تحلیل و بررسی جنگنده میگ-31

تحلیل و بررسی جنگنده رهگیر میگ -31

اختصاصی برای دانشنامه دفاعی و اوج آرمی

 

تحلیل و بررسی این جنگنده را در ادامه مطلب بخوانید

 

بهترین وسیله برای مقابله با هر گونه تهدید هوایی را می‌توان هواپیماهای رهگیر و شکاری دانست. این نوع هواپیماها با تسلیحات خاص و قدرت مانور بالا(البته به استثنای این یکی) به راحتی می‌توانند هر پرنده‌ی آهنی که در حال پرواز باشد را نشانه گرفته و منهدم سازند و به همین دلیل یکی از قوی‌ترین بازوان دفاعی ـ هوایی هر کشور به حساب می روند.میگ-31 جنگنده ای که حقیقتا می تواند نام یک رهگیر را به یدک بکشد و برای این منظور طراحی شده است و کابوسی برای جنگنده های مهاجم است.

1-توسعه

در زمانی که قدرتمندترین جنگنده رهگیر شوروی میگ-25 بود،جنگنده های تهاجمی غرب پیشرفت های قابل توجهی کرده بودند و عملا قدرت برتر هوایی را کسب کرده بودند،در پاسخ به جنگنده های جدید ،شوروی درگیر طراحی سوخو 27 و میگ 29 شد و ورود این دو جنگنده به خدمت نمی توانست جای خالی یک رهگیر قدرتمند را پر کند(در آن زمان این دو جنگنده در حال طراحی بودند و تنها میگ-29 زودتر از میگ-31 و سوخو 27 وارد خدمت شد که این جنگنده نیز یک جنگنده تاکتیکی و برتری هوایی بود و حدودا دو سه سال بعد از میگ-31،سوخو 27 درگیر بعضی از مشکلات بود و توانایی به سرعت وارد خدمت شدن را نداشت.البته شروع طراحی میگ31 از اواخر دهه 60 بود ولی این نیاز به شدت در اواخر دهه70 و آغاز 80 احساس می شد)، جنگنده میگ 25 عملا برای درگیری برای ارتفاعات بالا طراحی شده بود  و از مانور پذیر فوق العاده کم برخوردار بود ولیکن سرعت بالایی در حدود 3 ماخ داشت که آن هم در شرایط خاص قابل استفاده بود و بعد از به اوج سرعت رسیدن باید موتور های جنگنده از نو عوض میشدند و حتی گهگاهی باعث جدا شدن قطعات و ریل های پرتاپ موشک می شدند.

از این رو شوروی دست به سرمایه گذاری سنگین بر روی یک جنگنده رهگیر با قابلیت های ویژه کرد. در این راستا تلاش در توسعه نسخه های از میگ ۲۵ با توان نگاه به پایین و شلیک به پایین داشت. حتی طرحی بر اساس میگ ۲۵ با بال دلتا بررسی قرار گرفت ولی در اواخر دهه ۱۹۶۰ میگ به دنبال طرحی دیگر رفت که چندان نیز دور از میگ ۲۵ نبود. در ۱۶ سپتامبر ۱۹۷۵ پیش نمونه جنگنده جدید با نام وای ایی ۱۵۵ ام پی اولین پرواز خود را انجام داد و دومین نمونه نیر در اکتبر سال ۱۹۷۶ پرواز کرد،هشت فروند از این جنگنده تا سال 1979 ساخته شد و خط تولید انبوه این جنگنده از سال 1981 آغاز  و در سال 1983 میگ 31  قدرتمند ترین رهگیر جهان وارد خدمت شد و در مجموع در حدود500 فروند تولید شد که تنها در اختیار نیروی هوایی قزاقستان(در حدود 30 فروند) و نیروی هوایی روسیه که خود وارث اصلی میگ-31 بود است.

2-بررسی

یکی از بخش های جالب در مورد جنگ افزارها ،بررسی ابعاد گوناگون جنگ افزارها است،در مورد میگ-31 که یدک کش بهترین رهگیر جهان است بررسی ابعاد گوناگون این جنگده می تواند بسیار جالب باشد از این رو در ابتدا از بررسی موتور ها شروع می کنیم.

موتور و مایتعلق به

این جنگنده از دو دستگاه موتور توربفن دی 30 اف 60 هر کدام با قدرت ۲۰۹۰۰ پاوند بدون پس سوز و ۳۴۱۷۲ پاوند با پس سوز بهره می برد که به صورت جفتی در کنار یکدیگر قرار می گیرند،که این جنگنده را می تواند د رحالت مسلح با چهار موشک آر 33 (هر کدام به وزن 490 کیلوگرم) به سرعت 2.3 ماخ برساند که در بین جنگنده های حال حاضر بی رقیب است.تاکنون به جز میگ 31 اف 22 رپتور آمریکایی از چنین موتور قدرتمندی بهره می برد.استفاده از این موتور باعث شد تا ورودی هوا نسبت به میگ-25 بزرگتر شود.در مقایسه با موتور میگ-25 موتور جدید این جنگنده کارایی بسیار بهتری از خود به نمایش گذاشت گرچه که باز هم مصرف سوخت بالایی دارد. جنگنده با وزن برخاستن ۴۶۲۰۰ کیلوگرم سنگین ترین شکاری موجود است (برای نمونه اف۱۵ سی دارای وزن برخواستن ۳۰۰۰۰ کیلوگرم است) و با در نظر قرار دان قدرت موتور دارای رانش به وزن ۰٫۸۵ است .وزن زیاد باعث شده علیرقم قدرت بالای موتور ولی میگ ۳۱ دارای رانش به وزن پایین و سرعت اوجگیری پایین است

.

 

مخازن سوخت این جنگنده امکان حمل 25000 هزار لیتر سوخت را می دهد که  برد ترابری این جنگنده را به 3300 کیلومتر شعاع عملیاتی700 کیلومتر می رساند  و جنگنده توانایی حمل مخازن سوخت 1500 و 2500 لیتری را دارا می باشد.

با این خصوصیات، میگ 31 از سقف پرواز بالایی در حدود 20600 متر در حالت عادی و جنگی، با نرخ اوج گیری 208 متر بر ثانیه را داراست،ولیکن مانند جد خود از مانور پذیری خوبی برخوردار نیست و تنها 5جی فشار را می تواند تحمل کند که این کاستی را با موشک های دوربرد و کشنده و شاهکار خود رادار زاسلون خود توانسته مرتفع سازد.

در مورد سقف پروازی این جنگنده می توان گفت که طی آزمایشی این جنگنده توانست به ارتفاع 82000 پایی سعود کند اما سقف پرواز آن 88000 پا براورد میشود توانی که میگ 25 هم داشت.
توانایی اوج گیری جنگنده های دیگر:
F14 :56000 FT
F15 : 60000 FT
F16 :50000 FT
MIG29:55000FT
SU30: 56000FT
TURNADO ADV :70000 FT
در این میان هیچ کدام از این جنگنده ها رقیبی برای میگ 31 در اوج گیری نیستند.

جنگ افزارها

میگ-31 با چهار فروند ویمپل آر 33 در زیر بدنه

همانوطر که در بالا اشاره شد این جنگنده یکی از سنگین ترین و بزرگترین جنگنده های حال حاضر است  و از رادار دوربرد و قدرتمندی بهره می برد ،با توجه به این ویژگی ها این جگنده نیز از انواع موشک های دوربرد و میان برد و کوتاه برد بهره میبرد(توان حمل 665 کیلو گرم بر مترمربع) که نمونه بارز آن موشک قدرتمند آر 33 است که در واقع سلاح اصلی این جنگنده به حساب می آید. جنگنده نیز از  یک توپ گاتلینگ شش لول ۲۳ میلیمتری GSh-6-23 با 260 گلوله بهره می برد که یکی از بهترین مسلسل های حال حاضر در جهان است و سرعت آتش 10000 گلوله در دقیقه را داراست.

