این نام برگرفته از کلمات Sense And Destroy ARMor ، یک مهمات درونی
هوشمند توپخانه است که برای حمله دقیق به هویتسرهای خودکششی، نفربرهای
زرهی و سایر خودروهای زرهی سبک طراحی شده است.
مقدمه
ایده ساخت پرتابه ای که زره را حس کرده و منهدم می کند(SADARM) در اوایل
دهه ۱۹۷۰ شکل گرفت. در این ایده ۳ مهمات درونی SADARM همراه یک فیوز زمانی
استاندارد ، که مهمات درونی را روی تجمع اهداف زرهی رها می کند، درون یک
پرتابه حمل کننده( ام-۵۰۹ با کالیبر ۸ اینچی) قرار می گیرند. سپس یک چتر
مخصوص باز شده، سرعت فرود را کنترل می کند و موجب چرخش آن می شود. مهمات
درونی استوانه ای در زاویه ای مشخص نسبت به افق معلق شده و سرجنگی و حسگر
خودکنترل رو به پایین قرار می گیرند. این مسئله همراه با فرود و چرخش
همزمان باعث می شود حسگر، سطح زمین را در قالب یک الگوی مارپیچی پویش کند.
اگر هدفی درون این مارپیچ مهلک گیر بیافتد، حسگر یک جریان الکترونیکی را
ارسال می کند که باعث انفجار ماده انفجاری شده، دنباله ای فلز را با سرعت
بسیار زیاد به طرف مرکز هدف پیش می راند. این سرجنگی ترکشی خودشکل یافته
اثربخشی فوق العاده ای علیه خودروهای زرهی دارد.
سامانه
این سامانه مشتمل بر حسگر دوحالتی موج میلی متری و مادون قرمز ، نفوذگر
شکلی یافته انفجاری، چتر کنترل کننده کاهش سرعت، چرخش و سرعت فرود، فیوز،
مکانیسم ایمنی و تسلیح و سخت افزار حمل کننده است. هر پرتابه ۱۵۵ میلی متری
دو مهمات درونی ۵/۸ اینچی SADARM را حمل می کند.
این گلوله با تضعیف آتش متقابل توپ خودکششی دشمن کمک زیادی به محافظت تمام
عیار نیروهای خودی می کند. زیرا تضعیف و سرکوب هویتسرهای خودکششی دشمن به
این معنی است که نیروهای خودی بهتر می توانند در جهت دلخواه خود حرکت کرده،
بر مانور تسلط داشته باشند. ایکس.ام-۸۹۸ پرتابه پایه توسعه ای است و
ایکس.ام-۴۸۳ اِی-۱ از یک موتور راکت برای افزایش برد موثر و گزینه هایی
برای افزایش دقت اصابت برخوردار می باشد.
مکانیسم عمل
پرتابه SADARM برای حمله و انهدام خودروهای زرهی سبک طراحی شده، از گلوله
هویتسر ۱۵۵ میلی متری رها می شود. هر گلوله هویتسر دو مهمات درونی از این
نوع را رها می کند که پس از آزاد شدن به کمک یک مکانیسم چتری روی نقطه هدف
فرود می آیند. این پرتابه در فاصله از پیش تعیین شده ای از زمین چتر خود را
رها کرده، از یک مکانیسم دیگر جهت پایداری و چرخش بهره می گیرد. وقتی
SADARM می اُفتد و می چرخد، زمین را به وسیله یک حسگر موج میلی متری و یک
آرایه حسگر مادون قرمز جستجو می کند. این مهات با استفاده از دو حسگر و
منطق تشخیص خود می تواند اهداف اخلالگر را در طیفی از شرایط محیطی تشخیص
دهد. اگر حسگر هدفی را تشخیص دهد، SADARM یک نفوذگر شکل یافته انفجاری(EFP)
را به سمت هدف پرتاب می کند؛ اما چنانچه هیچ هدفی تشخیص داده نشود، این
مهمات بصورت خودتخریب عمل کرده، منفجر می شود تا مهمات عمل نکرده ای ، که
می تواند بعدها برای غیرنظامیان خطرآفرین باشد، در عرصه نبرد باقی نماند.
بهبود پرتابه
ارتش آمریکا در چارچوب پروژه کاهش هزینه ، برنامه ای را برای بهبود پرتابه
SADARM پیش گرفته که از طریق افزایش ناحیه تشخیص و با استفاده از یک طرح
جدید EFP اثربخشی آن را افزایش خواهد داد. برای این منظور چندین طرح مختلف
EFP(پرتابه شکل یافته انفجاری) مد نظر قرار گرفته اند. پرتابه شکل یافته
انفجاری جدید باید میزان اثربخشی SADARM را علیه هویتسرهای خودکششی و سایر
اهداف افزایش دهد. بهسازی این پرتابه در خط تولید کنونی اِعمال شده و طبق
راهبرد حاضر پرتابه بهسازی شده دست کم ۹۰% کل پرتابه های خریداری شده
SADARM را در بر می گیرد.
