بعد از جنگ جهانی اول و ورود اولین تانک ها به میدان نبرد و تکامل آن در جنگ جهانی دوم و کارامد نشان داده شدن وجود تانک ،این ماشین جنگی تبدیل شد به ستون فقرات نیروهای پیاده و و جود آن یک امر حیاتی و ضروری می باشد به طوری که بعد از جنگ جهانی دوم و ورود به جنگ سرد رقابت زرهی شرق و غرب باعث به وجود آمدن دو قدرت مطلق زرهی یعنی روسیه(شوروی) و آمریکا شد و محصولات زرهی این دو کشور در سطح جهانی وارد رقابت شدند.
به ادامه مطلب مراجعه کنید
جدا از بزرگان عرصه زرهی کشورهایی نظیر ژاپن،کره جنوبی و برزیل و پاکستان و … نیز دست به تولید تانک و ورودبه عرصه تولید تانک شدند.
در این بین ایران در دوره قبل از انقلاب و با تفکر امریکایی یعنی مقابله با نفوذ شوروی در حدود ۱۷۰۰ دستگاه تانک از آمریکا دریافت کرد،این تانک ها اغلب ام ۴۶ و ام ۴۸،چیفتن مارک ۳، ام ۶۰ بودند،بعد از انقلاب نیز ایران وارث دار زرهی پهلوی شد اما با ورود به جنگ فرسایشی با عراق ،ایران تنها روی کاغذ از عراق برتری داشت و عملا تانک های ایرانی در مقابل تانک ها تی ۵۵ و تی ۶۲ عراقی حرف چندانی برای گفتن نداشتند و این وضع با ورود تانک تی-۷۲ بدتر شد .
بعد از جنگ جهاد خودکفایی در صدد بازسازی نیروهای زرهی ایران با دانش بومی پرداخت ،هرچند در زمان شروع طراحی ذوالفقار یعنی ۱۳۷۲، ناوگان زرهی ایران با تانک های تی-۷۲ خریداری شده از روسیه و لهستان در حال بازسازی بود.یعنی بازسازی یگان های زرهی ایران با تانک های بومی و وارداتی، که تاکنون بازسازی با تانک های بومی عملی نشده است.
از این رو طرح تانک ذوالفقار تلاشی پیچیده و طولانی برای تولید تانک با دانش بومی بوده است که در طی حدود ۲۰ سال تلاش به ذوالفقار ۳ رسیده است.
در مورد ویژگی های تانک ذوالفقار به ویژه نسل سوم این تانک گمانه زنی های فراوانی شده است که تمرکز اصلی ما در این مقاله نسل سوم ذوالفقار است که نگاهی کوتاه به دو نسل اول این تانک نیز می اندازیم
نسل اول تانک ذوالفقار؛آغاز یک راه بی پایان.
ذوالققار یک حرکت ابتدایی برای تولید تانک بود بنابر این طراحان تانک زیاد به دنبال طرح های متفاوت نرفته اند و از طرح و قطعات تانک هایی نظیر ام ۴۸ و ام ۶۰ و تی-۷۲ بهره بردند.
شاسی ذوالفقار یک از شاسی ام ۴۷ می باشد و به دلیل دیده نشدن ام ۴۷ در سالهای اخیر تبدیل به شاسی ذوالفقار صورت گرفته است ، سیستم تعلیق تانک نیز مشابه با سیستم تعلیق ام ۶۰ می باشد.
برجک تانک نیز بیشتر به یک جعبه ساده شباهت دارد که از صفحات جوش کاری شده زره (غالبا فولاد )استفاده شده است.از نظر مهمات ،این تانک از توپ ۲آام۴۶ ،۱۲۵ م م تانک تی-۷۲ استفاده می کند و از همان اتولودر یا بارگذار خودکار توپ استفاده می کند بنابر این از مهمات و جنگ افزارهای تی-۷۲ تغذیه میشود. استفاده از اتولودر باعث میشود تا خدمه تانک همانند تی-۷۲ به سه نفرکاهش پیدا کند.
در این نمونه از سیستم کنترل آتش ای اف سی اس ۳ (EFCS-3) ساخت اسلونی استفاده شده که قبلا روی تانک سفیر ۷۴ نصب شده و هم اکنون نیز به صورت بومی تولید میشود.
