در این نوشتار سعی میشود که به سادهترین شکل ممکن ماده منفجره معنی شود. به نحوی که برای عموم در تمام سطوح قابل فهم باشد.
ماده منفجره چیست؟
ماده منفجره مادهای است ناپایدار که با وقوع انفجار به سرعت منبسط میشود. در سادهترین تعریف وقتی شما بتوانید حجم زیادی از انرژی را در حجم کمی کنترل کنید به ساخت یک ماده منفجره نزدیک شدهاید. اما باید دقت کنید یک ماده منفجره باید قابلیت آزاد شدن و گرما زایی و منبسط شدن را داشته باشد.
ماده منفجره لزومن نباید ترکشزا باشد اما اغلب مواد منفجره (غیر از مواد آتشزا) که به عنوان سلاح یا ابزار از آن استفاده میشود قابلیت ترکش زایی دارند. به توضیحی ساده، وقتیکه شما حجم زیادی از انرژی را به صورت متمرکز ذخیره میکنید این انرژی تمایل زیادی به انبساط دارد و با انبساط خود حتا اجزای سازنده یا مخزن حاوی ماده را نیز با خود منبسط میکند. (نکته: شنیدن صدای انفجار به خاطر همین است. یعنی اجزا با سرعت زیاد از نقطه صفر در تمام زوایا حرکت کرده و حرکت یکباره و انفجاری آن موجب شکسته شدن ساختار مولکولی فضای پیرامونی شده و ایجاد صدا میکند)
برای اینکه یک ماده منفجره داشته باشیم باید دو اصل را در نظر بگیریم:
1) ماده منفجره باید دارای سوخت (ماده اولیه اکسید شونده) باشد.
2) ماده منفجره باید دارای اکسید کننده باشد یا اینکه در مجاورت هوا این عمل به صورت خود به خودی صورت پذیرد.
هر ترکیب انفجاری از دو بخش اکسید کننده و سوخت تشکیل شدهاست. هر ماده سوختی که در حرارت مناسب و مجاورت اکسیژن قرار بگیرد آتش میگیرد. از آنجا که در هوا مقداری اکسیژن وجود دارد یک ماده ترکیب نشده، وقتی در مجاورت هوا قرار بگیرد به احتمال زیاد با سرعت کمی شروع به سوختن میکند.
مواد اکسید کننده باید در کنار ماده اصلی یا سوخت قرار بگیرد و به نسبت (نوع ماده منفجره مربوط میشود) ترکیب شود.
برای اطمینان از منفجره بودن ماده باید به این نکات توجه کرد:
الف) ماده به سرعت با اکسیژن ترکیب شود.
ب) اکسید کننده به میزان کافی در مجاورت ماده قرار داشته باشد.
چند نوع ماده منفجره:
1- سمتکس
2- تری نیتروتولوئن
3- نیترات آمونیوم
4- سی چهار C-4
5- دینامیت
6- نیتروگلیسرین
7- باروت سیاه