موشک هایی که میگ 31 توان حمل آن را داراست و نحوه قرار گیری آنعبارتند از: ۴ جایگاه زیر بدنه برای موشک های ویمپل آر-۳۳ (موشک ار ۳۳ یک موشک رادار نیم فعال است. ار ۳۳ دارای طول ۴٫۱۵ متر و وزن پرتاب ۴۹۰ کیلوگرم بود و بردش ۱۳۰ تا ۱۶۰ کلیومتر بود. دارای سامانه هدایت رادار نیم فعال بود و سرعتش به ۴٫۵ ماخ می رسید . میگ ۳۱ تنها پرتاب کننده این موشک در جهان می تواند  چهار  عدد از این موشک را  در زیر بدنه در جایگاه های  نیم پنهان حمل کند. رادار ارایه فازی به ان اجازه می داد تا چهار موشک را بر علیه چهار هدف در فاصله دور از هم شلیک کند . موشک از توان درگیر با اهداف  در ارتفاع بسیار پایین برخوردار بود.)یا ۶ جایگاه برای موشک های دوربرد ویمپل آر-۳۷ فقط در میگ-۳۱ام/ام بی

 ۴ پیلون زیر بال برای:

دو موشک میان برد بیس نوات آر-۴۰

چهار موشک کوتاه برد فروسرخ آر-۷۳ یا آر-۶۰

چهار موشک دوربرد آر-۷۷

بعضی هواپیماها توان حمل موشک های ضدراداری کا-اچ-۳۱ و کا اچ-۵۸ را نیز دارند.با این اوصاف می تعوان گفت میگ-31 به تنهایی یک مینی سایت پدافند هوایی است.

آرایش هوایی میگ31 در مقابل نیروهای متخاصم

رادار و مجموعه آن

جدا از سرعت و سقف پروازی بالا و ترکیب بندی موشک های قدرتمند ،چیزی که پیش ازپیش بر هولناکی و قدرتمندی این جنگنده افزوده که در آن هم شکی نیست در نوک آن پنهان شده است.رادار یک تنی زاسلون 007 اولین رادار ارایه فازی نصب شده بر روی یک جنگنده در جهان بود که به میگ ۳۱ اجازه درگیر در یک زمان با چند هدف را در فاصله بسیار دور از هم را می دهد.

 

رادار زسلان zaslon یک رادار پالس داپلر با آنتن PESA ( آرایه ایی با پویش الکترونیک غیر فعال) و پردازش دیجیتال سیگنال است.رادار استفاده شده توسط زسلان واقعا" یک سیستم چند کانال می باشد که شامل 2 آرایه ی کنترل شده ی الکترونیکی مجزا است. یک رادار باند X با 1700 عنصر انتشاری و یک فرستنده ی باند L با 64 عنصر انتشاری با هم به سمت یک آنتن منفرد می رساند. رادار توان اسکن هدف در زاویه های ۷۰ درجه در سمت و۷۰ درجه در ارتفاع است.رادار میتواند در ۱٫۲ میلی ثانیه تغییر حالت داده و مثلا از اسکن روبرو دست به اسکن پایین جنگنده بزند. این ویژگی رادار های اریه فازی است .(تا قبل از ورود به خدمتسوخو 30 ارتش هند میگ ۳۱ تنها جنگنده عملیاتی با رادار اریه فازی بود).

آنتن قطری به اندازه ی  1.1 متر دارد و در موقعیتی نصب شده است که بخش - 70 تا +70 درجه ی آزیموت ( گردش به چپ و راست) و -60 تا +70 درجه ی الویشن ( بالا و پایین)  را اسکن می کند. مولفه های باند X رادار , تعویض کننده های فاز فریت دوجانبه را استفاده می کند که به رادار اجازه می دهد پرتو افکنی ها  در حدود 1.2 میلی ثانیه وضعیت بگیرند.این کارایی یکی از مزیت های بزرگ از رادارهای آرایه فاز شده در مقایسه با آرایه های اسکن کننده ی مکانیکی  است که نسل قبل داشتند و برای اجرای مشخصه ی یکسان ( نسبت به نسل جدید) به عنوان یک آرایه ی فاز شده ثانیه ها زمان می بردند

.

