سامانه پدافندی 9K22 معروف به تونگوسکا یک پدافند ضد هوایی سوار بر زره پوش است. این سامانه که در راستای تحقق ساخت سامانه پدافندی با قابلیت شلیک به اهداف زمینی (پرواز در سطوح بسیار کم) طراحی شد به نوعی نواده‌ی ZSU23 یا همان شیلکا می‌باشد.
ناتو نام این سامانه پدافندی را SA-19 Grison گذاشته اما نام روسی ЗСУ-23-4 «Ши́лка» تونگوسکا می‌باشد. تونگوسکا بر شاسی 2K22M با قابلیت زرهی بهتری نسبت به شیلکا سوار شده است. این خودرو از یک موتو دیزلی V46 استفاده می‌کند که توانی برابر 780 اسب بخار تولید می‌کند. این توان می‌تواند تونگوسکا را به سرعتی برابر با 65 کیلومتر در ساعت برساند. نکته جالب در مورد این موتور این است که می‌تواند از چند نوع سوخت مختلف استفاده کند. در واقع تونگوسکا برای هر ارتشی یک نعمت است و طراحی خلاقانه آن این قدرت را می‌دهد که فرماندهان بتوانند استراتژی‌های خود را به شکل دلخواه تغییر دهند؛ همچنین سرعت جابجایی مناسب و زره‌پوش بودن آن دست ارتش را برای پوشش دادن نقاط و کریدورهای ارتفاع پایین باز می‌گذارد. این کریدورها ممکن است با از بین رفتن یک یا چند رادار در هنگام بروز جنگ باز شوند و دشمن با توجه به عدم پوشش راداری و پدافند بتواند هلی‌برن کند یا موشک‌های کروز خود را از آن کریدور عبور دهد. اما با توجه به وجود تونگوسکا دست ارتش در چنین مواردی کاملا باز می‌شود و می‌تواند نقاط مزبور را به خوبی پوشش دهد.
محصول تونگوسکا در سال 1982 در شوروی متولد شد؛ این محصول که یک نوآوری چشم نواز و خیره کننده به شمار می‌رفت رقبای سرسختی مانند ژپارد (گپارد) را داشت که تونگوسکا با اختلاف چشمگیری از رقبای خود جلوتر بود. اگر نقطه قوت ژپارد توپ و رادار اسکای گارد آن بود تونگوسکا نیز علاوه بر توپ قدرتند و رادار مناسب از موشک‌های تهاجمی نیز استفاده می‌کرد.
این خودرو از چهار خدمه استفاده می‌کند که وظایف هدایت، رصد راداری و درگیری با اهداف را به عهده دارند. این سامانه از رادار شناسایی و سیستم Target Acquisition Radar TAR برای اسکن تا برد 20 کیلومتری استفاده می‌کند که با کد 1RL144 بر روی باند E کار می‌کند. همچنین رادار درگیری Target Tracking Radar TTR تا برد 17 کیلومتر که بر روی اهداف قفل می‌کند (کد 1RL144M) و در باند J فعال می‌باشد. از قابلیت‌های دیگر تونگوسکا استفاده از سامانه IFF تشخیص دوست از دشمن است که روی باندهای C,D فعال است.
تونگوسکا از یک کامپیوتر برای تشخیص فاصله و کنترل آتش استفاده می‌کند که به شکل عجیبی دقیق است. به صورتی که با توجه به دریافت‌های راداری سرعت و سمت و جهت و ارتفاع هدف را تشخیص داده و زمان شلیک مناسب را برآورد می‌کند. دقت آتش تونگوسکا به قدری دقیق است که از گلوله‌ی پنجم به بعد درصد اصابت به هدف به صورت تساعدی بالا می‌رود. از دیگر شاخصه‌های پردازشگر تونگوسکا این است که با توجه همان شاخصه‌های قبل (سرعت، فاصله، ارتفاع و ابعاد هدف) تشخیص می‌دهد که از کدام یک از سلاح‌های خود استفاده کند.
موشک‌های این سامانه عبارتند از:
9M311 : موشک اصلی، فیوز مجاورتی لیزری.
:9M311K نمونه‌ی دریایی (3M87) با کد ناتو SA-N-11
9M311-1: نسخه صادراتی
9M311M (3M88): نسخه بهبود یافته
:9M311-1M فیوز مجاورتی رادار بهبود یافته برای مقابله با موشک‌های کروز
تسلیحات:
موشک‌ها: هشت تیوب و لانچر موشک آماده شلیک
توپ: 2A38 دارای 1904 تیر فشنگ30 میلیمتری
نواخت تیر: 4800 گلوله در دقیقه
مشخصات:
ساخت: روسیه
سال ورود به خدمت: 1982
خدمه: 4 تن
وزن: 34.8 تن
طول: 7.93 متر
عرض: 3.24 متر
ارتفاع: 4.02 با برجک
توپ اصلی: 4×30 میلیمتری
موشک: 8×9M311 (موشک اصلی)
وزن پرتابه: 0.39 کیلوگرم
برد توپ:
- 3 کیلومتر موثر
- 4 کیلومتر مفید
نرخ آتش: +5000 دور در دقیقه (مجموع)
برد موشک: 8 کیلومتر
شاسی: 2K22M
موتور: V46
قدرت موتور: 870 اسب بخار
سرعت جاده‌ای: 65 کیلومتر بر ساعت
برد جاده‌ای: 580 کیلومتر
حق نشر برای دانشنامه دفاعی محفوظ است
پی‌نوشت: بازنشر برای YJC و میزان ممنوع می‌باشد.
گالری تونگوسکا و پانسیر:
