سوخو 30 از دید دفاع پرس + تصاویر

سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رئیس جمهور که هفته گذشته در رأس یک هیئت بلندپایه علمی و فناوری برای بازدید از نمایشگاه هوایی «ماکس 2015» به مسکو سفر کرده بود گفت که "مذاکراتی بین طرف ایرانی و روس‌ها درباره خرید جنگنده سوخوی 30 مطرح شده است"؛ البته ستاری این نکته را نیز اعلام کرده است که خرید این جنگنده بر عهده وزارت دفاع است.

رایزنی ایران و روسیه در خصوص این هواپیما که ارتش چند کشور ازجمله چین، مالزی، ونزوئلا آن را به خدمت گرفته‌اند در راستای برنامه‌ریزی برای توسعه فراگیر همکاری‌ها در تمامی عرصه‌ها ازجمله مسائل فنی و دفاعی صورت گرفته است.

این موضوع بهانه‌ای شد تا به بیان قابلیت‌ها و مختصات این جنگنده راهبردی و میزان اثربخشی آن در نیروی هوایی ایران بپردازیم.

جنگنده بمب‌افکن سوخو 30 نمونه ارتقا یافته جنگنده «Su-27» با نام مستعار "فلانکر" است؛ که در اصل برای ایجاد توان مقابله نیروی هوایی اتحاد شوروی در برابر نسل جدید جنگنده‏‌های آمریکایی نظیر F-14  و F-15  و F-16 Fighting Falcon و F/A-18 Hornet ساخته شد.

سوخو 30 یک جنگنده چند منظوره (Multi-Role) دو سرنشینه است؛ که در سال ۱۹۹۶ میلادی تولید شده است. این هواپیما که برای ماموریت‌هایی مختلفی چون دفاع هوایی، انهدام اهداف زمینی و مقابله با ناوهای جنگی طراحی شده، به نوعی شبیه به مدل F-15E آمریکایی ساخته شده است. در بخش موتور این جنگنده از دو سامانه مدل AL-31  استفاده شده که می‌تواند 2 برابر سرعت صوت پرواز کند. و در بخش تسلیحات نیز این هواپیما به مانند سایر اعضای خانواده فلانکر می‌تواند تا حدود 8 تن بمب، موشک و تسلیحات را با خود حمل کند.

براساس این گزارش سوخو30 با بهره‌گیری از موتورهای توربوفن AL-31 قادر است تا حدود60 هزار پا ارتفاع بگیرد و با سرعتی معادل 2 برابر سرعت صوت پرواز کند؛ که به علت قدرت مانورپذیری بالا یگان‌های هوادریای نیروی دریایی روسیه نیز از این جنگنده استفاده می‌کنند.

سوخو30 از مداومت عملیاتی بالایی برخوردار است و می‌تواند بدون سوختگیری هوایی تا شعاع 1500 کیلومتری به اجرای ماموریت بپردازد و همین میزان را در بازگشت به آشیانه طی کند. این جنگنده با انجام یک نوبت سوختگیری هوایی قادر است تا 3 هزار کیلومتر برد عملیاتی و تا 6 هزار کیلومتر برد مفید داشته باشد.

سوخو30 در نبرد هوایی از موشک‌های ویژه‌ای بهره می برد که در این رابطه می‌توان به موشک های هوا به هوای R-۲۷ و R-۷۳ و R-۷۷ اشاره کرد؛ این موشک‌ها قادرند اهداف هوایی را تا فاصله 130 کیلومتری با هدایت حرارتی و راداری مورد اصابت قرار دهند. دیگر تسلیحات این هواپیما برای حمله به شناورها موشک‌های ضد کشتی و ضد رادار سری KH-31 است، همچنین این جنگنده از موشک‌های تاکتیکی هوا به سطح KH-29 و KH-59 به همراه بمب‌های هدایت‌شونده سری KAB-500 و KAB-1500 جهت مقابله با اهداف استفاده می‌کند.

نیروی هوایی روسیه در سال‌های نخست تولید سوخو 30 ، به دلیل مشکلات مالی عملا فاقد این نوع جنگنده‌ بود و شرکت‌های روسی صرفا برای صادرات این هواپیماها را تولید می‌کردند.

سوخو30 دوازده مدل مختلف دارد که از این تعداد سه مدل MKI و MKM و MKK صادراتی و تاکنون به کشورهای هند، مالزی و چین صادر شده‌اند. البته هم‌اکنون مدل‌های مختلف این جنگنده به غیر از نیروی هوایی روسیه، در 10 ارتش کشور دیگر جهان مشغول به خدمت است.

یکی از مزایای این هواپیما دو کابین بودن و برخورداری از سیستم‌های دقیق ناوبری و اویونیکی است؛ که این جنگنده را قادر می‌سازد در حالت خلبان خودکار به پرواز خود در ارتفاع پایین ادامه دهد.

مدل MK این جنگنده که برای بازار صادرات طراحی شده است، گونه‌ای از جنگنده با قابلیت‌ها و توان نصب انواع سامانه‌ها با توجه به سفارش مشتری است.

این جنگنده در بخش سامانه‌های جنگ الکترونیک قابلیت‌های لازم را جهت فریب دشمن و رادارگریزی داراست و سازه‌های آن به گونه‌ای تعبیه شده که قابلیت نصب سامانه‌های بومی جنگال (جنگ الکترونیک) را برای در کشورهای خریدار فراهم می‌سازد.

سیستم‌های راداری این هواپیما دارای گونه‌های پالس داپلر و همچنین سامانه آرایه فازی فعال بوده، که قادر است تا شعاع 150 کیلومتری مقابل هواپیما را پوشش دهد.
 

این جنگنده ضمن برخورداری از قابلیت‌هایی چون قدرت مانورپذیری، سرعت فزاینده، سامانه‌های پیشرفته راداری و جنگ الکترونیک، توان حمل حجم گسترده‌ای از انواع تسلیحات، پرواز در ارتفاع بالا و همچنین مداومت و برد عملیاتی گسترده را داراست. تفاوتی که سوخو30 از این لحاظ با دیگر جنگنده‌های ناوگان هوایی ایران دارد، می‌تواند نیاز راهبردی کشور ما را در سطح منطقه و به‌ویژه در مقابل دشمن شماره یک منطقه‌ای یعنی اسرائیل تأمین کند.