 

کارایی کشف رادار زسلان بر علیه هدفی با سطح مقطع راداری 19 مترمربع برابر با 200 کیلومتر اظهار شده است.رادار  می تواند بیش از 10 هدف را همزمان رهگیری کند و با 4 تای آنها در یک زمان با موشک های هدایت شونده ی رادار نظیر R-33 و موشک های IR مانند R-40 یا R-60 در گیر شود.

رادار یم نقطه ی تحول در تاریخ هوانوردی بود زیرا اولین رادار PESA یی بود که بر روی یک جت جنگنده نصب می شد. پیشتر رادارهای PESA فقط در سیستم های زمین پایه بنیاد شده بودند.
رادار زسلان در نمایشگاه هوایی پاریس در سال 1991 به طور آشکارا به همراه شریکش , جنگنده ی میگ-31 در برابر عموم پرده برداری شد.روس های حتی اجازه ی برداشتن پوشش پلاستیکی آنتن رادار هواپیما را جهت دیدن آنتن انقلابی زسلان را داده بودند.

 

از این گذشته در پاریس یک فروند جنگنده ی Night hawk F-117 امریکایی حضور داشت ( که انقلابی برای استفاده در تکنولوژی استیلث بود) که روس ها اضهار داشتندبرای فهمیدن اینکه آیا زسلان می تواند اف-117 را کشف کند باید با میگ-31 در هوا پرواز کرد.
متاسفانه تا به حال رقابت این چنینی انجام نشده اما کارشناسان روسی مطمن بودند که زسلان توانایی کشف F-117  را در حین پرواز دارد.
توسعه ی مدنیزه شده ی میگ -31 M در سال 1981 و همچنین بعدا" جنگنده ی رهگیر میگ-31 BM منجر به ساخت بهبود داده شده ی  رادار کنترل آتش زسلان M شد.

زسلان M با رادار اصلی متفاوت است در مرحله اول رادار یک آنتن بزرگتر داشت که مشخصه های قطر به 1.4 متر و برد کشف به 300 تا 400 کیلومتر افزایش داده شده بود.

زسلان N007 اولین رادار آرایه فازی شده برای ورود به خدمت هواپیماهای جنگنده بود.در سال 1968 , Phazotron موظف به توسعه ی رادار برای میگ-31 آینده شد.مهندسان دو مجموعه ی تولید را با نام های Gorza و Vikher آماده کردند که هر دو بر تکنولوژی سری های sapfir پایه گذاری شده بودند.
نمونه ی نهایی smarch-100 نامگذاری شد اما با عدم تقاضا مواجه شد و شکست خورد.در نتیجه در سال 1971 فازوترون به شریک کنسرسیومیش NIIP دستور پذیرش کلیه مستندات را داد,نتیجه رادار زسلان بود.

 

کار بسیار سختی بود  چون یکی از  نیازمندی های اصلی , در گیری با موشک های کروز بود و فازوترون با تجربه برای حل مشکل علیه کشف اشیای کوچک و صداهای ناهنجار زمینی و رهگیری همزمان اهداف چندگانه شکست خورده بود!
سرانجام تمام مشکلات با انبوه کمک از طرف NPO Istok و Lenintz حل شد. این گروه ها به ترتیب به طرح آرایه فازی شده و ساخت آن کمک کرده بودند و سرانجام در دسامبر 1981 به خدمت رسید.

زســــــــــــلان دوبرابر رادار هواپیمای امریکایی اف-14 یعنی AWG-9 وزن داشت.تیم NIIP  بر این عقیده بود که برتری های یک رادار آرایه فازی شده در دوره های  پویش آنی نزدیک  و قابلیت درگیری اهداف چند گانه است. چون یک آنتن پویش کننده ی  مکانیکی  12 تا 14 ثانیه زمان برای یک اسکن کامل صرف  می کند.