نمونه های اولیه این تانک در سال ۱۳۷۲ رونمایی و شش عراده از این تانک تا سال ۱۳۷۶ ساخته و مورد آزمایش قرار گرفت.
در نسل اول از موتور ا دیزلی با قدرت ۷۸۰ اسب بخار استفاده شده است،این موتور قبلا از اوکراین وارد میشد اما بعد از مدتی نیز بومی سازی شد و در ایران نیز به تولید می رسد.
از دیگر ویژگی های این نسل وزن در حدود ۳۶ تن و نسبت قدرت به وزن در حدود ۱۷٫۵، استفاده از ۸ عدد نارنجک انداز دودزا برای شکستن قفل لیزری موشک های هدایت شونده و استفاده از زره کامپوزیتی در نقاط حساس اشاره کرد.
از مباحث پیرامون نسل اول این تانک شباهت و مقایسه ان با تانک اوزوریو برزیلی می باشد که این شباهت در نسل های بعدی مرتفع گردیده است.
به طور کل و طبق اعلام منابع حدود ۱۰۰ عراده از نسل اول ذوالفقار ساخته شد است.
نسل دوم ذوالفقار؛جهش
نسل دوم تانک ذوالفقار هیچ گاه پایش به کارخانه تولید باز نشد و در همان مراحل آزمایشات باقی ماند تا پایه ای برای نسل سوم خود باشد و اطلاعات چندان زیادی از این نسخه در دسترس نیست.
خصوصیات فنی این تانک مانند نسل اول خود است به جز این که در این نسل از موتوری قویتری نسبت به نسل قبلی خود استفاده شده است و اما از نظر ظاهری تانک یک مرحله تغییرات را پشت سرگذاشته است در طراحی شاسی تجدید نظر شده و نسبت به نسل قبلی بهبود یافته به طوری که به راحتی در نسل سوم قابل تشخیص است.شاسی و برجک از یک طرح ساده به طرحی مشابه با آبرامز تغییر پیدا کرده است هر چند نیز می توان تغییر شاسی را مشابه با تانک چیفتن نیز قلم داد کرد.
نسل سوم ذوالفقار؛شمشیر در غلاف
تانک ذوالفقار ۳ بر اساس و پایه ذوالفقار ۲ طراحی و ساخته شد و پیشرفته ترین نسل ذوالفقار به حساب می آید و بنا به اعلام فرماندهان نزاجا برتری چشمگیری نسبت به تی-۷۲ اس دارد ذوالفقار تاکنون بیشتر در رژه های مخصوصی دیده شده است.
این نسل دارای وزنی در حدود ۵۲ تن است هرچند برخی منابع نیز وزن این نسل را در حدود ۴۰ تن برآورد کرده اند که به میزان قابل توجهی از نسل قبلی خود بیشتر است در ابعاد این تانک نیز گمانه زنی ها زیادی نشده است و ابعاد آن را در حدود:ارتفاعی معادل ۲٫۵ متر،طول در حدود ۷ متر (بدون احتساب طول توپ) و عرضی معادل ۳٫۵ متری برآورد شده است.
ویژگی تانک
از نظر ظاهری شاسی تانک را باید میان آبرامز و چیفتن دانست که به پیروی از نسل پایه خود یعنی ذوالفقار ۲ پرداخته .برجک تانک می توان را مشابه با ابرامز دانست . برجکی پنج ضلعی و با سطوح صاف .
در بخش وزن تانک بنا منابع مختلف می توان بین وزنی ۴۰ یا ۵۲ تن را اعلام کرد که وزن ۵۲ تن از صحت بیشتر برخوردار است.
مانند تانک تی-۷۲ فرمانده و توپچی از طریق دریچه ای از بالای سرخود وارد تانک می شوند فرمانده در سمت راست و توپچی در سمت چپ راننده هم در جلوی تانک منتها با این تفوات که کمی به سمت چپ متمایل است قرار می گیرد
از جمله ویژگی های جالب ذوالفقار ۳ مجموعه دید پانورمامیک ذوالفقار ۳ است که به صورت برجی در قسمت فرمانده مشخص است با توجه به تیربار قرار گرفته در کنار آن احتمالا این سایت پانورامیک به کانال کنترل آتش تیربار نیز مجهز است. چنانچه احتمال مطرح شده به قطعیت برسد ، سایت دید وسیع فرمانده امکان افزودن قابلیت مهمی به تانک ذوالفقار را ایجاد میکند که قابلیتی تحت عنوان Hunter Killer است.
