بالگرد مرکب Fairey Rotodyne نوعی هواپیمای مرکب حد فاصل میان بالگرد و هواپیمای معمولی بود که طراحی و ساخته شده توسط شرکت Fairey بریتانیا در سال 1950 بود و برای حمل و نقل هوایی و کاربردهای تجاری و نظامی در نظر گرفته شده است. توسعه نوع قبلی این بالگرد به نام Gyrodyne بود که رکورد سرعت جهان را در زمان خودش شکست .این بالگرد مرکب با هدف پرواز عمودی، فرود و معلق ماندن در هوا، و همچنین پرواز با سرعت کم ویژه حمل مسافر تا سقف 40 نفر و در طول پرواز کروز(حداکثر سرعت) با تمام قدرت موتور طراحی شد.
اگر چه در آزمایشات موفق و امیدوار کننده نشان داد اما برنامه حمل مسافر Rotodyne در نهایت لغو شد . ترکیبی از سیاست و عدم سفارشات تجاری ناشی از نگرانی های حمل و نقل مسافر و سر و صدای موتور جت این پروژه را محکوم به شکست کرد.
برای برخاستن و فرود هوای پرفشار به همراه سوخت توسط کمپرسورها به داخل موتور اصلی که ساخته شرکت رولز رویس بود تزریق میشد و بالگرد مرکب را به صورت عمودی به هوا بلند می کرد و در ادامه موتور های دیگر این شرکت به نام تاین وظیفه حرکت افقی این بالگرد مرکب را بر عهده داشتند.در حالی که نمونه اولیه ساخته شده بود تامین بودجه برای این برنامه به یک بحران تبدیل شد و کاهش در هزینه های دفاعی وزارت دفاع منجر به عقب نشینی از پشتیبانی طرح شد البته کمی بعد دولت به ادامه کمک های مالی با شرکت Fairey به توافق رسیدند .
اولین پرواز این بالگرد مرکب در تاریخ 6 نوامبر سال 1957 توسط رئیس تست بالگرد خلبان گلتلی و معاونش ستوان جان جی پی مورتون به عنوان خلبان دوم انجام گرفت.
اولین حالت انتقال موفق از حرکت عمودی به افقی و برعکس در 10 آوریل سال 1958 به دست آمد. Rotodyne به انتظارات جامه عمل پوشید و این بالگرد مرکب با حضور در نمایشگاه فارنبورگ در انگلیس و نمایشگاه هوایی پاریس تماشاچیان را به وجد آورد.
در سراسر جهان، علاقه به حمل و نقل مستقیم از شهری به شهر دیگر در حال رشد بود و بازار آماده ورود Rotodyne که مخصوص مسافت های متوسط بود و در اصل "اتوبوس پرواز" نام گرفته بود. برنامه پرواز به این صورت بود که اول این بالگرد مرکب عمودی از سطح باند برخاسته و بعد از رسیدن به ارتفاع مناسب با جابجایی حرکت موتور ها به شکل هواپیما ادامه مسیر را طی کرده و هنگام فرود دوباره به شکل بالگرد فرود آید. Rotodyne با سرعت حدود 150 تا 280 کیلومتر بر ساعت به شهر دیگر نقل مکان میکرد.
خطوط هوایی اروپا بریتانیا (BEA) اعلام کرد که به خرید شش هواپیما علاقه مند بوده و احتمال افزایش تا 20 فروند را داد و نیروی هوایی سلطنتی دستور خرید 12 فروند نسخه ویژه حمل و نقل نظامی را داد. نیویورک ایرویز در نامه ای از قصد خود برای خرید پنج فروند به قیمت هر فروند 2 میلیون دلار داد و پس از محاسبه این که یک Rotodyne بزرگتر می تواند در مسافت متوسط مقرون به صرفه است قرار داد را به امضا رسانید. خطوط هوایی ژاپن هم امادگی خود را برای استفاده از این بالگرد مرکب در خطوط بین شهری اعلام کرد.ارتش ایالات متحده هم علاقمند به خرید 200 فروند از نوع Y Rotodyne از شرکت Fairey تحت لیسانس این شرکت در کانتیکت ایالات متحده شد.
در سال 1959، دولت بریتانیا، به دنبال کاهش هزینه ها، مقرر شد که تعدادی از شرکت های هواپیما سازی خود که در تولید بدنه و موتور هواپیما فعالیت می کردند با به تاخیر انداختن قراردادهای دفاعی این شرکت ها را به ادغام اجباری موظف کرد. شرکت ساندرز و بخش هلیکوپتر سازی بریستول با شرکت وستلند ادغام شد، و در ماه مه سال 1960 شرکت حمل و نقل هوایی Fairey نیز توسط وستلند گرفته شد.
در این زمان، Rotodyne مجموع تقریبا 1،000 نفر کار و به مدت 120 ساعت در 350 پرواز بدون حادثه پرواز کرده بود. سرمایه گذاری برای Rotodyne در اوایل سال 1962 متوقف شد. مدیریت شرکت در وستلند تصمیم گرفت که توسعه Rotodyne بیشتر نسبت به وضعیت تولید ارزش سرمایه گذاری مورد نیاز را ندارد و پس از آن برنامه متوقف شد.
برخی از مشخصات این بالگرد مرکب:
خدمه: 2
ظرفیت: 40 مسافر
طول: 17.88 متر
بال: 14.17 متر
ارتفاع : 26.76 متر
وزن ناخالص: 15 تن
پیشرانه: 2 × Napier Eland N.El.7 turboprops, 2,800 هر یک با قدرت 2100 کیلو وات
پیشرانه: 4 × جت روتور از سوختن هوای فشرده / سوخت، 1،000 پاوندی هر کدام با قدرت (4.4 کیلونیوتن)
حداکثر سرعت: 307 کیلومتر بر ساعت
سرعت کروز: 298 کیلومتر بر ساعت
- ۲۳۹۴ بار مطالعه شده است