دانشنامه دفاعی

گروه تخصصی دانشنامه دفاعی

دانشنامه دفاعی

گروه تخصصی دانشنامه دفاعی

دانشنامه دفاعی

۳۱ مطلب با موضوع «تاریخ :: دفاع مقدس» ثبت شده است

شش روز پس از قبول قطعنامه توسط ایران و در شرایطی که نیروهای عراقی با زیر پا گذاشتن توافقات 598، مجددا به خرمشهر حمله کرده و تا آستانه تصرف آن پیش رفته بودند، سازمان مجاهدین، عملیاتی با نام فروغ جاویدان را آغاز کرد.
رژیم عراق و قدرت‌های جهانی با دستگاههای تبلیغاتی گسترده ای که در اختیار داشتند به افکار عمومی جهان چنین وانمود می کردند که مردم ایران از جنگ خسته شده و طولانی شدن جنگ در ایران موجب رویارویی رژیم با «بحران مشروعیت» شده است. با شکل گیری و حمله منافقین به ایران، جهانیان در این اندیشه بودند که مردم از حمایت نظام دست کشیده و به منافقین ملحق خواهند شد و در نتیجه نظام ایران سرنگون خواهد شد.
اما با پخش خبر حمله منافقین در کشور وضعیت به گونه‌ای متفاوت از این تعابیر خود را نشان داد. بدین ترتیب که گروه‌های مختلف مردمی از سراسر ایران به سمت جبهه غرب سرازیر شده و نیروهای رجوی در حالی که هنوز به کرمانشاه نرسیده بودند، زمینگیر شده و تار و مار شدند. عملیات مرصاد روز 5/5/1367 با رمز «یا صاحب الزمان (عجل‌الله تعالی وجه الشریف) ادرکنی» برای مقابله با حرکت منافقین و باز پس‌گیری مناطق اشغال شده انجام گرفت.

باشگاه خبرنگاران جوان،"آنتونیو ریبریو" عکاس آژانس عکس "گاما" 6 سال پس از شکست سخت منافقین در عملیات مرصاد توانست به پادگان نظامی اشرف برود و از مانور نظامی نیروهای این سازمان با تجهیزات نظامی که صدام در اختیارشان قرار داده بود عکاسی کند؛ این عکس‌ها از معدود روایات مصور از داخل مقر منافقین به شمار می‌رود.

 
نیروهای سازمان مجاهدین در آن زمان در پادگان "اشرف" در ۸۰ کیلومتری مرزهای ایران در استان دیاله عراق مستقر بودند. این پادگان نظامی که در سال 1365 و پس از انتقال اعضای این سازمان به عراق تاسیس شد تا دو سال قبل که به طور کامل تخلیه شد به عنوان مقر اصلی نیروهای این سازمان به شمار می رفت. 
 تصاویر در ادامه مطلب

زمانی که جنگی نابرابر به ایران اسلامی تحمیل شد و رژیم بعث ناجوانمردانه به مرزهای کشورمان حمله کرد؛ دیگر پیر یا جوان، متاهل یا مجرد، زن یا مرد بودن ملاک برای رفتن به صحنه نبرد نبود. همه بسیج شده بودند تا از انقلاب و کشورشان دفاع کنند و نگذارند یک بیگانه بر آن‌ها تسلط یابد.

«فیروز احمدی» یکی از آن دلیر مردانی است که با وجود متاهل بودن، نانوایی را که تنها منبع درآمدش بود رها کرد و به میدان نبرد رفت. او نه برای درجه و مقام بلکه برای دفاع آمده بود در طول جنگ تحمیلی نیز رشادت‌های زیادی از خود به نمایش گذاشت و پس از اتمام جنگ به شغل پیشین خود بازگشت.

متن زیر حاصل گفتگویی صمیمانه با جانباز فیروز احمدی فرمانده دید‌بانان گردان بریر (ادوات) تیپ 10 حضرت سیدالشهدا (ع) و تیپ 110 خاتم (ص) است در خصوص گردان ادوات در دوران دفاع مقدس که در ادامه می‌خوانید:

نحوه ورودتان به جبهه چگونه بود؟

احمدی: 18 ساله بودم که بصورت بسیجی وارد جبهه شدم. در عملیات بازی‌دراز که با نام عملیات شهید رجایی و باهنر مشهور بود به عنوان نیروی پیاده به همراه نیروهای گردان 9 سپاه شرکت کردم. در آن منطقه با دیدبانی به نام شیخ محمود غفاری آشنا شدم که مسیر فعالیتم در جبهه را تغییر داد. ایشان یک روحانی بسیجی بود که در دید‌بانی با شجاعت، خود را به پشت مواضع دشمن می‌رساند و از آنجا  مختصات دشمن را به توپخانه می‌داد که در اکثر مواقع گلوله‌ها به اهداف می‌خوردند.

