بی ۱ لنسر یک بمب افکن بال متحرک استراتژی و چهارموتوره آمریکایی است که در جریان جنگ سرد توسط ایالات متحده آمریکا تولید شد.
پیدایش
در دهه ۱۹۵۰ ایالات متحده نیاز به یک بمب افکن اتمی داشت تا بتواند با آن به خاک شوروی دسترسی داشته باشد،بمب افکن بی ۵۲ بمب افکن آمریکا این توان را نداشت و نیاز به یک بمب افکن اتمی به شدت احساس میشد،پاسخ به این نیاز طرح ایکس بی ۷۰ بود اما این طرح با شکست روبروشد،در همان سالها نیز پدافند هوایی شوروی توانست هواپیمای جاسوسی یو ۲ آمریکا را شکار کند،این اتفاق باعث شد تا آمریکا رو به طرح یک بمب افکن با سطح مقطع کم راداری و مافوق صوت دست بزند چرا که شوروی در صنعت رادار پیشرفت کرده بود.
در اینجا بود که مقامات آمریکایی دست به ایده ی جدیدی زدند،بنابر این ایده بمب افکن باید می توانست در ارتفاعات پایین پرواز کند بدون آنکه رادارهای زمینی بمب افکن را شناسایی کند بدین منظور بمب افکن باید می بایست با استفاده از ویژگی های نظیر تپه و دره ها که باعث شکسته شدن خط دید رادار میشود و رعایت فاصله از سایت راداری وتحت زاویه خاص و استفاده از سطح مقطعی کم راداری از چشم انسان یا کاونده رادار مخفی بماند،حتی در ارتفاعات تا حدی بالا با استفاده از کلاتر (انعکاس ناخواسته امواج رادیویی از محیط در وسایل الکترونیک به ویژه در رادارها که بسیار جدی است) از سد رادارها عبور کند.
در میانه دهه ۱۹۷۰ شرکت راکول طرحی را به مقامات آمریکایی ارائه کرد،این طرح ادامه دهنده طرح بی ۱ اِی بود که به تایید مقامات آمریکایی رسید و این بمب افکن در سال ۱۹۷۴ اولین پرواز در سال ۱۹۸۶ رونمایی و معرفی گردید.
ویژگی ها
بی ۱ لنسر دارای طولی معادل ۴۴٫۵ متر،ارتفاع معادل ۱۰٫۳۶ متر را می باشد.بالهای این بمب افکن متحرک می باشد و در حالت کاملا باز ۴۱٫۸ متر و در حالت جمع شده ۲۴٫۱ متر میباشد.قدرت متحرکه لنسر از چهار موتور توربوفن TRDDF F 101-GE-102 تامین میشود که هر کدام دارای قدرت ۶۴٫۵ کیلونیوتن و با پس سوز ۱۳۶٫۹۲ کیلونیوتن می باشد که سرعتی معادل ۱٫۲ صوت در سطح دریا را برای لنسر مهیا می کند.مخازن سوخت داخلی لنسر معادل ۳۷٫۹۰۰ لیتر می باشد که برد انتقالی ۱۱٫۹۹۷ کیلومتر را برای لنسر مهیا می کند.سقف پروازی بی۱ بی لنسر ۱۸٫۰۰۰ متر می باشد.
اما بالهای بی ۱ بی لنسر متحرک و در دو زاویه ۱۵ درجه و ۶۷٫۵ درجه می باشد،کاربرد بال متحرک در بی۱بی لنسر به صورت خلاصه به شرح زیر است.در هنگام پرواز یا فرود پرنده به سطح بال بیشتری نیاز دارد که در این صورت بالهای بی۱ بی لنسر گسترده و باز است که در این حالت بالها به صورت ۶۷٫۵ درجه می باشند.اما در پرواز های با سرعت بالا و مافوق صوت هرچه بال بیشتر جمع شود نرخ سرعت گیری و سرعت پرنده بیشتر می شود از این رو بالها در زوایه نسبتا بسته ۱۵ درجه قرار میگیرد.
تجهیزات پروازی
بی ۱ لنسر متشکل از چهار خدمه خلبان،فرمانده،افسر سیستم های تهاجمی و افسر تدافعی می باشد.کابین خلبان به خصوص در آپدیت های صورت گرفته مجهز به نمایشگر های ۵ در ۷ اینچ کریستال مایع می باشد.
کامپیوتر اصلی بی ۱ لنسر کامپیوتر آی بی ام اِی پی ۱۰۱ می باشد که نسخه مشابه آن در مدارگرد شاتل و بی ۵۲ نصب شده است و توسط زبان برنامه نویسی JOVIAL برنامه ریزی شده است.رادار اصلی بی ۱ ،یک رادار اسکن آرایه ای اِی ان/اِی پی کیو ۱۶۴ میباشد که خود مجموعه ای از سیستم GMTI ،رادار داپلر شامل میشود از نسخه بلوک دی در سال ۱۹۹۵ به بعد سیستم جهانی جی پی اس نیز به این مجموعه اضافه گشت. این هواپیما دارای رادار ارتفاع سنج ASN-131 ،سیستم ناوبری ساکن،سنسور سرعت راداری داپلر APN-218،رادار ارتفاع سنج APN-224،سیستم ناوبری هوایی تاکتیکی ARN-118 TACAN ،سیستم فرود ARN-108 می باشد.
هم چنین لنسر از سیستم ارتباطات ماهواره ای ASC-19 AFSATCOM،رادیوی دوربرد ARC-190 HF،سیستم رمزگذاری صوتی KY-58،سیستم ارتباطات رادیویی ARC-171 UHF،سیستم تشخیص دوست از دشمن APX-101A IFF برخوردار می باشد.