مجموعه جنگ افزار
جنگ افزار اصلی ذوالفقار ۳ یک توپ ۱۲۵ م م بدون خان ۲آام ۴۶ تانک تی-۷۲ اس استفاده می کند که دارای برد ۳۰۰۰ متر با دقت خوب است،این توپ دارای فشارشکن و وزنی در حدود ۲٫۵ تن دارد، در کنار توپ ۳ مسلسل روی برجک نصب شده است.
یک عدد مسلسل سنگین dshk برای فرمانده و یک mg3 برای توپچی که هر دو باید از تانک خارج شوند ، یک مسلسل سنگین Dshk علاوه بر این مسلسل ها از سامانه ی کنترل از راه دور استفاده میکند.
در بحث توپ تانک ، این تانک همانند تانک تی-۷۲ از بارگذار خودکار توپ یا اتولودر بهره می برد،اتولودر یا بارگذار خودکار فدر این سیستم لود یا پر کردن توپ به صورت خودکار و توسط مجموعه مکانیکی و الکتریکی صورت می گیرد و نقش شخص بارگذار یا لودر ساقط میشود استفاده از اتولودر به صورت گسترده برای اولین بار توسط روسیه شوروی با تانک تی-۶۴ آغاز شد و تاکنون نیز استفاده از اتولودر در تانک های روسیه رواج دارد و تبدیل به یک سنت شده است.
سینی اتولودر
اتولودر تانک ذوالفقار از نوع اتولودر چرخ افلکی یا Carousel است بدین صورت که یک سینی دایره ای شکل درکف برجک داخل شاسی قرار دارد و گلوله روی این سینی درون تیوب های خاصی قرار می گیرد که گلوله و خرج انفجاری گلوله را از هم مجزا می سازد در اتولودر تانک تی-۷۲ و ذوالفقار یک کاست یا بالا بر تیوب های گلوله و پروپلنت را بالا می آورد و بازوی هیدرولیکی ابتدا گلوله و سپس خرج یا پروپلنت را وارد توپ می کند. در این سینی دایره ای حدود ۲۲ گلوله قرار میگیرد و توسط یک سینی فولادی دایره ای خدمه جدا می شود در واقع خدمه روی اتولودر قرار میگیرند.
پر کردن توپ تانک توسط این سیستم در حدود ۶ تا ۱۰ ثانیه طول میکشد
استفاده از این روش باعث کاهش تعداد نفرات به ۳ (فرمانده و توپچی در برجک و راننده در جلو)نفر میشود اما همین مزیت باعث میشود دو عیب بزگ دارد که در طراحی ذوالفقار امیداوریم که مورد توجه قرار گرفته باشد.
۱-این سیستم متاسفانه حفاظت بسیار پایینی دارد و تنها توسط یک سینی فولادی از خدمه جدا می شود و حفاظ ان شاسی تانک می باشد ،با توجه به این که خرج به صورت افقی در اتولودر قرار میگیرد در صورت نفوذ انفجار مین ضد زره یا موشک یا نارنجک های ضد تانک(راکت) به داخل برجک یا شاسی و اتولدر باعث آتش گرفتن و انفجار کل مهمات و انهدام کامل تانک میشود که مرگ دردناک و دلخراشی را برای خدمه فراهم میسازد.
این مشکل به صورت حاد در تمامی تانک های روسی از تی۶۴ تا تی ۹۰ وجود دارد در جنگ داخلی سوریه بارها شاهد انفجار مهمات داخل اتولودر تانک تی-۷۲ و حتی پرش برجک بوده ایم.در تانک تی-۹۰ نیز روس ها با توجه به همین مشکل ۳ لایه حفاظت زرهی برای اتولودر تانک قرار داده اند .