 

تست های اولیه ی از رادار در 1973 هدایت شدند و در 1976 اولین تست هوایی بر روی یک هواپیما انجام شد. در 15 فوریه 1978 در یک ماموریت 10 هدف کشف و رهگیری شدند و آن اولین اجرا در آن زمان بود.در  1982 جنگنده ی میگ-31 رادار زســــــــــلان را حمل کرد و در 1983 کاملا" عملیاتی شد. وزن آنتن رادار 300 کیلوگرم بود و وزن کل رادار  1000 کیلوگرم بود.

زســـــــــــــلان  یک کامپیوتر Argon-15A را به کار می برد که اولین کامپیوتر دیجیتالی بود که در روسیه طراحی  می شد. زسلان در محدوده ی باند فرکانسی 9 تا 9.5 گیگا هرتز عمل می کند. زسلان توانایی رهگیری  و درگیری با اهداف پایین تر از 25 متر را دارد اهدافی مانند موشک های کروز!
ماکزیمم برد سرچ ممکن برای یک هدف هوایی بزرگ 300 کیلومتر بود.

گهگاهی داستان که گفته میشود سازلون از روی ای دبلیو جی ۹ جنگنده اف۱۴ ایرانی ساخته شده که بعد از انقلاب در ایران به شوروی تحویل داده شده که در مورد این داستان بی مورد و غلط می توان گفت که زاسلون و ار ۳۳ ازمایشات خود را قبل از تحویل اف۱۴ به ایران در زمان شاه پهلوی در شوروی اغاز کردند و هیچ گونه ربطی به اف14 و رادار آن ندارد و تنها شایعه ای بیش نیست.

میگ ۳۱ دارای یک سامانه انتقال داده ای چی دی ۵۱۸ است که میتوانست اطلاعات رادار خود را به اشتراک بگذارد و یا از منابع دیگر اطلاعات دریافت کند . این اشتراک میتواند شامل دریافت تصاویر رادار میگ های دیگر ویا رادار های زمینی و یا ارسال تصاویر رادار خود به انها باشد .از این رو با در نظر گرفتن برد بالای رادار و پروار دست جمعی ۴ فروند میگ در سازمانده ای ارتش روسیه باعث پوشش منطقه ای وسیعی با محدوده ۸۰۰ تا ۹۰۰ کیلومتر توسط این جنگنده خواهد شد . از این رو میتوان از پرواز دست جمعی میگ ۳۱ به عنوان اواکس بهره برد

به غیر از رادار میگ ۳۱ دارای یک کاونده فروسرخ ۸ تی پی در زیر دماغه در جلو چرخ جلو است که دارای زاویه جستجوی ۶۰ درجه در دو طرف ، ۱۳ رو به پایین و ۶ درجه رو به بالا است و برد ان برد ۵۰ کیلومتر بر ضد یک جنگنده با پس سوز روشن است.این سامانه میتواند به صورت غیر فعال دست به جستجوی هدف و کشف موقعیت هدف برای شلیک موشک های فروسرخ به خلبان کمک کند.

هواپیما دارای سامانه رهگیر و و درگیری خودکار اس ای یو ۱۵۵ ام پی است و از دو سامانه ناوبری ان کا ۲۵ بر اساس ژیروسکوپ حلقه لیزری بهره می برد که توسط یک رایانه دیجیتال   پشتیبانی می شود . همچنین هواپیما دارای  هشدار دهنده راداری و هشدار دهند لیزری و فروسرخ  برای هشدار در مورد قفل رادار و یا شلیک موشک است .

