یاک-24 اسب اصیل روس

به نام خداوند سبحان

یاک-24

کارخانجات مشهور یاک چندان شهرتی در ساخت بالگرد نداشتند و عمده سفارشات این کارخانه محدود به کاربران دولتی و نظامی شوروی سابق بود. اغلب سفارشات یا در مورد هواپیماهای موتور توربینی و جت و توربوپراپ بود. دولت شوروی سابق هم از کار و محصولات این شرکت رضایت کامل داشت. چنانچه بخش قابل توجهی از صنعت نوپای هوانوردی و حمل و نقل هوایی و نظامی شوروی را از محصولات کارخانجات یاکولوف بود.

بالگرد یاک

اما سال 1950 سالی تحولی بزرگ در عرصه بالگرد سازی شوروی و همچنین کارخانجات یاکولوف بود. سالی که بالگرد قدرتمند یاک-24 پا به عرصه وجود گذارد. این بالگرد قدرتمند چشم جهان غرب را به خود خیره نمود و ناتو نام اسب [اصیل و قدرتمند] را بر آن نهاد.

بالگرد یاک در حال حمل بار Yak-24b

در آن زمان (سال 1950) یاک -24 بیشتر رکوردهای هوانوردی شوروی و اروپا را جابجا کرد و تصویری ماندگار از خود به جا گذاشت که در این میان توانایی جابجایی بار در حدود پنج تن در زیر بدنه از همه خیره کننده‌تر بود. خود این موضوع پایه گذار ورود به طراحی و خلق شگفتی بزرگ صنعت هوانوردی یعنی میل-6 در سال 1960 شد.

بالگرد یاک-24 در چند مدل طراحی شد که شاخص‌ترین آن بالگرد Yak-24P می‌باشد؛ این بالگرد در سال 1961 معرفی شد. شاید اگر بالگرد CH-47  شینوک با آن ظاهر دلفریبش وارد بازار ایران نمی‌شد امروزه این بالگرد نه چندان زیبا [یاک-24] اما بسیار قدرتمند می‌توانست گزینه بسیار خوبی برای ما باشد.

کارخانجات مشهور یاک چندان شهرتی در ساخت بالگرد نداشتند و عمده سفارشات این کارخانه محدود به کاربران دولتی و نظامی شوروی سابق بود. اغلب سفارشات یا در مورد هواپیماهای موتور توربینی و جت و توربوپراپ بود. دولت شوروی سابق هم از کار و محصولات این شرکت رضایت کامل داشت. چنانچه بخش قابل توجهی از صنعت نوپای هوانوردی و حمل و نقل هوایی و نظامی شوروی را از محصولات کارخانجات یاکولوف بود.

بالگرد یاک

اما سال 1950 سالی تحولی بزرگ در عرصه بالگرد سازی شوروی و همچنین کارخانجات یاکولوف بود. سالی که بالگرد قدرتمند یاک-24 پا به عرصه وجود گذارد. این بالگرد قدرتمند چشم جهان غرب را به خود خیره نمود و ناتو نام اسب [اصیل و قدرتمند] را بر آن نهاد.

بالگرد یاک در حال حمل بار Yak-24b

در آن زمان (سال 1950) یاک -24 بیشتر رکوردهای هوانوردی شوروی و اروپا را جابجا کرد و تصویری ماندگار از خود به جا گذاشت که در این میان توانایی جابجایی بار در حدود پنج تن در زیر بدنه از همه خیره کننده‌تر بود. خود این موضوع پایه گذار ورود به طراحی و خلق شگفتی بزرگ صنعت هوانوردی یعنی میل-6 در سال 1960 شد.

بالگرد یاک-24 در چند مدل طراحی شد که شاخص‌ترین آن بالگرد Yak-24P می‌باشد؛ این بالگرد در سال 1961 معرفی شد. شاید اگر بالگرد CH-47  شینوک با آن ظاهر دلفریبش وارد بازار ایران نمی‌شد امروزه این بالگرد نه چندان زیبا [یاک-24] اما بسیار قدرتمند می‌توانست گزینه بسیار خوبی برای ما باشد.