تاریخچه
پرتابه SADARM در سال ۱۹۹۳ وارد مرحله تولید محدود شد، اما بعد از
آزمایشهای فنی مان ژوئن و ژوئیه همان سال تست های آن به دلیل عملکرد ضعیف
متوقف گردید. لذا ارتش مجبور شد علت شکست را تجزیه و تحلیل کرده، پروژه را
بازنگری نماید. در آزمایشهای آوریل ۱۹۹۴ سیزده پرتابه ( ۲۶ مهمات درونی) از
فاصله تقریبی ۱۵ کیلومتری به ۱۱ هدف اصابت کرد. با این وجود همچنان
مشکلاتی در فواصل دورتر و برخورد پرتابه در میان هوا وجود داشت. این رو
ارتش پروژه را دوباره سازماندهی کرد تا امکان تولید محدود اولیه فراهم شود.
گفتنی اینکه تولید محدود امکان انجام آزمایشهای بیشتر را میسر ساخت.
آزمایشهای ویژه نواحی غیربیابانی و نواحی دارای اخلالگر هم به برنامه تست
اضافه شد و تست عملیاتی به عنوان تایید نهایی پیش از ورود به مرحله تولید
کامل گسترش یافت.
هئیت خرید دفاعی بر اساس نتایج تست و پروژه سازماندهی شده جدید در ماه مارس
۱۹۹۵ اجازه ورود پروژه به مرحله تولید محدود را صادر نمود ، اما تولید
کامل آن را مشروط به موفقیت نیروی ارتش در تامین معیار خروج از این مرحله
کرد.
در اوایل سال ۱۹۹۶ ارتش اولین آزمایشهای پرتابه های تولید شده در مرحله
تولید محدود را آغاز کرد و در ماه مارس و آوریل آزمایشهایی را برای تایید
رفع مشکلات مربوط به برخورد پرتابه ها انجام داد. در این آزمایشها که از
فاصله ۱۸ کیلومتری ، یعنی نزدیک به دورترین فاصله انجام شد، ۹ گلوله ( ۱۸
مهمات درونی) ۸ هدف را مورد اصابت قرار داد که فراتر از معیار تعیین شده
بود و در عین حال هیچ برخوردی هم بین پرتابه ها روی نداد.
نمای انفجاری پرتابه SADARM
آزمایشهای فنی سالهای ۱۹۹۸-۱۹۹۶ نشان از بهبوب قابلیت اطمینان SADARM در
دورترین فاصله داشت اما همچنان قابلیت اطمینان آن کمتر از الزام ۸۰% بود.
تا سال ۱۹۹۸ قابلیت اطمینان این پرتابه از فاصله ۱۵ کیلومتری ۷۰% بود.
علاوه بر این بین پرتابه و فیوز الکترونیکی ناسازگاری وجود داشت؛ لذا ارتش
تصمیم گرفت نمونه پایه پرتابه را فقط با فیوز مکانیکی بکار بگیرد و تلاش
کند این عدم سازگاری را در مدل بهینه شده SADARM PI مرتفع نماید.
آزمایشهای سال ۱۹۹۹ بر بهبود قابلیت اطمینان این مهمات در دورترین فاصله
توجه داشتند. پس از آنکه پیمانکار با انجام یک سری آزمایش بسیار پرفشار
حالات بروز عیب را یافته و رفع کرد، در ماه آوریل و مِی آزمایشی را از
فاصله ۱۹ کیلومتری انجام داد. گلوله های تاکتیکی و گلوله های فاقد
سرجنگی(شبیه گلوله اصلی) در شرایط دمایی مختلف شلیک شدند. شلیک ۱۰ گوله
تاکتیکی( ۲۰ مهات درونی) در شرایط محیط بیابانی نشان از قابلیت اطمینان ۶۸%
داشت؛ حال آنکه شلیک ۸ گلوله فاقد سرجنگی مشتمل بر ۴ گلوله در سرما و ۴
گلوله در گرما به ترتیب نشان از قابلیت اطمینان ۳۸% و ۲۵% داشت. عیوبی که
در این آزمایشها بروز کردند در گلوله های تولید رفع شدند تا در آزمایشهای
ماه اوت و سپتامبر دوباره تست شوند. در آن زمان گلوله های تاکتیکی از فواصل
۱۷ و ۱۹ کیلومتر در شرایط دمایی بیابانی پرتاب شدند؛ در مجموع ۱۵ گلوله
شلیک شد که قابلیت اطمینان آنها ۷۹% در فاصله ۱۹ کیلومتر و ۷۴% در فاصله ۱۷
کیلومتر بود. آزمایشهای دیگر نیز در ژانویه و مارس سال ۲۰۰۰ انجام شد تا
مشخص شود که آیا پیمانکار می تواند قابلیت اطمینان تاکتیکی بهینه را حفظ
کرده و قابلیت اطمینان گلوله های بیشتری را در شرایط حرارت و سرما ارزیابی
کند.
منبع: دفاع زمینی