 

خلبانان و سایت کابین

کاکپیت دو نسل متفاوت از میگ-31

میگ-31 بر خلاف دیگر جنگنده های شوروی با اتکا به رادار خود از استقلال عمل برخوردار بود.میگ-31 از دوخلبان به صورت ردیفی پشت سر هم بهره می برد،که البته به دلیل قرار گرفتن در کابین با زاویه بسته از دید کمی برخوردارنداز جمله در کابین عقب و هر دو کابین دارای یک سایه بان اتوماتیک بود.بر روی صندلی صفر صفر قرار داشتند و صندلی انها دارای ماساژور برای راحتی بیشتر بود.با در نظر گرفتن دید کم کابین عقب یک پیرسکوپ جمع شوند برای دید رو به جلو در میگ ۳۱ نصب شده بود. در نسخه میگ ۳۱ ای اولین نسخه تولید در کابین کاملا انالوگ بود و فاقد هر گونه نمایشگر و تنها اچ یو دی بود که اطلاعات پرواز را در اختیار خلبان قرار می داد و در کابین عقب نیز یک نمایشگر گرد تک کاره سی ار تی و دو نمایشگر مربعی تک رنگ قرار داشت.

بدنه

زمانی که شرکت میگ طرح روی ساخت میگ-31 را آغاز کرد از طرح میگ-25 زیاد دور نشد و با اتکا بر ان جنگنده جدید خود را طراحی و ساخت،بال جنگنده نیز با میگ ۲۵ تفاوت داشت و دارای  پس گرایی ۷۰ درجه در ناحیه ریشه بال است . بدنه دوباره طراحی شده بود و دارای سوخت داخلی بیشتری است و دارای چرخ های فرود دو تایی پشت سر هم در قسمت زیر جنگنده است.دارای دو چتر ترمز بوده که محفظه ان در میان دو غلاف موتور  عقب جنگنده قرار داشت  .بدنه از دو الیاژ تیتانیوم و الومینیوم ساخته شده بود البته درصد کمی نیز مواد ترکیب در ان وجود دارد.

 

3-مدلهای تولید شده

شرکت میگ مدلهایی از جنگنده میگ-31 به اقتضای نیاز های شوروی و روسیه و بنابه دلایلی چون  خیانت بعضی از افراد فاسد و لو رفتن اطلاعات رادار و جنگنده ، تا کنون عرضه داشته که در زیر به صورت اجمالی به بررسی آن پرداخته شده.

در سال ۱۹۸۳ نسخه پیشرفته میگ ۳۱ با نام میگ ۳۱ ام توسعه یافت و در سال ۱۹۸۶ به پرواز در امد. این نمونه دارای رادار پیشرفته   زاسلون ام با برد کشف ۴۰۰ کیلومتر برضد یک بمب افکن و برد قفل ۳۰۰ کیلومتر بود و میتوانست با ۶ هدف درگیر شود. این نمونه قرار بود به شش موشک رادار فعال ار ۳۷ با برد ۳۰۰ کیلومتر تجهیز شود ولی فروپاشی شوروی مانع از عملیاتی شدن این نمونه شد. همچنین در اواخر دهه ۱۹۸۰ ساخت نسخه ای با توان پرتاب موشک ضد ماهواره با نام میگ ۳۱ دی توسعه یافت که دارای بالچه های مثلثی بر نوک بال بود که برای پرواز با ثبات در در ارتفاع بالا کار گذاشته شده بود. طرح میگ ۳۱ دی در دهه ۱۹۹۰ با وجود ساخت پیش نمونه ان لغو شد زیرا باعث مسابقه تسلیحاتی جدید در این زمینه میشد.در سال ۲۰۰۵ قرار شد میگ ۳۱ برای پرتاب محموله های فضای به کار رود و از ان برای شلیک یک موشک با توان حمل ۱۶۰ کیلوگرم بار استفاده شود که باز طرح به جای نرسید. نسخه ای با نام میگ ۳۱ ایی نسخه صادراتی میگ ۳۱ بی نیز ساخته شده که دارای سامانه های الکترونیک ضیعف تر بود ولی با وجود ساخت یک و یا دو فروند این نمونه نیز ساخته نشد.

