فسژن (DP)
4. فسژن (CG)

نحوه اثر :
از طریق مجرای تنفسی وارد ششها شده ، با رطوبت موجود ترکیب و به اسیدکلریدریک و گاز کربنیک تبدیل می‌شود . اسید حاصله باعث تخریب سطح داخلی ششها و موجب خساراتی می‌شود که نهایتاً منجر به خفگی می‌گردد .

علایم مسمومیت :
سرفه شدید ، تهوع ، سردرد ، تنفس کوتاه و دردناک ، خروج پلاسمای خون از دهان (سرفه و سردرد جزء علایم اولیه مسمومیت می باشند.)
در صورتی که غلظت عامل زیاد باشد ، زمان ظهور عوارض وجود ندارد بلکه مصدوم به سختی نفس می‌کشد و در زمانی کوتاه بیهوش می‌شود که غالباً در حالت بیهوشی می‌میرند .

مهمترین عوامل خون عبارتند از:
1. سیانید ئیدروژن (AC)
2. کلرید سیانوژن (CK)
3. آرسین (SA)

علایم مسمومیت:
1. اولین علامت عوامل خون ، کمبود اکسیژن در بافتها و در مرکز دستگاه تنفسی است .
2. عموماً نخستین علامت قابل توجه ، تغییر در سرعت تنفس و ضربان قلب و به دنبال آن سردرد ، سرگیجه و تهوع می باشد .
3. سوزش شدید چشمها و دستگاه تنفسی و نیز توقف غیر ارادی تنفس ، از علائم دیگر است .
4. بر اثر زیاد شدن اکسیژن در خون ، لبها و پوست متمایل به رنگ قرمز ، صورتی می شوند و کمبود اکسیژن در بافتها نیز موجب سردرد ، سرگیجه و دوران سر خواهد شد .
5. مرحله نهایی این علائم ، تشنج ، اغما و مرگ است .

نحوه حفاظت در مقابل عوامل خون :
درصورتی که در خارج از منطقه آلوده باشیم ، آمپول امیل نیتریت را می شکنیم و جلوی بینی می‌گیریم .
توضیح اینکه در صورت ادامه مسمومیت ، این عمل را هر 4 یا 5 دقیقه با یک آمپول تکرار می‌کنیم و تا 4 عدد ادامه می‌دهیم ، ضمن اینکه استفاده بیش از این تعداد ، فقط با اجازه پزشک مجاز است .

نحوه استفاده از آمپول امیل نیتریت در منطقه آلوده :
سر آمپول را می شکنیم و آمپول را با دقت از کنار گوش وارد ماسک می کنیم و نفس می کشیم .

نحوه استفاده از آمپول امیل نیتریت در خارج از منطقه آلوده :
آمپول را درون دستمالی می شکنیم ، جلوی بینی می گیریم و نفس می کشیم .


عوامل تاول زا به سه گروه عمده تقسیم می‌شوند :
الف- گروه خردلها (HT-HD)
ب- گروه آرسنیکها (PD-MD-ED)
پ- گروه گازهای گزنده (CX-L)

خصوصیات فیزیکی و شیمیایی عوامل تاول زا:
1. به صورت جامد ،گازو مایع‌اند .
2. سمی و کشنده اند .
3. اغلب بوی سیر ، ماهی ، کپک ، گل شمعدانی و میوه گندیده می‌دهند .
4. سنگینی آنها نسبت به هوا زیاد است .
5. پایداری آنها زیاد است .
6. بر روی پوست و چشم تأثیر سوء دارند .
7. ممکن است به رنگهای زرد و سیاه باشند .

علایم مسمومیت با عوامل خردل یا تاول زا:
1. بعد از 3 الی 6 ساعت در محل آلوده ، سوزش و خارش ایجاد می‌شود و لکه‌های قرمز ظاهر می‌گردد .
2. بعد از 1 الی 2 روز تاولها نمایان می‌گردند و از به هم پیوستن تاولهای ریز ، تاولهای بزرگ تر تشکیل می‌گردند .
3. اگر این عوامل از راه دستگاه تنفسی یا گوارشی وارد شوند ، باعث ناراحتی تنفسی و گوارشی میگردند .
4. این عوامل اگر از راههای دستگاه تنفسی وارد بدن شوند ، خطرات آن مانند عوامل خفه کننده می‌باشد که می‌توان به سوزش چشم ، سرفه ، عطسه و خس خس تنفسی اشاره کرد .
5. اگر غلظت عامل زیاد باشد موجب خطرات دائمی در چشمها می‌شود .
6. بعد از تماس با گاز این عوامل ، احساسی شبیه وجود شن و ماسه در چشم ایجاد می‌گردد و با درد توأم با برافروختگی چهره شدت می‌یابد .

خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آرسنیکها :
1. بوی گل شمعدانی می‌دهند .
2. به صورت گاز هستند .
3. وزن حجمی آن ازهوا بیشتر می باشند .
4. رنگ آنها بی‌رنگ تا قهوه ای کم رنگ می باشند .

علایم مسمومیت با آرسنیکها :
آرسنیکها علاوه بر تاول ، عوارضی
مانند بزرگ شدن ریه ها ، اسهال ،
بی تابی ، ضعف ، کاهش حرارت بدن و کاهش فشار خون را به همراه دارند .

خصوصیات فیزیکی شیمیایی گازهای گزنده:
معروف ترین گازهای گزنده عامل CX میباشد . این عامل دارای بوی تند و نامطبوع و سوزش حاصل از تماس آن با بدن نظیر درد ناشی از گزش حشرات گزنده میباشد .
این عامل در حالت طبیعی و در دمای 20 درجه سانتی گراد به صورت مایع و به رنگ تیره و روغنی شکل می‌باشد .
این عوامل به علت تحریک نمودن غشای مخاطی چشم و بینی حتی در غلظتهای کم نیز سبب جاری شدن اشک می‌گردند .

علایم مسمومیت با گازهای گزنده:
1. به محض تماس با بدن باعث بروز درد می شود
2. در مدت 2 ثانیه ، محل آلودگی مانند گزیدگی زنبور می گردد .
3. محل آلوده ، سفید و دور آن قرمز می شود .
4. بعد از 14 ساعت نقطه سفید ، قهوه‌ای رنگ و بعد از مدتی به زخم تبدیل می‌گردد .