"آرماتا" اسم رمز انقلاب زرهی روسیه

 بدون شک میتوان گفت رژه 9 مه 2015 ارتش فدراسیون روسیه علاوه بر شکوه و تمتراقی در خور 70 امین سالگرد پایان خونین ترین جنگ قاره اروپا طی یک قرن گذشته ، این تاریخ را بعنوان شروع انقلابی نو در ساختار نیروهای مسلح روسیه با رونمایی لشگری از خودروهای زرهی ، تانکها و توپخانه های مدرن ثبت کرد.

 جنگ افزارهای رونمایی شده در این رژه آنچنان گسترده و دارای جزییات ظریف مخصوص به خود هستند که در یک تاپیک مجال بازگو کردن تمام آنها وجود ندارد، لذا در این تاپیک با توجه به اهمییت ، به مهمترین و هیجان انگیز ترین آنها میپردازیم.

 آرماتا نام پلتفرم رزمی جدید ساخت روسیه است که بر مبنای اصول ساخت ماژولار و با هدف ایجاد بستر یکپارچه جهت تولید نسل جدید تانک ها و زره پوش های ارتش این کشور توسعه یافته است.

 دو زیرشاخه معرفی شده این پلتفرم ، تانک T-14 که توسط رسانه ها اولین تانک روسی با طراحی کاملا جدید و مستقل از زمان توسعه تانک معروف T-72 لقب گرفته است و خودروی نبرد پیاده نظام سنگین T-15 میباشد. طراحی و فناوری های بکار رفته در هر دوی این جنگ افزارها تغییرات اساسی نسبت به جنگ افزارهای زرهی شوروی و روسیه تاکنون داشته است که در ادامه این تاپیک ، دو جنگ افزار فوق را بررسی خواهیم نمود.

این مطلب توسط دوست عزیزم جناب چکا تالیف شده

برگرفته از اینجا

   

 

T-14 ARMATA ، روس بی باک

 

قسمت اول :

امروزه تانک ها با دشمنان بسیار بیشتر و متنوع تری نسبت به جنگ جهانی دوم مواجه هستند.توسعه پرتابه های مدرن ، موشک های ضدتانک هواپرتاب ، توپخانه های هوشمند و مهمات ضدزره متنوع در کنار تجربه خارق العاده غلبه تانک های کوچک اما چابک T-34 به تانک های قدرتمند اما تنبلی چون تانک های Tiger آلمانی ، همه و همه روسها را متقاعد کرد تا طراحی تانک های بزرگ و سنگینی چون KV-2 ملقب به “Dreadnought” (بی باک) مسلح به توپ های کالیبر بالا را به بایگانی تاریخ سپرده و تانک های کوچک ، سبک و به اصطلاح Low profile را برای نیم قرن بعد به عنوان ستون فقرات لشگرهای زرهی روسیه برگزینند.

 

 

 

 

تانک سنگین KV-2 

 

 

 

تانک سبک T-34

 

 

رویارویی تانک های تولید شوروی با دکترین جدید در مقابل تانک های سنگین غربی چون تانک M60 در نبرد اعراب و رژیم صهیونیستی و پس از آن در مقابل تانک های چیفتن در جنگ ایران-عراق بار دیگر اثبات کرد در فقدان سیستم های مدرن رهگیری پرتابه ها (بدلیل محدودیت در علم الکترونیک آن زمان) و زره های مدرن ، تانک های جمع و جورتر ، مجهز برجک های کوتاه تر و چالاک تر ، از برتری و بقاپذیری انکارناپذیری برخوردار خواهند بود. اما این طراحی نیز عاری از مشکل نبود، نیاز به وزن و ابعاد کوچک تانک موجب ایجاد محدودیت در وزن زره استفاده شده و فضای خدمه تانک میشد، این محدودیت ها روسها را بر آن داشت که با پیشرفت تکنولوژی دست به توسعه راهکارهای نامتعارف و پیشتر دیده نشده همچون سیستم های حفاظت فعال (APS) ، زره های واکنشی ماژولار و بارگذار اتوماتیک (اتولودر) بزنند.