با توجه به شکل و طراحی برجک که مشابه با ام ۱ آبرامز است انتظار می رود که محل ذخیره سازی مهمات تانک در پشت برجک و کاملا ایزوله قرار بگیرد و در صورت انفجار مهمات جانبی صدمه به خدمه نرسد هم چنین شاسی و برجک نیز سطح حفاظت بالایی در نظر قرار بگیرد.
۲-دومین عیب اساسی و بزرگ اتولودر تانک تی-۷۲ که روی ذوالفقار نصب شده است پیچیدگی و پر درد سر بودن آن است که صدای بسیای از کاربران این تانک را درآورده و حتی خود روسها نیز در طراحی اتولودر خود برای تی-۹۰ تجدید نظر کرده اند.
در بین پیچیدگی عدم لود در زوایای مختلف توپ بزرگترین ایراد این اتولودر است،به طور مثال فرض توپ در زاویه ۳۰ درجه قرار دارد برای پر کردن توپ توسط اتولودر توپ باید به زاویه ۳ درجه از سطح افقی تانک قرار بگیرد و برای هر بار پر کردن این کار باید انجام بگیرد در غیر این صورت اتولودر قادر به پر کردن توپ نمی باشد این عمل باعث کاهش ریتم و قدرت آتش تانک میشود.
ذوالفقار ۳ برای آتش از سیستم کنترل اتش EFCS3 ساخت اسلوونی بهره می برد ناگفته نماند که این سیستم با نام kat-72 نیز به صورت بومی تولید میشود.
ویژگی های این سیستم:
۱-کانال دید در روز با قبلیت زوم ۱۰x و دید در شب با با زوم ۷٫۵x
۲-ثابت نگه داشتن توپ در هنگام چرخش و انجام مانور و امکان درگیر با انواع اهداف ثابت و متحرک
۳-استفاده از فاصله سنج لیزری با فاصله سنجی تا فاصله ۱۰۰۰۰ متر با دقت بالا
۴-استفاده از سنسور هایی مانند سنسور باد،دما و زاویه ی توپ
۵-قابلیت انتقال اطلاعات به کامپیوتر محاسبات بالستیک تانک برای تخمین زاویه مورد نظر برای شلیک
۶- حتمال بالای اصابت به هدف در شلیک اول (بالای ۸۰ درصد) و زمان واکنش بسیار پایین
۷- ورود خودکار یا دستی پارامترهای هواشناسی و بالستیک به محاسبات کامپیوتر
۸- سایت تثبیت شده با خط دید مستقل از حرکت تانک
و اما مشخصات مهمات یا گلوله های توپ تانک به شرح زیر است که نباید با تانک تی-۷۲ اس چندان تفاوتی داشته باشد:
الف: گلوله های انرژی جنبشی (KE) با نام مهمات ثاقب
با دو نوع گلوله روسی :
۱-گلوله ۳VBM-9 از پرتابه ۳BM-22 بهره میبرد که این پرتابه با سرعت خروح از دهانه ۱۷۶۰ متر بر ثانیه دارای شکافنده ای با هسته ای از جنس کاربید تنگستن (WC) است و در برد ۲۰۰۰ متر توان نفوذ به ۳۸۰ میلیمتر زره را دارد.
۲-گلوله ۳VBM-17 نیز که با نام Mango شناخته میشود،که این پرتابه از یک بخش بالستیک/ شکافنده درقسمت سر ، یک قسمت ضربه گیر/ شکافنده ثانویه در میانه بدنه و دو بخش شکافنده از جنس آلیاژهای سنگین تنگستن (WHA) در انتها برخوردار است. بدنه این پرتابه از آلیاژی با نقطه ذوب پایین ساخته شده تا بخش های شکافنده بدون هیچ مانعی و با کمترین میزان کاهش انرژی به مسیر خود و نفوذ در زره ادامه دهند. گلوله Mango از کفشک های جدید ازجنس آلیاژ V-96Ts1 آلومینیوم برخوردار است. سرعت خروج از دهانه این گلوله ۱۷۱۵ متر بر ثانیه بوده و در فاصله ۲۰۰۰ متری نفوذی در حدود ۴۵۰ الی ۴۷۰ میلیمتر خواهد داشت.