به‌خاطر علاقه‌ای که به ایشان پیدا کردم جذب دیدبانی شدم. سوالاتم در زمینه فعالیت‌های دیدبانی را از ایشان می‌پرسیدم و وی با حوصله برایم توضیح می‌داد. شب‌ها با دوربین دید در شب به اطراف نگاه می‌کردم. برای تمرین، هدفی را در نظر می‌گرفتم و مسافت آن را تخمین می‌زدم. با کمک ایشان اطلاعاتی از دیدبانی به دست آوردم و تمام موفقیت‌هایم را مدیون ایشان هستم. ایشان در عملیات بازی دراز در سال 1360 به درجه شهادت نائل آمد.

در اواخر سال 1360 به عضویت سپاه درآمدم و در دوره آموزشی سپاه شرکت کردم. آن موقع نیروهای تازه وارد در سپاه در پادگان امام حسین (ع) آموزش ورودی می‌دیدند. در آن دوره لازم بود که یک تخصص را انتخاب نمایم که من دیدبانی را انتخاب کردم که با اتمام دوره عمومی، دوره تخصصی آن را در پادگان امام حسین(ع) به‌مدت 10 روز گذراندم.

توپخانۀ سپاه در سال دوم جنگ به دنبال پیروزی‌های درخشان در عملیات‌های «فتح‌المبین» و «الی بیت‌المقدس» و به‌ دست‌آمدن حدود 200 قبضه توپ غنیمتی از دشمن بعثی، با تلاش افراد خلاق و دوراندیشی چون شهید «حسن تهرانی‌مقدم» و شهید «حسن شفیع‌زاده» بنیان‌گذاری شد. این یگان مراحل رشد و شکل‌گیری خود را در کنار توپخانۀ ارتش در عملیات‌های مشترک ارتش و سپاه، ازجمله رمضان،مسلم‌بن‌عقیل،محرم،والفجرهای مقدماتی، 1، 2، 3 و 4 طی و از عملیات خیبر تشکیل مرکز تطبیق آتش و هدایت آتش توپخانه را به‌طورمستقل تجربه کرد.

نقش ارتش در آموزش پاسداران سپاهی واحد توپخانه

تأسیس مرکز آموزش توپخانه در اصفهان و بهره‌گیری از برادران پاسداری که دورۀ عالی توپخانه را در دانشکدۀ توپخانه ارتش گذرانده بودند، سبب شد که در فاصلۀ حدود دو ساله‌ی بین عملیات خیبر تا والفجر8، کادرهای توپخانۀ سپاه در گروه‌های توپخانه و توپخانه‌های لشکری درحال تشکیل، آموزش‌های لازم را ببینند.

اینک به مناسبت سالروز شهادت شهید «حسن شفیع‌زاده» بخش‌هایی از زندگی نامه، ابتکارات و ویژگی‌های اخلاقی این فرمانده شهید را مرور می‌کنیم.

تولد و کودکی

حسن مرداد سال ۱۳۳۶ در شهرستان تبریز متولد شد. پدر مادر او از مقلدان امام (ره) بودند به همین واسطه حسن نیز با ایشان آشنا شد. سادگی، بی‌آلایشی و گذشت او در سنین کودکی زبان‌زد همه بود. در سن ۱۲ سالگی از نعمت پدر محروم شد. چون فرزند ارشد خانواده بود با آن روحیات و مردانگی‌اش عملاً غمخوار مادر فداکار و دلسوز خود شد. با جدیت تمام و احساس مسئولیت، بیشتر از گذشته هم درس می‌خواند و هم به مادرش در اداره امور منزل کمک می‌کرد و از مساعدت به خواهر و برادرانش نیز دریغ نداشت. ضمن اینکه به ورزش، خصوصاً وزنه‌برداری علاقمند بود، در دوران تحصیل، دانش‌آموزی باوقار، محجوب، مؤدب و کوشا بود و همواره سعی می‌کرد تکالیف دینی خود را انجام دهد.