 

 

با شتاب سرسام آور فناوری های مدرن همچون الکترونیک و متالورژی در دهه های اخیر، توسعه و ارتقا سیستم های جدید و نامتعارف در زمینه حفاظت ، تحرک و قدرت آتش همزمان با چنان سرعتی طی شد که به اعتقاد نویسنده ، زمینه ساز و عامل اصلی دومین تحول اساسی در صنعت زرهی روسیه گردیده است: بازگشت از طراحی تانک های کوچک و چالاک به تانک های سنگین و بزرگ که تانک T-14 Armata نیز امروز همین تحول اساسی در دکترین زرهی روسیه را نمایندگی میکند.

 

 

 

 

در ادامه مطلب به بررسی جز به جز تجهیزات و فناوری های استفاده شده در تانک آرماتا میپردازیم

 

 

 

قدرت آتش :

 

در جریان رژه 9 مه 2015 نیروهای مسلح روسیه ، هفت دستگاه از اولین تانک های T-14 تولید شده در مقابل چشمان جهان رژه رفتند که بنابر گزارشات ، مجهز به توپ های 125 میلیمتری جدید 2A82-1M بودند. این توپ بدون خان که در سال 2006 توسعه یافت نسبت به توپ 2A64M تانک T-90 دارای 20 درصد بهبود در دقت آتش و 1.7 برابر بهبود در پخشش زاویه ای شلیک (Fire Angular Dispersion)درصد بهبود میباشد . اما به جرات میتوان گفت مهمترین مشخصه اعلام شده از این توپ ، دارا بودن سرعت دهانه (و به تبع آن انرژی دهانه بالاتر) گلوله 1.17 برابری نسبت از توپ 120 میلیمتری L55 شرکت رین متال که در تانک لئوپارد 2A6 استفاده شده ، میباشد که با در نظر گرفتن سرعت دهانه توپ L55 ، توپ 2A82-1M دارای سرعت دهانه تخمینی 2047.5 متر بر ثانیه میباشد. آرماتا همانند نسل های پیشین خود از بارگذار خودکار استفاده میکنند که نرخ آتش 10 تا 12 گلوله در دقیقه را فراهم میکند ، برد موثر نفوذ این توپ توسط منابع 8 کیلومتر تخمین زده شده است.

 

 

 

یک ویژگی غیرمتعارف آرماتا حذف تخلیه کننده دود شلیک (Fume Extractor) از لوله توپ میباشد، در اکثر تانک های امروزی از تخلیه کننده های دود شلیک توپ برای جلوگیری از ورود توپ به داخل محفظه خدمه تانک استفاده میشود اما بنظر میرسد با انتقال بخش خدمه تانک از برجک به Hull و بدون سرنشین بودن برجک تانک آرماتا ، نیازی به تخلیه کننده دود نیز از بین رفته است.

 

 

 

تخلیه کننده دود شلیک (Bore Evacuator)

 

 

اما سورپرایز اصلی در زمینه قدرت آتش این تانک زمانی اتفاق افتاد که معاون نخست وزیری روسیه ، دیمیتری راگزین پس از برگزاری رژه روز پیروزی گمانه زنی محافل نظامی درباره نمونه 152 میلیمتری توپ تانک آرماتا را تایید و اعلام کرد روسیه تانک های آرماتا را به این توپ ها مجهز خواهد کرد، پیشتر نیز کارشناسان نظامی علت طراحی نسبتا بزرگ برجک این تانک را فضای کافی برای نصب توپ 152 میلیمتری دانسته بودند. بنابر اظهارات راگزین ، توپ جدید 152 میلیمتری قابلیت نفوذ در "یک متر زره فولادی" را دارد.

 

هرچند مشخصات رسمی بیشتری از این توپ منتشر نشده است ، اما از حالا نگاه اکثر کارشناسان به توپ مخوف 152 میلیمتری موسوم به 2A83 که در نمونه های تانک آزمایشی Object 195 یا همان T-95 مورد استفاده و تست قرار گرفت، دوخته شده است. این توپ بدون خان طی تست ها موفق به سرعت دهانه بین 1800 تا 2000 متر بر ثانیه شده بود که برتری قابل توجهی نسبت به مهمات کالیبر 120 و 125 میلیمتری کنونی به شمار میرود.