ب. گلوله های انرژی شیمیایی (CE)
۱-گلوله شدیدالانفجار ضد تانک مدل ۳BK18M
این گلوله از خرج گود و ۱٫۶۳ کیلوگرم مواد منفجره برخوردار است. این گلوله با حداکثر برد ۴۰۰۰ متر و سرعت خروج از دهانه ۹۰۵ متر بر ثانیه نفوذی برابر ۵۵۰ میلیمتر در زره همگن نورد شده (RHA) با زاویه ۶۰ درجه خواهد داشت.
۲-گلوله شدیدالانفجار ترکش شونده مدل ۳۰F22
این پرتابه با طول ۶۷۷ میلیمتر و جرم ۲۳ کیلوگرم، ۳٫۴ کیلوگرم TNT حمل کرده. این پرتابه با سرعت ۸۵۰ متر بر ثانیه از لوله توپ خارج شده و دارای پره های فولادی پایدار کننده در انتهای خود است و بردی معادل ۹۴۰۰ متر را دارد.
ج.موشک هدایت شونده
تانک ذوالفقار همانند تانک تی-۷۲ اس از موشک هدایت شونده تندر که خود نمونه بومی شده موشک روسی ۹M119 Svir استفاده میکند.
این موشک قابلیت درگیری با انواع انهدام زره پوشش ها، تأسیسات بتنی، اهداف پروازی کم سرعت و با ارتفاع پروازی پایین و نیز اهداف دریایی را داراست.
این موشک از سامانه هدایت آن از نوع لیزری فرمان به خط دید نیمه خودکار یعنی در انتهای موشک آشکار ساز لیزری وجود دارد و موشک با استفاده از پرتو لیزری دریافت شده و تابیده شده از پرتابگر و حرکت خود را در مرکز پرتو لیزر حفظ میکند. در این نوع از هدایت کاربر میبایست هدف را تا زمان اصابت موشک دنبال کرده و پرتو لیزری را بر روی آن نگه دارد.
این موشک دارای سرجنگی دو مرحله ای با وزن ۳٫۵ کیلوگرم و و زن کلی موشک ۱۷٫۲ کیلو گرم می باشد و توان نفوذ معادل ۷۰۰ م م در زره را داراست و بردی در حدود ۱۰۰ الی ۴۰۰۰ متر را دارد و سرعت خروج از دهانه آن ۳۷۰ متر بر ثانیه می باشد و قابلیت کارکرد در دمای ۵۰-/+ درجه سانتیگراد از ویژگیهای این موشک است
مهمات شدیدالانفجار ترکش شونده ۳۰F22
استفاده از این موشک به تعبیه پرتو افکن لیزری در سایت توپچی بستگی دارد.
موشک تندر
سایت نشانه روی
اما با در نظر گرفتن امار و ارقام ارائه شده از قدرت مهمات تانک ذوالفقار ۳ متوجه ضعیف بودن مهمات این تانک میشویم.
تانک های مدرن امروز چه غربی و چه شرقی حداقل حفاظت زرهی آن ها بیش از ۱۰۰۰ م م است به طور مثال تانک تایپ ۹۹ چینی حفاظت زرهی معادل ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ م م و تانک ام ۱ ابرامز امریکایی در حدود ۱۰۵۰ در سینه تانک و حدود ۱۶۲۰ جلوی برجک را داراست که هیچ کدام از مهمات تانک ذوالفقار توان نفوذ به زره تانک های امرزوی را ندارد و این مسئله وقتی حاد تر میشود که محدوده درگیری تانک های غربی و ذوالفقار چیزی بین ۱۰۰۰ تا ۳۰۰۰ متر است و از این فاصله و با آماری که در بالا ذکر شد ذوالفقار در حد ناامید کننده ای مهمات ضعیفی دارد مگر اینکه در جنگ شهری و با استفاده از مانور و چالاکی و اموزش و تجربه خدمه بتواند از نزدیک به دشمن ضرباتی وارد کند که آنهم به نظر نمی رسد چندان اثر گذار باشد حداقل در رزه تانک های غربی.