از سال ۲۰۰۰ به بعد روسیه تصمیم به ارتقاع میگ ۳۱ بی خود به نسخه بی ام گرفت. این نسخه با توان عملیات سرکوب پدافند هوایی بود. دارای رادار ارتقاء یافته زاسلون ای ام با برد ۳۲۰ کیلومتر بود و میتواند با ۶ تا ۸ هدف درگیر شود.این نمونه اولین بار در سال۱۹۹۸ به نمایش در امد و دارای پردازشکر های سریعتر بود که ان را تبدیل به اواکس کوچک کرده بود. همچنین برای افزایش قدرت اتش در این نمونه جایگاه های زیر بال به ریل پرتاب موشک ار ۷۷ مجهز شدند. از این رو میگ ۳۱ بی ام می تواند تا چهار موشک ار ۷۷ رادار فعال را با خود حمل کند.همچنین کابین در این مدل ارتقاء یافت و مجهز به یک نمایشگر رنگی چند کاره در کابین جلو و سه نمایشگر رنگی چندکاره در کابین عقب شد . برای انجام نقش ضد پدافند این مدل ارتقا یافته و دارای سامانه هشدار دهنده راداری پیشرفته با توان مشخص کردن محل دقیق رادار دشمن است و میتواند موشک ضد رادار خا ۳۱ پی و یا خا ۵۸ را برای عملیات ضد رادار حمل کندهم چنینی میگ-۳۱بی‌ام همچنین تنها هواپیمای در حال تولید است که توان درگیری موثر با موشک‌های کروز مدل تاماهاوک را دارد و قابلیت هایی چون  حمله به اهداف سطحی و نقشه‌برداری زمین هم به این جنگنده افزوده شد و در نتیجه این جنگنده برخلاف میگ-۳۱ یک جنگنده چندمنظوره طبقه‌بندی می‌شود.میگ ۳۱ در دهه۱۹۸۰ صادر نشد زیرا سلاح محرمانه ای به حساب می امد و زمانی که نسخه صادراتی ان توسعه یافت به بی پولی بسیاری از مشتریان بعد از جنگ سرد خورد . با وجود کارایی بالا بسیار گران بود و تا مدتها گرانترین جنگنده روسها بود.فناوری های پچیده ای داشت و تعمیر و نگهدایر ان حتی تا اواخر دهه ۱۹۹۰ برای روسها هم مشکل ساز بود و بخشی از ناوگان زمینگیر بود و اکثر کشورها ترجیه دادند شکاری چون سوخوی۲۷ را خریداری کنند.

4-کشورهای استفاده کننده

به طور کلی در حدود 500 فروند میگ-31 تولید گشت ،چنین جنگنده ای برای شوروی و روسیه یک سلاح محرمانه به حساب می امد که باعث شد تا به هیچ کشور صادر نشود و تنها بعد از فروپاشی شوروی قزاقستان توانست حدود 30 فروند را در اختیار بگیرد(در سال ۲۰۰۷ قراردادی به ارزش ۶۰ میلیون دلار برای ارتقای ده فروند از آن‌ها به میگ-۳۱بی‌ام به امضا رسید) بعد از ان چین دست به کار برای خرید(حدود 200فروند) و گرفتن لیسانس تولید 700 این جنگنده شد که هیچ کدام جامه عمل به خود نگرفتند.پیشنهادهای خرید تعدادی از این جنگنده توسط سوریه هم به دلایل مالی و سیاسی(عمدتا تحریم های غرب علیه های کشورهای خریدار) لغو گشت.شایعه ای مبنی بر این که ایران نیز از این جنگنده بهره می برد نیز بی اساس است.

چیزی که فعلا سرآن مورد بحث است وجود میگ-31 در ایران است.