حسن پس از اخذ دیپلم به سربازی رفت و هم‌زمان با اوج‌گیری حرکت توفنده انقلاب اسلامی در سایه رهنمودهای حضرت امام خمینی(ره) با روحانیون معظم در تبعید، همچون شهید «آیت‌الله مدنی» و شهید «آیت‌الله دستغیب » در تماس بود و در داخل پادگان، فعالیت‌های زیادی در راستای راهنمایی نظامیان و خنثی‌کردن تبلیغات حکومت نظامی انجام می‌داد و در همان حال به پخش پیام‌ها و اعلامیه‌های رهبر عظیم الشأن انقلاب در داخل و خارج پادگان نیز می‌پرداخت.

شاید تصویری که به عنوان معرف بنده وجود دارد نظر برخی را جلب کرده باشد. تصویر دو ابر مرد، شهیدان: شفیع‌زاده و تهرانی مقدم. بی هیچ سخن گزاف میروم سراغ شهید شفیع‌زاده. این دلاور، این بزرگ مرد همواره جایی مخصوص در قلب بنده ناچیز داشته است و عشق و علاقه خاصی به ایشان دارم.

سردار سرلشکر شهید حسن شفیع ‌زاده در 28 مرداد ماه 1336 در محله "لیل آباد" تبریز و در خانواده ای مذهبی به دنیا آمد. او اولین فرزند خانواده بود و پس از او برادرش حسین، خواهرش زهرا و برادرش محسن بودند. وی از همان کودکی در مجالس مذهبی از جمله برنامه ‌های سوگواری امام حسین(ع‌) حضور پیدا می کرد.
حسن شفیع زاده در سال 1342 وارد دبستان "شفق" شد. او در سال 1348 هنگامیکه 12 سال بیشتر نداشت پدر خود را از دست داد و سعی کرد جای خالی پدر را پر نماید و در اداره امور منزل به مادر یاری رساند. شفیع زاده در سال تحصیلی 1349-1348 وارد دبیرستان "امیر خیزی" شد و با وجود مصائب ناشی از فقدان پدر دیپلم خود را در خرداد ماه 1354 در رشته طبیعی اخذ کرد.
او در دوران دبیرستان در دو رشته وزنه برداری و هند بال جزو تیم دبیرستان بود و در مسابقات دبیرستان های تبریز شرکت می کرد.
حسن شفیع زاده، در 16 بهمن ماه 1355 پس از گذراندن دوره آموزش نظامی در پادگان "عجب شیر" برای خدمت سربازی به تبریز رفت.
شفیع زاده در بحبوحه انقلاب اسلامی در حال سپری کردن خدمت سربازی خود بود؛ او به دلیل ارتباط نزدیکی که با شهید آیت الله مدنی داشت، توانست پیام های امام خمینی(ره) را به پادگان های ارتش انتقال دهد و پس از پیروزی انقلاب اسلامی در کسوت محافظین آیت الله مدنی قرار بگیرد.
در سال 1359، شفیع زاده به ارومیه رفت و به همراه شهید مهدی باکری در پاکسازی اشنویه و سایر شهرها شرکت کرد. او پس از آن همراه شهید باکری به جبهه جنوب و ایستگاه 7 آبادان رفت. ایشان با ژرف نگری ایده تشکیل یگان توپخانه سپاه را مطرح کرد و با گذشت زمان اندکی توانست نقش توپخانه را در رویارویی با دشمن بعثی، بالاخص در عملیات های "کربلای 4 و 5" و "والفجر 8" به ظهور برساند. با تلاش های بی وقفه شهید شفیع زاده یگان توپخانه سپاه از بعد عملیاتی و آکادمیک به تثبیت رسید و بعدها با تأسیس دانشکده توپخانه سپاه، نسلی برای سپاه پاسداران تربیت یافت.


شفیع زاده در سال 1360 ریاست ستاد تیپ کربلا در عملیات "طریق القدس" را بر عهده داشت. او علاوه بر این، معاونت تیپ المهدی در عملیات "فتح المبین"، فرماندهی توپخانه سپاه، هدایت آتش در عملیات های "بیت المقدس"، "رمضان"، "مسلم بن عقیل"، "والفجر مقدماتی"، "والفجر 4"، "والفجر 8"، "خیبر"، "بدر"، "کربلای 4، 5، 8 و10" را برعهده داشت تا اینکه در سال 1366، در عملیات "کربلای 10" در حالیکه فرمانده توپخانه سپاه و فرمانده توپخانه قرارگاه خاتم الأنبیا بود، بر اثر اصابت گلوله توپ به خودروی وی در منطقه عملیاتی ماووت عراق به فیض شهادت نائل شد.