 

 

 

توپ 152 میلیمتری 2A83 روی نمونه آزمایشی تانک Object 195

 

 

اما کاندیدای دیگر و البته کمتر محتمل برای توپ 152 میلیمتری تانک آینده نیروهای مسلح روسیه ، توپ LP-83 است که برخلاف 2A83 یک توپ خان دار است که طی یک پروژه آزمایشی موسوم به object 292 برای نصب توپ های 152 میلیمتری روی تانک  T-80BV  توسعه یافت. در خلال تست ها این توپ موفق به رسیدن به سرعت دهانه بیش از 2000 متر بر ثانیه گردید و مزایای توپ های کالیبر بالا مدرن در افزایش دقت و قدرت پرتابه برای روسها آشکار ساخت. این پروژه پس از انجام تست ها در دهه نود بدلیل ضعف های ذاتی توپ های خاندار در برد بلند به بایگانی رفت اما شاید زمان بازگشت آن به عنوان توپ تانک آرماتا فرارسیده باشد.

 

 

 

توپ LP-83 روی تانک آزمایشی object 292 (نمونه تغییر یافته T-80BV)

 

 

 

علاوه بر توپ اصلی ، آرماتا مجهز به یک تیربار کنترل از راه دور (RCT) 7.62 میلیمتری در بالای برجک خود است، سایت هدفگیری این سامانه میتواند در نقش یک سایت هدفگیری مستقل برای استفاده فرمانده تانک نیز مورد استفاده قرار گیرد. اما در نمونه نشان داده شده در رژه امسال ، تانک فاقد مسلسل موازی بود که مشخص نیست بدلیل موقتی بودن نصب توپ 125 میلیمتری روی برجک و تعویض آن با نمونه 152 میلیمتری صورت گرفته است یا اساسا نیاز به مسلسل موازی مرتفع گردیده است.

 

 

 

درباره تجهیزات هدفیابی و هدفگیری تانک بدلیل عدم وجود تصویر از داخل تانک اطلاعات محدودی وجود دارد اما با بررسی نمای بیرونی تانک ، مشخص است که سایت هدفیابی توپچی سمت چپ توپ اصلی قرار گرفته و سنسور رفرنس لوله تانک در ابتدای لوله قرار گرفته است. یک ویژگی غیرمتعارف آرماتا حذف تخلیه کننده دود از شلیک (Fume Extractor) میباشد که بدلیل بدون سرنشین بودن برجک تانک آرماتا صورت گرفته است.

 

قسمت دوم قسمت دوم :

گلوله گذار اتوماتیک (اتولودر) :

 

طراحی جدید و بزرگ برجک تانک آرماتا از نظر تئوریک فضای لازم برای استفاده از هر دو نوع اتولودر چرخ و فلکی یا زنجیری را برای تانک آرماتا فراهم میکند ، اما اگرچه هیچ اطلاعات رسمی درباره نوع گلوله گذار یا مشخصات آن منتشر نشده است ، انتظار میرود آرماتا از نسخه تغییر یافته و ارتقا داده شده ی اتولودر چرخ و فلکی که در تانک T-95 نیز بکار گرفته شده بود، استفاده کند.

 

 

گلوله گذار تانک Object 195

 

 

طراحی تانک آزمایشی Object 299

 

در طراحی جدید اتولودر و فضای داخلی تانک در نمونه های آزمایشی چون Object 195 و تانک کمتر شناخته شده Object 299 ، مهمات همچنان مانند تانک های قبلی زیر برجک تانک نگهداری میشوند اما دارای چینش عمودی میباشند و همچنین بخش خدمه به Hull تانک منتقل گردیده و بصورت یک کپسول محافظت شده توسط زره چند لایه بازطراحی و از بخش مهمات جدا گردیده است که موجب میشود حتی در صورت انفجار مهمات درون تانک، آسیبی به خدمه وارد نشود.

 

 

محل قرار گیری راننده و فرمانده تانک ، گفته میشود موقعیت خدمه سوم (توپچی) در میان دو خدمه و به سمت مرکز تانک میباشد

 

در یک گمانه زنی درباره سیستم اتولودر آرماتا ، استفاده از دو چرخ و فلک در سیستم اتولودر بدلیل ابعاد بزرگ گلوله های 152 میلیمتری نیز مطرح گردیده است.