خود روس ها نیز  در سال ۲۰۰۵ حدود ۳۷۰ فروند فعال در خدمت نظامی قرار داشتند که در سال ۲۰۰۸ و ۲۰۱۰ به ۱۹۰ فروند کاهش پیدا کردندامروزه حدود ۱۳۰ فروند ان در خدمت ارتش روسیه است و حدود ۲۰۰ فروند ذخیره و با توجه به قابلیت های بالای میگ-۳۱بی‌ام مدل ارتقایافته‌ای از میگ-۳۱ با قابلیت‌های بسیار بالاتر جنگی است که قرار است تمام میگ-۳۱های فعال ارتش روسیه به آن ارتقا یابند.

5-سابقه عملیاتی

ماموریت اصلی این جنگنده دفاع از سرزمین شوروی بو و دیگر مامورتی ندارد از همین رو وارد کارزار به دیگر جنگنده ها نشده به عقیده‌ی کارشناسان در مورد جنگ عراق، وجود چند فروند هواپیمای میگ-31 شاید قدرت جلوگیری از جنگ را نداشت اما دست‌کم از شدت حمله‌ی هوایی آمریکا می‌کاست. با وجود میگ-31، هیچ هواپیمای جنگنده و یا بمب‌افکن آمریکایی جرأت نمی‌کرد که بدون عملیات پیش‌بینی شده‌ی دقیق از مرزهای عراق عبور کند. حتی قسمت اعظم موشک‌های آمریکایی که به سوی عراق شلیک می‌شدند، توسط این شکاری نابود می‌شد(بنا به ادعای برخی حداقل ده درصد موشک های کروز و توانایی برخورد به اهداف را داشت).

چشم انداز

اگرچه دیگر عصر چنین شکاری ها به پایان رسیده ولی با وجود گذشت بیش از ۳۰ سال از ورود به خدمتش همچنان از نظر رادار و تسلیحاتی از بسیاری از جنگنده های موجود برتر است و همچنان رقیب خطرناک برای غرب است و مدافع اصلی بخش های حیاتی آسمان روسیه است.

هر چند که زمزمه های جایگزینی این جنگنده با میگ-41 در سال 2028 به گوش می رسد.

خلاصه مطالب

نام:میگ-31 فاکس هاوند

ماموریت:رهگیر

شرکت تولید کننده:میگ

کشور تولید کننده:شوروی سابق

وضعیت:فعال در نیروی هوایی روسیه و قزاقستان

تعداد تولید شده:500 فروند با قیمت هر فروند در حدود 57 تا 60 میلیون دلار آمریکا

خدمه:دو

طول و ارتفاع: ۲۲٫۹۶ و ۶٫۱۵ متر

پهنای بال:13.46 با مساحت 61.6متر مربع

وزن خالی: ۲۱۸۲۰ کیلوگرمی

بیشترین سرعت: ۳۰۰۰ کیلومتر در ساعت برابر با ۲٫۸۳ ماخ

برد انتقالی: برابر با ۳۳۰۰ و شعاع رزمی با سرعت زیر صوت بیش از ۱۴۰۰ کیلومتر

سقف پرواز: ۲۰۶۰۰ متر

پیشرانه:دو عددموتور توربوفن دی ۳۰ اف۶

۲۰۹۰۰ پاوند بدون پس سوز

۳۴۱۷۲ پاوند با پس سوز

نسبت نیرو به وزن۰٫۸۵

تسلیحات:

یک توپ ۲۳ میلیمتری GSh-6-23و قابلیت حمل انواع موشک های:آر-33 و آر-73 و آر-40 و آر-60 و آر-77 و در مدلهای آخر قابلیت حمل: کا-اچ-۳۱ و کا اچ-۵۸.

منابع:

ویکی پدیا

جنگاوران

میلیتاری پارسی

میلیتاری

سایت مرجع هوانوردی و هوافضای پارسی

نویسنده علی گوهر صمیمی

کپی برداری تنها با ذکر منبع و نویسنده مجاز می باشد و حق نشر برای دانشنامه دفاعی و اوج آرمی محفوظ می باشد و کپی برداری در غیر این صورت حرام و قابل پیگیری است.