البته بنده به عنوان نویسنده این جستار بر این عقیده هستم که این بالگرد توانایی به روز شدن و قابلیت‌های بیشتری دارد و در صورت نیازی می‌توان تا مدت‌ها از آن استفاده نمود. البته دکترین نظامی امروز بالگردهایی را که توانایی رزمی دفاعی هم داشته باشند برای حمل نیرو ترجیح می‌دهد و از همین رو بود که مدت‌ها پیش روس‌ها هایند بی نظیر و بی رقیب و بی‌همتا یا میل هشت را ساختند. در عرصه نبردهای امروز بیشتر از گذشته نفرات را با هواپیماهای نظامی جابجا می‌کنند و در مورد تعداد کمتر از بالگردهای از عضو بسیار جالب خانواده موسوم به هیویی و یو اچ-60 و هایند و میل-26 و میل-17 و... استفاده می‌کنند. با اینحال یاک-24 و شینوک هنوز هم ابهت و جایگاه خود را هر چند کمرنگ‌تر اما به شکلی نسبتن مهم حفظ کرده است.

توانایی‌ها:

حمل چهل سرباز پیاده با تجهیزات

حمل هجده برانکار و مجروحین یا 3700 کیلوگرم به صورت کارگو

طول: 74 فوت به عبارتی 21.34 متر

قطر ملخ: 21 متر

ارتفاع: 6.5 متر

سطح مقطع: 693 m²

وزن خالی: 11000 کیلوگرم

حداکثر وزن برای تیک آف: 15830 کیلوگرم

پیشران: دو موتور ASh-82V 14 سیلندر با توان هر یک 1268 کیلووات

حداکثر سرعت: 175 کیلومتر در ساعت

رنج: 265 کیلومتر (در نمونه‌های اولیه و بدون سوخت اضافه) این رنج پروازی با فراهم کردن چند گالن سوخت اضافه قابل افزایش است. اما در کل رنج پروازی این پرنده حدود دویست و پنجاه تا حدود سیصد کیلومتر یا کمی بیشتر است.

سقف پرواز: 2700 متر در نمونه‌های جدیدتر عنوان شده که این سقف پرواز بهبود یافته است. البته با توجه به تناژ و ابعاد و مأموریت، سقف 2700 متر چندان هم بعید نیست و نسبتن مناسب است. چرا که بالگردهای تهاجمی بسیار سبک‌تر سقف پروازی حدود پانصد تا هفتصد متر بالاتر دارند.

در نمونه‌های اولیه تعداد شیشه‌ها و سطح شیشه‌ای و پنجره‌های این بالگرد زیاد بود که موجب یخ زدگی و بروز اشکالاتی می‌شد. اما در نمونه‌های بعدی استفاده از ترکیب خاصی در دستور کار قرار گرفت و ضمن کوچکتر کردن پنجره‌ها، این معضل نیز برطرف شد.

به هر حال یاک-24 با تمام ضعف‌ها و توانایی‌ها و ظاهر نه چندان جالبش یک چالش بزرگ برای صنعت هوایی روسیه و یک تجربه مفید برای شرکت یاک بود. این اسب اصیل هرگز از خاطره‌ها محو نخواهد شد و دنیا هرگز خاطر پرواز با شکوه این پرنده دوست‌داشتنی را فراموش نخواهد کرد.

تمبر یادبود برای این بالگرد افسانه‌ای

برتری اصلی نسبت به نمونه مشابه: توانایی انجام عملیات در دمای بسیار سرد و تحمل بسیار زیاد در برابر جریان‌های هوای نامساعد و مخالف و شرایط ناپایدار جوی. توانایی حمل بار و سرباز با تعداد چهل تن با تجهیزات و حمل بارهای سنگین در زیر بدنه.

نمونه مشابه: CH-47

منابع:

تارنمای کمپانی یاک - http://www.soviethammer.net - http://www.anigrand.com/AA2088_Yak-24.htm - http://www.arnes-modellbauseite.de/History/plast.htm - http://www.aviastar.org

http://www.aer.ita.br/~bmattos/mundo/helic/yak24.htm/helicopters_eng/jak-24.php

گردآوری و ترجمه و تألیف از  یاور گلدوز مطلق

باز چاپ و استناد به این جستار

با ذکر نام مؤلف بلامانع می‌باشد.

مطالب مرتبط:

• هیولای فلزی (میل 6)
• بالگرد تهاجمی میل-24