حفاظت و زره تانک
در مورد نوع و جنس زره تانک ذوالفقار ۳ نمی توان زیاد اظهار نظر کرد و تا کنون بر مبنای احتمالات بوده است ،آنچه که از تصاویر منتشره از نسل سوم ذوالفقار و استفاده از سطوح صاف در برجک بدست میاید استفاده از زره کامپوزیتی یا چند لایه است که می توان آن را دولایه دانست:
لایه فولادی از جنس مقاوم و سخت برای هسته زره و یک زره به صورت صفحات سرامیک یا فولاد و سایر مواد مقاوم که از نظر تامین مواد به نظر نمی رسد که ایران در محدودیت باشد.
از نکات جالب توجه که توسط وزارت دفاع ایران منتشر شده است استفاده از زره مایع از ماده پلی اتیلن گلیکول است به صورت کلی و به زبانی ساده، زره های جدید از لایه های کولاری تشکیل شده است که با ماده پلی‌اتیلن گلیکول پوشیده شده اند. در حالت عادی این ماده که بر روی سطح مورد نظر قرار می گیرد به نوعی نرم و مایع است اما به محض برخورد جسم سخت با سرعت بالا، مثل یک گلوله در کسری از ثانیه خود را جمع کرده و شدیدا سخت می شود. در نتیجه ضربه حاصل از برخورد را دفع کرده و در سطح زره پخش می کند.
زره مایع
از دیگر سطوح زرهی تانک ذوالفقار استفاده از زره های واکنشی کنتاکت می باشد که در نمونه های رونمایی شده هیچ خبر از زره مایع و واکنشی نبود.اما باید توجه داشت که هر چه قدر هم ذوالفقار از زره کامپوزیتی پیشرفته برخوردار باشد استفاده از زره واکنشی به ویژه کنتاکت ۵ روس که به نظر میرسد ایران در تولید آن مشکلی نداشته باشد باعث افزایش قابل توجه میزان مقاومت زره و افزایش شانس بقا تانک در میادین جنگی میشود . از دیگر زره هایی که انتظار می رود روی ذوالفقار به ویژه برجک ان نصب شود استفاده از زره قفسی است که مقاومت خوبی در برابر ضد زره های آر پی جی و لاو و … دارد.
با توجه به ویژگی های یاد شده و عدم اطلاع رسانی دقیق ارتش نمی توان میزان مقاوت زره ذوالفقار ۳ را اندازه گیری کرد ولی به صورت تخمینی باید بیشتر از ۷۵۰ م م در نظر گرفت اما باید توجه کرد که این عدد تخمینی است و شاید هم بیشتر از میزان در نظر گرفته باشد و با در نظر گرفتن استفاده از زره واکنشی به ویژه کنتاکت ۵ بیشتر از ۱۲۰۰ م م برسد.
تانک دارای پرتابه نارنجک دودزا مدل ام ۲۵۰ مشابه آبرامز دارد که با استفاده از هشدار دهنده غیر فعال لیزری با پوشش ۳۶۰ درجه ای پرتو لیزر تابیده شده از سیستم های مسافت یاب لیزری و سیستم های هدایتگر موشک های ضد تانک هدایت لیزری را آشکارساخته و خدمه را از تهدید و جهت آن آگاه میکند تا با استفاده از نارنجک های دودزا نسبت به ایجاد پوشش دود در جهت تهدید و شکستن قفل لیزری اقدام شود.
از جمله تجهیزاتی که برای مقابله با موشک های هدایت حرارتی کاربرد دارد اخلالگر حرارتی است که نمونه داخلی آن با میدان دید ۵۰- تا ۲۵+ درجه عمودی و ۴۰- تا ۴۰+ درجه افقی و عمر کار ۲۰۰۰ ساعت به ساخت رسیده و تاکنون بر روی تانک صمصام (ارتقای ام ۶۰) و تانک تی ۷۲ اس نیز نصب شده است و امکان نصب آن بر روی تانک ذوالفقار ۳ نیز وجود دارد.
استفاده از پوشش اختفای حرارتی چند طیفی برای پوشاندن قسمت های نظیر توپ و قسمت موتو تانک برای مقابله با مقابله با تهدید موشک های حرارت یاب ضد تانک و مقاومت در برابر حملات شیمیایی و میکروبی را از دیگر ویژگی های حفاظتی ذوالفقار ۳ در نظر گرفت.