هم چنین لنسر برای اقداماتی دفاعی مجهز به رادار AN/ALQ-161A و تجهیزات دفاعی چف و فلار می باشد،این مجموعه دارای ۳ آنتن که دو تای آن در سر هرکدام از بالها و اخری در پشت بی ۱ نصب شده اند.
برخی از مهمترین تجهیزات الکترونیکی و راداری بی ۱ لنسر به صورت خلاصه به شرح زیر است:
۱ رادار AN/APQ-164 آرایه اسکن الکترونیکی
۱ رادار AN/ALQ-161 که در واقع گیرنده هشدار راداری و دفاعی است.
۱ رادار AN/ASQ-184 که سیستم مدیریت دفاعی را شامل میشود
و پاد و غلاف هدف گیری پیشرفته که در زیر آن نصب می شود.
تسلیحات
بی ۱ لنسر در ابتدا برای نفوذ به خاک شوروی و بمبارن هسته ای آن در نظر گرفته شده بود،از این رو بمب افکنی هسته ای و دوربرد بود ولیکن با پایان جنگ سرد بی ۱ تغییر نقش داد و سپس در جنگ های مختلفی در نقش یک بمب افکن خوب ظاهر شد.
بی ۱ لنسر توانایی حمل موشک کروز AGM-86B و موشک کوتاه برد AGM69 را داراست.
بی ۱ لنسر دارای ۳ جایگاه داخلی و ۶ جایگاه خارجی برای حمل تسلیحات دارد که حداکثر وزن حمل بار داخلی ۳۴۰۰۰کیلو و حداقل وزن بار خارجی ۲۳۰۰۰کیلو است.
تسلیحات قابل حمل بی-۱ عبارتنداز:
۸۴ بمب Mk-82 با چتر و همه منظوره بودن
۸۱ بمب Mk-82 (LDGP)
۸۴ مین دریایی Mk-62
۲۴ بمب Mk-84
۲۴ مین دریایی Mk-65
۳۰ بمب خوشه ای CBU-87/89/CBU-97
۳۰ CBU-103/104/105
۲۴ بمب هدایتی GBU-31
۱۵ بمب هدایتی GBU-38
۴۸ بمب GBU-38 با استفاده از پرتاب کننده دوار در داخل بمب افکن
۴۸ بمب لیزری GBU-54
۲۴ موشک AGM-154
۹۶ یا ۱۴۴ بمب هدایتی GBU-39
۲۴ موشک AGM-158
۲۴ بمب هسته ای بی ۶۱ یا بی ۸۳
مدل ها و خانواده بی ۱ لنسر
B-1A
بی ۱ اِی لنسر اولین نمونه و طرح اصلی بی ۱ که سرعتی معادل ۲٫۲ ماخ را داشت.تنها ۴ نمونه از این نسخه ساخته شده است.
B1B
نسخه تجدید نظر و بازطراحی شده از نسخه اولیه آن یعنی اِی و با سرعتی معادل ۱٫۲۵ ماخ که برای نفوذ در ارتفاعات پایین طراحی شده است.از این نسخه ۱۰۰ فروند ساخته شده است.
B1R
برنامه ارتقا پیشنهادی برای نسخه بی لنسر می باشد که در آن قابلیت حمل موشک های هوا به هوا و راداری جدید و پیشرفته به اضافه موتور جدید پرات اند ویتنی اف ۱۱۹ در نظر گرفته شده است و سرعتی معادل ۲٫۲ ماخ را خواهد داشت.در این نسخه برای دفاع هوایی یک رادار جدید ارایه ای در نظر گرفته شده و برخی از مقرهای خارجی حمل بمب نیز به محل حمل موشک هوا به هوا تغییر یافته است.
سابقه کاری
جنگهایی که بی ۱ لنسر در آن حضور داشته است.
-۱۹۹۱ جنگ خلیج فارس
-۱۹۹۸ حمله به زیرساخت های عراق
-۱۹۹۹ جنگ بالکان
-۲۰۰۱ حمله ناتو به افغانستان
-۲۰۰۳ حمله به عراق
-۲۰۱۱ حمله به لیبی
خلاصه کلیدی مطالب
بمب افکن بی ۱ بی لنسر
محصول شرکت راکول ایالات متحده آمریکا
نوع هواپیما:بمب افکن سنگین دوربرد استراتژی
ورود به خدمت:۱۹۸۶
خدمه ۴ نفر(خلبان،فرمانده،افسر سیستم های تدافعی،افسر سیستم های تهاجمی)
طول:۴۴٫۵ متر
ارتفاع:۱۰٫۳۶ متر
پهنای بالها در حالت باز:۴۱٫۸
پهنای بالهای در حالت بسته:۲۴٫۱
پیشینه وزن پرواز:۲۱۴٫۷ تن
پیشینه حمل مهمات و جنگ افزار:۳۴ تن داخل هواپیما و ۲۲٫۷ تن بیرون از بدنه
سرعت:۱٫۳۸۲ کیلومتر بر ساعت
شعاع عملیاتی:۵٫۵۴۳ متر
برد انتقالی بدون سوخت گیری هوایی:۱۲۰۰۰ کیلومتر
سقف پروازی:۱۸۰۰۰ متر
قدرت متحرکه:۴ موتور TRDDF F 101-GE-102
رانش موتور در حالت پس سوز:۴ در ۱۴۰۰۰ کیلوگرم ثانیه
تعداد در خدمت:۱۰۰ فروند
نویسنده و گردآوری:علی گوهر صمیمی
مقاله خوبی بود
دست شما درد نکند