دو سه روز قبل از عملیات «مرصاد» و یا چهار، پنج روز قبل از آن، دشمن (عراقى‌ها) سوء استفاده کرد وقتى که قطعنامه پذیرفته شد. کدام قطعنامه؟ قطعنامه 598 شوراى امنیت تازه داشت جمهورى اسلامى قطعنامه را مى‌پذیرفت که عراقیها سوء استفاده کردند. فکر کردند جنگ تمام شد و ما هیچ آمادگى نداریم، آمدند از 14 محور در غرب کشور، هجوم آوردند. آنهایى که با جغرافیاى منطقه آشنا هستند، از آن بالا گرفته تنگه با وسیى، تنگه هوران، تنگه ترشابه، بعد هم پاسگاه هدایت، پاسگاه خسروى، تنگاب نو، تنگاب کهنه، نفت‌شهر، سومار، سرنى تا مهران حدود 14 محور، دشمن آمد داخل، رزمندگان ما را دور زد. ما تا آن روز، 40 تا 50 هزار اسیر از آنها داشتیم و آنها اسیر از ما کمتر داشتند. این علمیات، خیلى وحشتناک بود! دلهایمان را غم فراگرفت تا آنجا که امام فرموده بود: «دیگر نجنگید». من توى خانه بودم; یک دفعه ساعت 30/8 شب از ستاد کل (که من الان در آنجا کار مى‌کنم که در آن موقع معاون عملیاتش یکى از برادران سپاه بود.) به من زنگ زد و گفت: فلان کس! دشمن از سرپل ذهاب، گردنه پاتاق با سرعت‌به جلو مى‌آید. همین جورى سرش را انداخته پائین مى‌آید. من گفتم: کدام دشمن؟! اگر تنها از یک محور سرش انداخته، پس چه جور دشمن است؟! گفت: نمى‌دانیم گفت: همین طور آمده الان به کرند هم رسید و کرند را هم گرفتند. چون بعد از پاتاق، مى‌شود کرند، بعد از کرند، مى‌شود  اسلام‌آباد غرب و سپس نیز مى‌آید به کرمانشاه. گفت: همین جور دارد جلو مى‌آید. گفتم: این چه جور دشمنى است؟ گفت: ما هیچى نمى‌دانیم. گفتم: حالا از ما چه مى‌خواهید؟ گفتند: شما بیائید بروید منطقه. خلاصه گفتم: اول یک حکمى بنویسد که من رفتم آنجا، نگویند تو چه کاره‌اى؟ درست است نماینده حضرت امام هستم ولى نمایندگى حضرت امام از نظر فرماندهى، نقشى ندارد. او گفت: هر حکمى میخواهى، بگو ما مى‌نویسیم. ما هر چه فکر کردیم، دیدیم مغزمان کار نمى‌کند. حواسمان پرت شد که این دشمن، چه کسى است. آخر گفتم: فقط به هواپیما بگویید که ساعت 30/10 آماده بشود ما با هواپیما برویم به کرمانشاه. هواپیما آماده کردند. ساعت 30/10 رفتیم کرمانشاه. رسیدیم کرمانشاه، دیدیم اصلا یک محشرى است. مردم ریختند بیرون شهر از شدت وحشت. این جاده بین کرمانشاه بیستون تقریبا حالت‌بلوارى دارد. تمام پر آدم، یعنى اصلا هیچ کس نمى‌تواند حرکت کند. طاق بستان محل قرارگاه بود.

امروز 31 خرداد، برابر با تاریخ شهادت شهید دکتر مصطفی چمران است. لحظه‌ای که دهلاویه با عروج روح نجیب و سرافراز این شهید بزرگ و دیگر شهدای آن منطقه برای ابد سرافراز شد. چمران از آن مردانی بود که دار نیز با سر او سر بلند می‌شد. بنده در برابر خاطرات و شخصیت این بزرگ مرد، این مرد خوب خدا، این انسان کم ادعا و بی توقع، این جهادگر اسطوره‌ای سر تعظیم و ارادت فرود می‌آورم. روحش قرین نور و رحمت و آرامش؛ و یاد عزیزش گرامی باد. انشاءالله که با مولایش حسین (ع) محشور می‌شود.