و اما از قسمت های کمتر توجه شده در تانک ذوالفقار ۳ سقف برجک تانک است همانطور که در تصاویر مشخص است دریچه ورود توپچی و فرمانده همانند یک ورقه فولادی نازک است هم چنینی عدم توجه به سقف برجک باعث میشود تا ذوالفقار هدف مناسبی برای موشک های نظیر جاولین باشد
مدل های ذوالفقار ۳
ذوالفقار نسل سوم دارای دو مدل شناخته شده ی ذوالفقار ۳ و ذوالفقارE است، که دوالفقارEاز تور استتار حرارتی برای کم کردن اثرات حرارتی تانک و کاهش فاصله ی کشف در برابر تانک ها و هلیکوپتر های دشمن بهره میبرد.
قلب تپنده و مایتعلقه به
آنچه که منابع در مورد اتفاق نظر دارند استفاده از سیستم تعلیق میله پیچشی یا توریشن بار در ذوالفقار۳ است که احتمالا با ویژگی هایی از سیستم تعلیق ام ۶۰ در امیخته باشد(با توجه به اینکه در دو نسل قبلی از سیستم تعلیق تانک ام ۶۰ بهره برده شده بود )
ذوالفقار ۳ دارای هفت محور است که مجموعه ای از چرخ های جاده مجهز به روکش لاستیکی برای تردد بهتر و فرسودگی کمتر که مشابه چرخ های جاده تانک ام ۶۰ هستند بر آن ها نصب شده اند.
در مورد موتور ذوالفقار ۳ چندین نوع موتور را می توان به عنوان قبل تپنده ذوالفقار ۳ در نظر گرفت.
۱-ساخت مدل بهبود یافته ای از پیشرانه دیزلی AV1790 (نمونه ۷۵۰ اسب بخاری مورد استفاده در تانک ام ۶۰) با توان ۱۰۰۰ اسب بخار
۲- استفاده از پیشرانه های دیزلی تخت (باکسر) سری ۶TD ساخت اوکراین که این پیشرانه ها در چندین مدل مختلف با توان هایی از ۱۰۰۰ الی ۱۸۰۰ اسب بخار موجود هستند.
از میان خانواده پیشرانه های ۶TD مدل های ۱۰۰۰ اسب بخاری ۶TD-1 و ۱۲۰۰ اسب بخاری ۶TD-2 برای نصب بر روی ذوالفقار ۳ گزینه های مناسبی محسوب میشوند. مزیت این پیشرانه ها امکان یکپارچه سازی آن ها با اجزای سیستم انتقال قدرت تحت یک بسته قدرت (Power pack) است. بسته قدرت امکان تعویض سریع (در حدود ۱ ساعت) و آسان مجموعه تولید و انتقال قدرت تانک را فراهم میکند و قابلیت بقای آن را افزایش میدهد . نصب پیشرانه ۱۰۰۰ اسب بخاری بر روی تانک ذوالفقار با وزنی در حدود ۵۰ تن ، نسبت قدرت به وزنی (Power/weight) در حدود ۲۰ اسب بخار بر تن و سرعتی در حدود ۶۰ کیلومتر بر ساعت خواهد داشت.
چشم انداز
تانک ذوالفقار را باید در حقیقت به عنوان حرکت اغازین برای صنعت تانک سازی ایران دانست و هر چند که ذوالفقار ۳ در حد تانک های مدرن جهان نباشد باز حرکتی امیدوارانه در امتداد ساخت و طراحی تانک های قدرتمند و همپای تانک های مدرن روز دانست.
هرچند که زمزمه های ساخت نسل ۴ ذوالفقار به گوش می رسد اما باید امیدوارد باشیم تا حداقل مانند نسل های قبلی خود صرف نمایش نباشند و به تولید انبوه برسدو جایگزین تانک های فرسوده و قدیمی ارتش شود.
اختصاصی برای اوج آرمی و دانشنامه دفاعی
گردآوری و تالیف:علی گوهر صمیمی
COPY RIGHT OWJ-ARMY.COM & IRARMY.BLOG.IR
کپی برداری و بازنشر تنها با ذکر نام نویسنده و منبع اصلی مجاز می باشد.
منابع:
دست شما درد نکند.