 

 

 

مدل گمانه زنی شده از سیستم اتولودر آرماتا با استفاده از دو چرخ و فلک

 

 

 

طراحی داخلی احتمالی تانک Armata

 

حفاظت :

1-    حفاظت غیرفعال

 

در بخش حفاظت غیرفعال یا اصطلاحا حفاظت پسیو ، طبق اطلاعات رسمی منتشر شده تانک آرماتا از زره ترکیبی (Composite Armour) جدیدی موسوم به 44S-SV-SH استفاده میکند که در سالهای اخیر توسط انستیتو تحقیقاتی فولاد (NII Stali) توسعه یافته است. جنس این زره ترکیبی از کربن ، کاربید و عناصر اصلی آلیاژ کامپوزیت میباشد که استفاده از موادی چون کربن باعث کاهش وزن زره ، کاهش 15 درصدی قطر زره و نتیجتا کاهش وزن کلی تانک آرماتا به 48 تن گردیده است.

 

 

حفاظت تامین شده این زره بنابر روایتی غیررسمی معادل 950 میلیمتر زره فولادی و بنابر اطلاعات IHS janes معادل سطح 5 استاندارد STANAG 4569 برآورد شده است که این به معنی قابلیت دفع گلوله های 25 میلیمتری ثاقب (APDS-T ) تا فاصله 500 متری و گلوله های توپخانه ای انفجار شدید تا فاصله 25 متری میباشد. سطح بالای حفاظت این زره بنابر جزییات اعلامی توسط شرکت سازنده در اثر ساختار با Granularity بالا زره ، استفاده از فناوری های ویژه در پروسه ساخت و حرارت دهی این زره بدست آمده است.

 

 

ورقه 25 میلیمتری زره کامپوزیت 44S-SV-SH در جریان تست با مهمات 12.7 میلیمتری   (عکس http://niistali.ru/)  

 

یک ویژگی منحصر بفرد اعلام شده از زره کامپوزیت 44S-SV-SH ، حفظ قابلیت های فیزیکی و حفاظتی آن در دماهای بسیار پایین است که امکان استفاده عملیاتی از آنها در مناطق بسیار سردسیر از جمله قطب شمال که بدلیل منابع نفتی، در سالهای اخیر به محل نزاع و تنش میان روسیه و غرب تبدیل شده است، را فراهم میکند.

 

اما آرماتا علاوه بر زره کامپوزیت فوق از جدیدترین زره واکنشی انفجاری موسوم به Malachite نیز برای افزایش حفاظت استفاده میکند که استفاده گسترده از این نوع زره توسط تانک های شوروی/روسیه به یک سنت تبدیل شده است . گفته میشود این زره واکنشی دو لایه بوده و مدل ارتقا یافته بر پایه زره واکنشی Relic میباشد و در چند نمونه از جمله نمونه های شماره 4 ، 5 و 6 از پروژه آزمایشی و محرمانه Object 187 از جمله نصب و تست گردیده است.

 

گفتنی است در نمونه شماره 4 از پروژه Object 187 ، صفحات زره واکنشی Malachite نصب شده از نوع تیتانیوم جامد و در نمونه های شماره 5 و 6 از نوع فولاد بوده اند، مشخص نیست زره واکنشی آرماتا سرانجام از نمونه با صفحات تیتانیومی استفاده نموده است یا فولادی. طبق اطلاعات موجود ، تانک آرماتا برخلاف تانک های پیشین روسی که از زره واکنشی بصورت پنل های اضافه شده به تانک استفاده میکنند، در طراحی پایه خود از این زره واکنشی بهره میبرد.

 

 

 

نمونه آزمایشی object 187

 

در تصاویر منتشره از تانک آرماتا در جریان رژه 9 مه ، پنل های زرهی واکنشی بصورت فشرده در بالای برجک تانک نصب شده اند هرچند طرفین برجک ظاهرا فاقد زره واکنشی هستند، در بخش بدنه (Hull) تانک ، دو سوم جلوی بدنه با زره ماژولار و تکه دوزی شده (مشخص نیست نوع آن پسیو ، واکنشی یا هردو است) پوشانده شده و یک سوم عقب بدنه (محل قرار گیری موتور و مخازن سوخت داخلی) با زره توری پوشانده شده است. علاوه بر این ، بخش خدمه تانک توسط یک زره لایه حفاظت میشود.

 

 

نمای بالای تانک 

 

 این مطلب توسط دوست عزیزم جناب چکا تالیف شده

برگرفته از اینجا